The Handmaid’s Tale S05E01: wraak is zoet

Gelauwerd televisiedrama is als staren naar een auto-ongeluk: je wilt je ogen afwenden maar het lukt maar niet.

Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. June (Elisabeth Moss) voelt ‘Gilead aan haar trekken’. Ze is als een oorlogsveteraan die bij thuiskomst niet meer weet hoe hij moet leven. Bovendien is Emily (Alexis Bledel) alweer naar de autocratie vertrokken om af te rekenen met Aunt Lydia (Ann Dowd) – zij heeft het ultieme offer al gemaakt. Kortom, dan kan June niet achterblijven. Hoewel er in Canada ook nog werk te verrichten valt. Nadat June met haar lotgenoten aan het einde van vorig seizoen commandant Fred Waterford (Joseph Fiennes) op brute wijze vermoordde, lijkt nu zijn eega Serena (Yvonne Strahovski) aan de beurt.

De hoogzwangere Serena wordt in de eerste aflevering ingelicht over de moord op haar man en haar gevoelens van wraak staan meteen in haar gezicht gegrift; ze weet bovendien wie het heeft gedaan. June zit ondertussen, onder het bloed, in een diner aan de pannenkoeken: wraak ís zoet. Het shot van een bebloed glas, terwijl muziek van Dolly Parton onder de scène weerklinkt, levert dan weer misselijkmakende associaties op. June heeft gemoord en ze genoot ervan. Ze begint steeds meer te lijken op de mannen en vrouwen uit het regime dat ze veracht. Terwijl Serena juist – terwijl ze een uitvaart voor haar man probeert te regelen – smeekt om ‘fatsoen’ en ‘nederigheid’.

Het is fascinerend hoe de twee vrouwen in het verhaal telkens om elkaar heen dansen, dan een alliantie vormen, waarna ze elkaars bloed weer kunnen drinken. Opportunisme speelt sowieso een belangrijke rol in The Handmaid’s Tale ; in beton gegoten principes veel minder. Vandaar dat June – die de moord op Waterford bekent aan de politie in Toronto – niet wordt gearresteerd. Eigenlijk vinden de Canadezen dat ze een prima daad heeft verricht. De good guys kijken soms ook gewoon de andere kant op, als het hen uitkomt. Alles voor de goede zaak, zoiets.

Het enige manco van het televisiedrama – waarin Moss , die de aflevering regisseerde, weer laat zien dat ze tot de acteertop van haar generatie behoort – is dat eeuwige heen en weer gereis van en naar Gilead. Telkens als je denkt dat er nu een doorbraak is geforceerd, bedenken de makers weer iets nieuws – alsof je voor de gek wordt gehouden. En dan is er de zwaarmoedigheid: de openingsaflevering trekt je meteen de misère in, na wat koddige, cartooneske momenten – zie de pannenkoeken. Maar The Handmaid’s Tale is als staren naar een auto-ongeluk: je wilt je ogen afwenden, maar het lukt maar niet.

Bovendien weten de makers ook te ontroeren. Zoals in de slotscène waarin June haar kind uit bad tilt. Die euforie, dat geluk; dat is wat ze moet achterlaten als ze de strijd in Gilead weer moet aanbinden. Een bitterzoete boodschap.

The Handmaid’s Tale S05, vanaf maandag 18 september 2023 te zien op Fox