Sanne Wallis de Vries: ‘Ik wil de paardensprong bij 2 voor 12 zeker eerder dan mijn echtgenoot ontdekken’

Ze schrijft, zingt, acteert, doceert stand-up comedy en ze gaat de kennisquiz De cirkel presenteren. Sanne Wallis de Vries: ‘Soms denk ik: waarom wil ik toch steeds wat nieuws proberen?’

Ze houdt niet van hokjes, die vindt ze benepen. Eigenlijk overbodige opmerkingen. Want wie het cv van Sanne Wallis de Vries bestudeert, komt alle genres tegen. Van cabaret tot ode aan theaterdiva Adèle Bloemendaal, van toneelklassieker Wie is er bang voor Virginia Woolf? tot kijkcijferhit Kopspijkers. Deze weken stapt ze elke dag rond half zes op de fiets (‘wat een luxe om niet in de file te staan’) om in DeLaMar in het habijt te kruipen van Moeder Overste in musical Sister act, in de bioscoop is ze te zien als strenge mevrouw Dreus in Mees Kees op eigen benen. En deze week keert Sanne Wallis de Vries met kennisquiz De cirkel terug op televisie.

Een medium waaraan ze niet alleen maar top-herinneringen heeft. Zo durft ze toe te geven dat Sanne Wallis de Show (2018-2019) een minder geslaagd ‘Sanne-ding’ was. Het publiek kent haar als speels, chaotisch en een beetje ontregelend. In die show kwam dat er niet uit, onder meer door de onduidelijke formule. ‘Ik bleef maar mijn reet redden. Te veel mensen hadden inspraak, ik had geen ervaring met mezelf zijn op tv, misschien kwam het programma ook te vroeg voor mij’, zei ze daarover onlangs. Nu springt ze met de presentatie van De cirkel toch weer in het diepe.

Waarom heb je hier zin in? Iemand bij BNNVARA zei tijdens de ontwikkeling van De cirkel: voor de presentatie moet je Sanne hebben. Het zou niet bij mezelf zijn opgekomen. Maar toen mij de vraag werd gesteld, dacht ik: wat leuk. Want ik wil altijd wel iets anders aangaan. Een boek schrijven, een show maken, een quiz presenteren. Als het dan niet zo loopt als ik verwacht, denk ik soms: waarom wil ik toch steeds wat nieuws proberen? Maar ook: ik leer ervan, blijf mezelf ontwikkelen.

Daarnaast sprak de opzet mij aan en ik houd van spelletjes en kennisquizzen. Ik ben wel eens hard naar huis gefietst om niet te laat voor 2 voor 12 te zijn. Dan ga ik er met mijn man op de bank voor zitten met thee en koekjes. Enorm tuttebellerig.

Hoe fanatiek ben jij? Nou behoorlijk. Op zaterdag bel ik altijd mijn moeder om te checken of zij verder is dan ik met de Scrypto-puzzel van NRC. Ik wil de paardensprong bij 2 voor 12 zeker eerder dan mijn echtgenoot ontdekken. We zijn ook verontwaardigd om bepaalde antwoorden bij De slimste mens bij vragen als: wat weet jij van een kiwi? Dan staat vrucht er bijvoorbeeld niet bij, maar wel de kleur: groen. Duh!! Heel willekeurig. Op vakantie spelen we met een ander gezin De Familiequiz en die weleens ontaardt in ruzie, ook omdat erbij gedronken wordt.

Verbazingwekkend vind ik dan om te zien dat volwassenen zich kinderachtiger gedragen dan hun kids. Maar we leggen het altijd weer bij. In 2015 haalde ik de finaleweek van De slimste mens. En nog steeds denk ik dat ik dat seizoen had kunnen winnen als ik niet een kardinale, strategische fout had gemaakt met het stoppen van de tijd in de seconderonde. Misschien moet ik nog een keer meedoen.

Een quiz biedt geen garantie op kijkcijfersucces, waarom denk jij dat Leonie ter Braaks Wat een dag! voortijdig verongelukte? O, ja. Nu je het zegt, denk ik meteen: was het wel een quiz? Bij wat ik ervan zag, was mij niet helemaal duidelijk of dat zo was. Het oogde als gezelligheid en heel veel kletsen met BN’ers. Misschien was het format te ingewikkeld. Bij De cirkel is dat duidelijk. Het is een associatief (bord) spel van bedenker JP Pellemans (Lingo, De tafel van taal) waarin vier kandidaten – soms moeten ze samenwerken, dan weer strijden ze tegen elkaar – om een cirkel op tafel zitten en hun algemene kennis testen. Bijvoorbeeld: zet de rivieren Amazone, Ganges, Nijl en Mississippi in volgorde van kort naar lang. Het antwoord op de ene vraag leidt naar de volgende opgave. Wie de cirkel rond speelt, wint.

Waarom is er gekozen voor Onbekende Nederlanders aan tafel in plaats van BN’ers? Omdat ON’ers mensen zijn in wie iedereen zich makkelijk kan herkennen. Ik vind programma’s met koppen die je nooit eerder hebt gezien bevrijdend. Het is minder aapjes kijken en je kunt je er makkelijker toe verhouden. Bovendien nemen ON’ers het spel over het algemeen serieuzer, BN’ers willen toch vaak gewoon leuk doen.

