© Dennis Verheijen
Onze (NOS)man in de VS ziet het land in rap tempo veranderen. Koen van der Velden, jarenlang journalist voor uw VARAgids in New York en nu terug in Nederland, spreekt hem.
Met ongeloof kijkt Rudy Bouma (51) naar het scherm van zijn mobieltje. Het is ochtend in Washington D.C., middag in Nederland, en hij is nog niet geboekt voor het NOS-Journaal van later op de dag. ‘Dat is ongebruikelijk,’ zegt hij via een videoverbinding. Meestal staat het verzoek klaar als hij wakker wordt. Maar hij weet: het is nog vroeg.
Sinds de zomer van 2023 is Bouma VS-correspondent voor de NOS. Drukker dan de afgelopen maanden heeft hij het niet eerder gehad. Zijn agenda wordt beheerst door de grillen van president Trump, die het land in rap tempo naar zijn hand tracht te zetten.
Aan Bouma en Sjoerd den Daas, zijn collega-correspondent in Washington, om de onophoudelijke stroom aan nieuwtjes van duiding te voorzien. Om orde in de chaos te scheppen, ontvangen ze in de ochtend een wensenlijst van een buitenland-coördinator in Hilversum. Het gebeurt voortaan via e-mail, omdat de lawine aan appjes in de ochtend wat veel werd.
Tussen al het ‘breaking news’ door trekt Bouma het land in voor achtergrond bij de laatste ontwikkelingen in het Witte Huis. Op de planning staat: een schietles voor mensen uit de queergemeenschap die zich niet meer veilig voelen en een interview met een Trump-stemmer wiens Peruaanse vrouw mogelijk het land uit wordt gezet. Het is de nieuwe realiteit in de VS. Ook Bouma moet er nog aan wennen.
Je zit er fris bij voor iemand die geen seconde rust heeft. Het is wel heel druk, ja. We moeten verschillende platformen bedienen. Vaak maken we meerdere producties over één onderwerp. Dat noemen we een RTVO: radio, televisie, online. Het komt weleens voor dat je een deadline hebt en er een nieuwtje bovenop komt. Dan heeft Trump weer een bommetje laten vallen. Als het allemaal tegelijk komt, kan het heftig zijn.
Voor zijn komst naar Washington, werkte Bouma ruim twintig jaar als verslaggever voor Nieuwsuur en voorloper Nova. Ook toen reisde hij geregeld, soms naar oorlogsgebieden. Bouma was in 2014 een van de eerste Nederlandse journalisten die de rampplek van de MH17 bezocht. Vanaf het front in Oekraïne deed hij verslag van de Russische inval in het land. Maar vaste correspondent in het buitenland was hij nog nooit geweest. ‘Ik had altijd op mijn verlanglijstje staan om een keer weg te gaan uit Nederland,’ zegt hij. ‘En dit was het moment.’
Waarom nu? Ik verveelde me absoluut niet bij Nieuwsuur. Ik kon me er nog steeds ontwikkelen, onder meer met het maken van de serie ‘Ophef’ over desinformatie en complottheorieën. Maar ik zat er al een hele tijd en woonde al heel lang in dezelfde stad, Amsterdam. Het was tijd om eens wat nieuws te doen.
Voor veel verslaggevers is het correspondentschap in de VS een droombaan. Was het dat ook voor jou? Zeker. Ik wilde het al heel lang, maar we hadden bij Nova, en later Nieuwsuur, een eigen correspondent in Amerika. Toen de laatste, Tom Kleijn, er zat, wilde ik graag zijn opvolger worden, maar toen werd die post opgeheven. Het werd ondergebracht bij het bureau in Washington van de NOS, maar dat was meer een roulatiepost waar correspondenten uit andere landen terechtkwamen. Daar was moeilijk tussen te komen. Ik had het min of meer opgegeven toen de hoofdredacteur van de NOS een externe sollicitatie eruit gooide. Daar heb ik toen op gereageerd. Omdat ik onderdeel van de organisatie was, dachten sommige mensen dat het een soort handjeklap was toen ik het werd. Maar het was een zware procedure van drie rondes. Het duurde een paar maanden voordat ik eruit rolde.
In zijn laatste jaren bij Nieuwsuur dook Bouma in de wereld van desinformatie, complottheorieën en extremisme. Op sociale media was hij actief als factchecker en achterhaalde hij de oorsprong van nepnieuws. Zijn werk kwam hem op soms ernstige bedreigingen te staan. Voor het gesprek laat Bouma weten dat hij het niet over zijn privéleven wil hebben. Het is een regel die hij ook in Washington blijft hanteren.
Speelden die bedreigingen een rol bij het verlaten van Nederland? Nee, als dat allemaal niet had gespeeld, had ik deze baan ook gewild. Het was geen reden om weg te willen, maar ik moet zeggen, het is wel lekker om hier te zijn. Ik voel me nu relaxter dan in Nederland. Niet om stoer te doen, maar ik ben in oorlogs-situaties nooit echt bang geweest. Maar heel persoonlijke bedreigingen, meestal van anonieme types, vond ik eigenlijk vervelender. Omdat ze niet alleen mij troffen.
Heb je er nu nog last van? Ze weten me nog steeds te vinden. Je ziet het in de mentions onder mijn reportages, ook nu ik in Amerika zit nog. (Bouma pakt zijn telefoon en leest voor.) ‘Rudy Bouma, daar hebben we nog een appeltje mee te schillen.’ Of hier: ‘Rudy Bouma, kankerloser, ik hoop dat ik je een keer op straat tegenkom.’ Dat zijn gewoon berichten die iedereen kan zien.
Krijg je nu ook de trumpisten over je heen? Nou, er zijn mensen die kritische berichtgeving over Trump slecht kunnen verdragen, zullen we maar zeggen.
Lees verder in VARAgids 14. Vanaf dinsdag 1 april 2025 op de mat, in de winkel en in de app. Nog geen abonnee?
Ontvang elke werkdag de beste kijktips met de Avondeditie-nieuwsbrief