Karen Pirie: vrouwelijke Sherlock Holmes in een misogyne wereld

Het mysterie rond de onopgeloste moord op een losbandig tienermeisje is knap geconstrueerd en de serie stipt veel actuele pijnpunten aan.

Nee - de manier waarop halverwege de jaren negentig de moord op Rosie Duff, een serveerster met een actief seksleven, werd aangepakt verdient misschien geen schoonheidsprijs. En de dader werd nooit gevonden. Maar, bromt de boomer-politiechef: het Schotse plaatsje St Andrews heeft de schokkende affaire inmiddels een plekje gegeven. Moet het korps nu écht de zaak heropenen omdat een podcast van een 'woke millennial met een microfoon' daartoe oproept? Toch noopt de publieke druk tot actie – één jonge agent en één rechercheur mogen een paar weken lang oude dossiers gaan uitpluizen. Er wordt gekozen voor een vrouw, als teken van goede wil.

Uiteraard heeft deze Karen Pirie (Lauren Lyle) veel meer in haar mars dan haar mannelijke superieuren hadden verwacht. Met jeugdig enthousiasme, een frisse blik en een gezonde dosis doorzettingsvermogen duikt ze in de zaak die toentertijd het hele stadje op de kop zette. Hoewel de aandacht zich toentertijd focuste op drie studenten die het doodgebloede lijk van Rosie op de begraafplaats van de kathedraal aantroffen, blijken bijna alle getuigen ook een motief te hebben gehad. En niet alleen misogynie, maar ook racisme lijkt een veel grotere rol in het dossier te hebben gespeeld dan in de archieven staat beschreven.

Karen Pirie is in de eerste plaats een uitstekend mysterie waar de kijker drie lange afleveringen - een prima behapbare hoeveelheid - deelgenoot van wordt gemaakt. Het is lastig om de doortastende Pirie, een moderne kruising tussen Sherlock Holmes en Miss Marple, niet vanaf de eerste seconde in het hart te sluiten. Misschien komt dat niet eens doordat zij zelf zo bovengemiddeld sympathiek is. Maar met haar strijd tegen de weerbarstige mannelijke inwoners van St Andrews, die vrijwel allemaal vinden dat Rosie er zelf om vroeg met haar flirterige gedrag, wint Pirie snel bonuspunten.

Het is bovendien aangenaam dat Karen Pirie voelt als een serie van deze tijd. Niet alleen het MeToo-thema, maar ook de grote rol die sociale media in de zaak gaan spelen, tilt het ouderwetse moordmysterie met een modern sausje ruim boven de middenmaat uit. Het is een fijne gedachte dat schrijver Val McDermid, op wiens boek The Distant Echo de serie is gebaseerd, tot nu toe nog vijf andere prima verfilmbare boeken over Pirie heeft geschreven.

Karen Pirie, vanaf vrijdag 6 september 2024 op VRT 1 en tevens in zijn geheel op NPO Plus