Squid Game en de prijs van succes

Er bestaan aardig wat Netflix-producties die je net zo goed niet kunt zien, maar soms wordt succes ook duur betaald.  

Deze week las ik op internet een fascinerend artikel van Will Tavlin over hoe een streamingdienst zoals Netflix, heel kort gezegd, een klimaat creëert waarin films eigenlijk niet kunnen falen. Dat leest, zo op papier, natuurlijk heel positief. Wanneer een film flopt in de bioscopen, dan verdwijnt deze snel uit de theaters. Maar zelfs wanneer een film het op een streamingplatform niet goed doet, dan nog blijft deze, mits het een eigen productie is (en niet Batgirl heet), meestal gewoon beschikbaar. Daarnaast is voor een buitenstaander erg moeilijk te achterhalen of iets spectaculair heeft gefaald. Behalve wanneer iets het heel goed doet, houden streamingdiensten de kijkcijfers graag dicht tegen de borst.

En dat, zo waarschuwt Tavlin, is ook de keerzijde. Want in een wereld waar je niet kan falen, heeft succes opeens ook niet zoveel betekenis meer. Tavlin haalt daarbij een vraag aan die Thierry Frémaux, hoofd van het Filmfestival van Cannes, in 2021 stelde: ‘Welke regisseur is ooit ontdekt op een (streaming)platform?’ En dan doelt hij uiteraard niet op de gevestigde namen als Alfonso Cuarón (Roma), Martin Scorsese (The Irishman), David Fincher (Mank) of Noah Baumbach (A Marriage Story), die zich de afgelopen jaren hebben laten verleiden om iets voor het platform te maken, maar op onbekende makers die zich mogen ontfermen over een fenomeen dat Tavlin ook wel The Netflix Movie noemt: onderling uitwisselbare films gemaakt op een bekende leest, die de kijker ook prima met een half oog kan volgen. Het is vooral vulling; content puur ontwikkeld om afgespeeld, maar niet per se om bekeken, te worden.

Tv-series vergaat het gelukkig wel wat beter. Ook daar worden natuurlijk aardig wat titels uitgebracht die je net zo goed niet kunt kijken, maar niemand zal snel Bridgerton, The Crown, Stranger Things of Squid Game met elkaar verwarren. Van de laatste serie, over een groep armlastige deelnemers die voor veel geld meedoet aan dodelijke kinderspelletjes, verscheen afgelopen week het tweede seizoen. Gezien het megasucces van seizoen één (met ruim 265 miljoen views is het internationaal gezien nog steeds het best bekeken seizoen dat Netflix ooit heeft uitgebracht – Wednesday staat met 252 miljoen views op nummer twee) is dit natuurlijk een inkoppertje. Ware het niet dat de maker, Hwang Dong-hyuk, het eigenlijk zelf bij één seizoen had willen houden. Niet alleen was het verhaal na negen afleveringen wel zo’n beetje afgerond (Hwang zou het idee oorspronkelijk zelfs als film hebben aangeboden), daarnaast had het eerste seizoen hem tien jaar van zijn leven en - door de stress - acht à negen tanden gekost.

Toch ging Hwang akkoord met een tweede (en derde) seizoen. Voor het geld, zo vertelde hij in een openhartig interview voor de BBC. Het eerste seizoen leverde Hwang veel internationale (h)erkenning op. Maar de vergoeding was ‘bescheiden’. In ieder geval minder dan je zou verwachten van een kassucces dat uitgroeide tot een ware franchise, met een realityshow, een computerspel en een Squid Game Experience in New York, Sydney en Madrid. Een woordvoerder van Netflix vertelde de BBC desgevraagd dat ze een ‘competitieve’ vergoeding bieden, en dat ze makers een goede compensatie garanderen, of de serie nu faalt of slaagt.

Ondanks dat de druk voor het tweede seizoen alleen nog maar hoger was, snap je ergens wel waarom Hwang toch, voor een beter honorarium, doorging. Al heeft het ook iets wrangs: de deelnemers in de serie zetten hun levens op het spel voor een grotere prijzenpot; Hwang betaalt met zijn gezondheid (na het afronden van de opnames van seizoen twee vertelde hij de BBC-journalist dat hij waarschijnlijk weer enkele tanden moest laten trekken).

Als dit de prijs is die je betaalt voor succes, doe mij dan maar een dertien-in-een-dozijn-Netflix-productie.

Bregtje Schudel en Omar Larabi schrijven per toerbeurt wekelijks over wat hen opvalt op het gebied van series en/of films.