Radioactive: geweldige Rosamund Pike

Zo langzamerhand is Rosamund Pike dé actrice die je moet vragen voor vrouwelijke hoofdrollen in biografische films. In 2018 gaf ze met veel overgave gestalte aan journalist Marie Colvin in de oorlogsfilm A Private War. In Radioactive speelt ze de vermaarde wetenschapper Marie Sklowdowska, ook wel bekend als Marie Curie. In de openingsscène zien we haar in de nadagen van haar leven, gefilmd in soft focus; of lost focus. De rest van de film is – zoals een biografische film betaamt – de opmaat naar de onoverkomelijke dood. Een levensverhaal over een vrouw die een ontzaglijke erfenis aan wetenschappelijke inzichten – alleen al op het gebied van kankeronderzoek - achterliet.

Maar ook een film over een wetenschapper die zich voortdurend moet verweren tegen het patriarchaat; tegen de mannelijke middelmatigheid. Ze is de eerste vrouw die een proefschrift schrijft (in 1903) en ze wordt de eerste vrouwelijke hoogleraar aan de Parijse universiteit Sorbonne (in 1910). Dat gaat niet zonder slag of stoot. Ondertussen ontmoet ze de man van haar leven, Pierre Curie – hoewel je ook het omgekeerde kan stellen: de man ontmoet de vrouw van zijn leven. Samen vormen ze een onnavolgbaar koppel, hoewel filmmaker Marjane Satrapi (Persepolis, 2007) voortdurend laat doorschemeren dat Marie de pienterste is van het stel.

In een flashback toont ze vervolgens hoe Marie haar vastberadenheid te danken heeft aan de vele ziekten uit haar jeugd. Op een gegeven moment zit ze bij haar moeder aan haar sterfbed. Moederlief vraagt om een kus. Het is een beetje potsierlijk, maar ook ontroerend, als ze haar dochter influistert: ‘Dat was het geluid van de wereld die een nieuwe kant opdraait.’ De rest van de film laat zich omschrijven als een klassieke visuele biografie. Van wieg tot graf. Vooral het spel met licht en straling valt hierin op: de radioactieve waas rondom Marie.

Het sorteert een schilderachtig, dromerig effect. Zoals de zwoele scènes waarin Pierre en Marie stralend verliefd op elkaar zijn. Maar ook de momenten waarin naarstig wordt geëxperimenteerd met hevig glinsterend radium. De straling is, in negatieve en positieve zin, aanwezig in elk shot. Waarmee Satrapi ook lijkt te zeggen: de straling zorgde voor de bezegeling van de liefde, maar ook voor Curie’s tamelijk vroegtijdige dood aan de gevolgen van leukemie. Al dat geëxperimenteer had ook zijn keerzijde, zoveel is duidelijk – Marie gaf haar leven voor de wetenschap. Die boodschap brengt Satrapi in een ietwat chaotische film toch met de nodige precisie voor het voetlicht.