The Essex Serpent S01E01: trefzekere Victoriaanse Gothiek

Filmmaker Clio Barnard staat bekend om haar dynamische, grauwe sociaal-realistische drama’s, zoals The Selfish Giant (2013). In The Essex Serpent – een verhaal dat zich afspeelt in 1893, in Groot-Brittannië – laat ze zich van een andere kant zien met statige composities in een schilderachtig kostuumdrama. The Essex Serpent  is een onvervalst voorbeeld van Victoriaanse Gothiek. Met een hoofdrol voor Claire Danes die Cora Seaborne speelt, een weduwe die na het overlijden van haar man van Londen verhuist naar Essex. Seaborne is in de ban van een slangenbeest dat in de zompige moerassen van het graafschap zou rondsluipen.

Seaborne, die niet per se gelooft in de duivel, is geïnteresseerd in vreemdsoortige wezens zoals alen, net zoals haar aanbidder - chirurgijn Luke Garrett (Frank Dillane) - graag wil weten hoe het hart werkt. Garrett vindt het dan ook spijtig dat Seaborne naar Essex verhuist, maar als de deerne arriveert in haar nieuwe verblijfplaats dan dient zich al een volgende potentiële lover aan: dominee Will Ransome (Tom Hiddleston). Deze geestelijke gelooft trouwens ook niet in het bestaan van een monsterslang, behalve dan in metaforische zin als allegorie voor de duivel – maar gelooft hij in de duivel zelf? Hoe dan ook begeeft Seaborne zich in ‘een regio waar ze nog heksen verbranden’.

Ook heeft Danes’ personage zelf kennelijk zoiets traumatisch meegemaakt, getuige gruwelijke flashbacks met brandmerken en andere martelpraktijken. Sowieso speelt The Essex Serpent – gebaseerd op het gelijknamige boek van Sarah Perry – naarstig in op de angsten uit die tijd. Zoals in de openingsscène waarin een meisje dat heeft gezondigd midden in een rivier afscheid neemt van haar vriendinnetje met een kruis in haar handen. Waarna een mythisch wezen haar komt verzwelgen. Maar is dit hysterie – ook zo’n thema uit die tijd – of de bovennatuurlijke realiteit? Dat het voortdurend mistig is in de serie spreekt boekdelen: over die vraag willen de makers nog niet veel kwijt.

Buiten kijf staat dat het sfeervolle The Essex Serpent – dat gek genoeg eenmaal op het platteland steeds meer begint te lijken op het sociaal-realisme waar Barnard om bekendstaat – een waardevolle toevoeging is aan dit typisch Britse genre.