Jullie hebben dochters van 16 en 20, kijken jullie vaak met zijn vieren televisie? Bijna nooit. Vorig jaar vond ik dat ze voor hun algemene kennis E.T. moesten zien. Een wonderschone, belangrijke film uit de jaren 80, zei ik. De acteur die het jongetje Elliott speelt, is exact zo oud als ik: 53 jaar. We zijn gaan zitten en op een gegeven moment merkte ik dat de oudste zich begon te vervelen. Ik zag ook wel de traagheid en gedateerdheid van de film. Zij kijken liever YouTube of Netflix op hun eigen kamer. Een logische ontwikkeling. Ik had me vroeger, toen ik hun leeftijd had, ook graag willen kunnen terugtrekken in plaats van met mijn ouders op de bank te zitten.

Jongeren die massaal afhaken, bezuinigingen en kritiek. Hoe kijk jij naar de toekomst van de publieke omroep? Los van de interesse van jongeren: ik zou het ontzettend stom vinden als de NPO verdwijnt. Het is essentieel om onafhankelijke staatstelevisie te hebben met een educatieve functie, zonder commerciële belangen. Ik vind het treurig waar het heen gaat met een regering die gewoon zegt de publieke omroep niet superbelangrijk te vinden. Sterker: er wordt geroepen dat de NPO gekleurd en antirechts is. Dat er alleen maar linkse deugneuzen werken. Zo eng. Een kabinet zou visie moeten hebben: wat willen we met zorg, de samenleving, educatie? Niet alleen maar kijken hoe er buitenlanders geweerd kunnen worden. Daarbij moet de NPO ook kritisch naar zichzelf kijken. Ik zie heus wel een spelletje of programma – ik zeg niet welke, dat vind ik lullig – voorbijkomen waarover ik rechtse dingen denk als: van mijn belastingcenten? Misschien denken anderen dit wel bij programma’s die ik goed vind. Zoals Tegenlicht dat helaas van de buis gaat. Middelbare scholen gebruiken dat als lesmateriaal. Doodzonde dat het verdwijnt.

Je hebt ooit zeven jaar geen soloshow meer gemaakt, de laatste (Kom) dateert uit de coronatijd, is er weer een op komst? Ik hoop het. Ik heb mijn eigen cirkel meegemaakt. Toen de kinderen klein waren, vond ik het zwaar en moeilijk worden om op cruciale uren van huis te zijn: het avondeten, naar bed brengen. Daarnaast had je de slapeloze nachten. Dus toen ben ik gestopt met de shows waarbij ik de verantwoordelijke was en mijn kop op de poster stond. De andere dingen die toen op mijn pad kwamen, zoals Mees Kees en Sweeney Todd, hebben mij ook veel gebracht. In 2016 heb ik de solodraad weer opgepakt, met de voorstelling Gut. En nu heb ik ook wel weer zin om over een solo te denken. Ik maak al aantekeningen, ook omdat ik lesgeef in stand-up comedy. Ik vertel leerlingen hoe ze materiaal kunnen vergaren: schrijf op wat je niet snapt in het sociale verkeer, de krant of het dagelijks leven. Stel de vraag waarom?

Iemand vroeg zich af waarom een theedoek een theedoek heet. Ga dat op het podium uitleggen. O ja: laatst hoorde ik een lied van BLØF en dit is niet per se kritiek op de band. Maar: zanger Paskal Jakobsen zingt in het refrein van ‘Levenslang’ wel dertig keer ‘Ik weet het niet. Ben ik gelukkig? Ik weet het niet, ik weet het niet, ik weet het niet.’ Goh denk ik dan, wat gek, waarom weet je het niet? Je bent van mijn leeftijd. Dan moet je toch juist wel weten of je gelukkig bent. Lekker voor comedy zo’n observatie.

En ben jij gelukkig? Mijn antwoord is ja. Er zijn altijd haken en ogen en ik vind dat mensen misschien beter en gezonder kunnen leven dan dat ze doen, daarin lijk ik steeds meer op mijn moeder. Maar ik ben erg blij met mijn gezinssituatie. Ik ben getrouwd met een cameraman die regelmatig en onregelmatig van huis is en dat was niet altijd even makkelijk om de kinderen groot te brengen. Best een puzzel. Vooral voor mij een frustratie omdat het meeste op mij neerkwam, maar we hebben ons er doorheen geploegd. Ik ken stellen die om minder uit elkaar zijn gegaan.

Nu denk ik regelmatig: kijk nou waar we gekomen zijn. Ik vind hem nog steeds de leukste man in de ruimte wanneer we ergens zijn en ik kan verschrikkelijk met hem lachen. We zijn blij met onze dochters en hoe ze het doen. Ook nu ze de klappen van het leven leren kennen, verliefd worden, heartbreak.

Lees dit artikel verder in VARAgids 2, vanaf dinsdag 7 januari 2025  in de winkel, op de mat en in de app (alleen voor VARAgids-abonnees).