John Wick 4: krankzinnig knappe ultra-actie

Foto credits: Independent Films

Wat een adrenaline rondpompende, vaak hilarische, soms gevoelige maar ook diep vreemde film; vreemd in de beste zin van het woord. John Wick 4 is niet alleen een van de beste actiefilms ooit gemaakt, maar ook een van de merkwaardigste: een mix van oosterse vechtsporten en ratelende vuurwapens, gelardeerd met brullende motoren en dito auto’s en chique locaties te Osaka, Berlijn, Jordanië, New York en Parijs, veel Parijs. Ingrediënten die we al veel vaker zagen langskomen in actiefilms, maar nooit op deze wijze en nooit zo samengebracht op een unieke manier die alleen op zichzelf lijkt: John Wick 4 doet veel meer aan de eerste drie films denken dan aan andere actiefilms.

Daar zijn een paar redenen voor. In de eerste plaats Keanu Reeves, de boomlange acteur die als John Wick de lichamelijke souplesse van een panter combineert met de blik van een droeve labrador. Zijn hamerende vuisten en zijn heel behendige (een understatement) gebruik van pistolen, zwaarden en alle mogelijke rondslingerende voorwerpen die je naar iemands hoofd kunt keilen, worden door Reeves (die voortdurend actief betrokken was bij het ontwikkelen van het script en het casten van acteurs) gecombineerd met de beknoptheid van een man van weinig woorden ('Yeah') en een ondefinieerbaar diep sympathieke en betrouwbare uitstraling.

Je kunt je geen enkele andere acteur voorstellen in deze rol, behalve in zekere zin karakteracteurs als een jonge Bill Nighy of Mark Rylance, die de zwijgende gravitas van de rol zouden aankunnen maar geen deuk in een pakje boter kunnen slaan. John Wick hakt, schiet en slaat alles en iedereen aan mootjes, maar let wel: hij heeft daar niet per se zin in en beleeft er zeker geen lol aan; zijn verslagen blik wekt een diepe genegenheid op bij de kijker. De kern van zijn verhaal bestaat dan ook uit rouw - in deel één stierf zijn vrouw Helen en hij mist haar verschrikkelijk. Verder wil hij vooral graag met rust gelaten worden, maar dat is hem niet gegeven want hij wordt continu achternagezeten door mensen die hem dood willen. De andere blik die John ons derhalve vaak laat zien is een ijskoude: wraak en overleven vormen de andere spil van zijn karakter.

Wraak wordt hier door meerdere hoofdpersonen ingezet als dé manier om verschrikkelijk verlies in het verleden te verwerken en in de toekomst te voorkomen. Wick’s wraak zagen we in de drie andere delen natuurlijk ook, maar wel in een iets andere vorm dan hier. In deze film wordt Wick niet alleen wederom door alle huurmoordenaars ter wereld achtervolgd wegens zijn overtreding van de regels van misdaadsyndicaat The High Table; nee, hier achtervolgt hij dat genootschap ook zelf actief. Doel is voor eens en voor altijd af te rekenen met The High Table door de prijs op zijn hoofd af te kopen op een voor The High Table acceptabele manier. Zie voor een beknopte samenvatting van het achterliggende verhaal onze recensie van deel drie.

Daartoe moet Wick zich meten met een nieuwe schurk: de Franse Marquis, fijn neergezet door Bill Skarsgård (de clown uit It ) die de wrede markies een belachelijke maar beangstigende aristocratische air meegeeft. Ook nieuwkomer Caine, een oude vriend van Wick maar nu een tegenstander, is erg goed: deze stekeblinde martial-arts-meester heeft geen ogen nodig om je te doden en wordt gespeeld door de in Hongkong en de rest van Azië legendarische acteur en vechtsporter Donnie Yen. Ook oudgedienden Winston (Ian McShane), die zijn New York Continental Hotel kwijtraakt aan de Marquis en Wick helpt om wraak te nemen op The High Table, en diens trouwe conciërge Charon (de onlangs zeer betreurd overleden karakteracteur Lance Reddick ) doen weer mee. Net als de Bowery King (Laurence Fishburne) en natuurlijk best veel honden, want dat zijn de lievelingsbeesten in het universum van Wick. Liefde en seks ontbreken overigens weer volledig, behalve de liefde van Wick voor Helen.

Naast de cast zijn de choreografieën van regisseur en stuntcoördinator Chad Stahelski natuurlijk de reden de film te gaan zien: wat hij en zijn team hier weer doen is ongelofelijk, tijdens 14 lange gevechtsscènes die heel goed te volgen zijn omdat Stahelski daarbij weinig met close-ups en te snelle montage werkt; als kijker heb je prima overzicht op de op zichzelf wel heel ingewikkelde en virtuoze actie. Het is vaak net modern ballet. Hoogtepunten zijn de veldslagen in een huis in Parijs dat we helemaal bekijken alsof we van boven in een poppenhuis zonder dak kunnen kijken, de nu al legendarische langdurige autorace op en rond het verkeersplein waarop de Arc de Triomphe staat en de krankzinnigheid van de scènes op de smalle maar erg, erg hoge trappen bij de Sacre Coeur.

Die doelbewuste krankzinnigheid is ook een reden voor het onverwachte maar grote succes van deze franchise. De films durven bespottelijke keuzes te maken - het incasseringsvermogen van Wick is hier weer hilarisch groot en hoewel hij wel erg vermoeid oogt staat hij altijd weer op - en krijgen daardoor iets surrealistisch, wat net als de kunstzinnige vormgeving - het segment in een danceclub in Berlijn is niet te geloven zo gaaf - niet gebruikelijk is in zulke actie-blockbusters.

John Wick 4 is kortom buitengewoon (ook buitengewoon lang trouwens, drie uur bijna) en is een genre op zichzelf. Op een tv-scherm zal er te weinig van overblijven, dus de bioscoop heeft hier gigantische meerwaarde.