Requiem: wat Girls voor ons betekende

 

‘Ik ben de stem van mijn generatie. Of op z’n minst een stem van een generatie.’ Met die gevleugelde – en ietwat ambitieuze – woorden kwam Hannah Horvath (Lena Dunham) in 2012 ons leven binnen. En die zou nooit meer hetzelfde zijn.

Niet eens per se vanwege het verhaal. Een serie over de turbulente levens van vier blanke gepamperde vriendinnen die na hun studie hun weg moeten vinden in bruisend en onverbiddelijk New York – zeg maar de tien jaar tussen het einde van Gossip Girl en het begin van Sex and the City – is op zichzelf weinig vernieuwend (over het gebrek aan multiculturele diversiteit in de serie zijn al proefschriften volgeschreven). Maar de manier waarop is dat wel.

Wat dat betreft legde Dunham in haar originele, breedvoerige, en volgens eigen zeggen ‘verschrikkelijke’ pitch voor de personages in Girls de vinger precies op de gevoelige plek. ‘Dit zijn mijn vriendinnen en ik heb ze nog nooit op tv gezien.’

De vier meiden in Girls zijn geen Monica’s en Rachels uit Friends – al zou Shoshanna (Zosia Mamet) nog wel een Phoebe kunnen zijn. Ze zijn niet schattig excentriek zoals Zoey Deschanel in New Girl of sarcastisch en cool zoals Krysten Ritter in Don’t Trust the B**** in Apartment 23. Hannah is allesbehalve de ‘girl next door’, zoals we die van film en tv kennen, maar juist iemand die inderdaad bij je op de gang zou kunnen wonen, en waar je – zeker in het begin – een veilige afstand van zou houden.

Geen van de vrouwen – de veeleisende Marnie (Allison Williams), vrije geest Jessa (Dunhams jeugdvriendin Jemima Kirke), leeghoofd Shoshanna – komt in aanmerking voor de Miss Congeniality-trofee, maar Dunham heeft bij haar eigen personage echt flink uitgepakt. Hannah is egocentrisch, egoïstisch, onvolwassen, impulsief. Een beginnend schrijfster die, nu paps en mams (Peter Scolari en Becky Ann Baker) de financiële navelstreng hebben doorgeknipt toch op zoek moet naar echt werk. Hannah heeft last van een unieke en licht paradoxale mix van een minderwaardigheidscomplex en een superioriteitsgevoel – ‘Waarom ziet niemand wat voor een briljante schrijver ik ben?’ – die perfect past bij de cultuurschok die je ervaart wanneer je denkt dat de wereld om jou draait, om dan te ontdekken dat de wereld ook prima roteert zonder jouw geniale inbreng.

Kortom: Hannah is zoals vrouwen eigenlijk niet horen te zijn, of ze nu naakt taart eet op het toilet, of een weduwe tijdens de begrafenis benadert voor een netwerkcontact. Er is al veel geschreven over het achteloze bloot in de serie, maar eigenlijk is het vooral opzienbarend omdat het bloot niet opzienbarend is. Lena Dunham is geen maatje model, net zoals de meeste van de 3,5 miljard vrouwen in de wereld, maar dat weerhoudt haar er niet van zichzelf te laten zien zoals ze is. En er is eigenlijk niemand in de serie die zich er druk over maakt. Het is een statement juist door er geen statement van te maken. In dat opzicht is Hannah het tegenovergestelde van Carrie/Sarah Jessica Parker in Sex and the City die zich tijdens een modeshow druk maakte dat haar maatje 36 zo slecht af zou steken bij de echte modellen.

Ook op het gebied van ongemakkelijke en teleurstellende seks blijft Dunham ongeëvenaard, van het triootje tussen Jessa, Marnie en Thomas-John (Chris O’Dowd) tot eigenlijk alle seksscènes waar Adam Driver in participeert. (Voor een ander briljantgênant seksstaaltje, kijk ook Dunhams speelfilmdebuut Tiny Furniture – te zien op Netflix – gefilmd in haar ouderlijk huis, en met belangrijke rollen voor haar eigen moeder en zusje).

Dunham houdt ons een spiegel voor maar tegelijkertijd een vergrootglas. Bedenk de genantste of vernederendste situatie die je ooit hebt meegemaakt, en Hannah weet je te overtroeven. Herinner je je haar sollicitatiegesprek aan het begin van het eerste seizoen met Brian (Mike Birbiglia) nog? Het ijs was snel gebroken, de baan was binnen handbereik. Tot Hannah opmerkte dat het wel heel toevallig was dat het aantal verkrachtingen op zijn schoolcampus terugliep nadat Brian was afgestudeerd, ze na een pijnlijke stilte haar grap nog even uitlegt en zich zelfs dan niet lijkt te realiseren wat er fout is gegaan.

De karakters scoren niet hoog op sympathie – Ray (Alex Karpovsky), eigenaar van een antihipster koffiezaak, misschien nog het hoogst. Het is ‘cringe comedy’ zoals Curb Your Enthusiasm en The Office (vooral de Britse). Toch leef je met ze mee. Omdat ze herkenbaar zijn in hun gebreken, en omdat ze allemaal, diep van binnen, gewoon gelukkig willen zijn. Daarbij hoort het bijstellen van je dromen, en de realisatie dat niet alle vriendinnen waarmee je bent opgegroeid ook degene zijn waarmee je uiteindelijk volwassen wordt.

Wat dat betreft was Hannahs statement in de pilot toch niet zo misplaatst. Dunham is dé stem van een generatie. En we gaan ze allemaal missen.