It's a Sin S01: dansen op de vulkaan tijdens de aidsepidemie

Een eerlijke en aangrijpende reconstructie van de Londense gayscene ten tijde van de aidscrisis.

De Britse producent Russell T. Davies - bekend van Queer as Folk , Doctor Who en meer recentelijk Years and Years - werkte twintig jaar aan een serie over zijn eigen ervaringen in de gayscene toen de aidscrisis zich aandiende. It's a Sin is een eerlijke en aangrijpende reconstructie die de eigen lhbtiq-doelgroep ver overstijgt.

De overeenkomsten tussen de aidscrisis en de corona-epidemie die de wereld het afgelopen jaar gijzelde zijn op z'n minst opvallend te noemen. Ook in de homogemeenschap in de jaren tachtig werden opeens mensen in de bloei van hun leven ziek, zonder dat er echt kennis voorhanden was over de oorzaak of de behandeling. Veel (jonge) gays moesten hun zorgeloze leven aanpassen uit angst voor de 'homoziekte' en het risico op infectie, zeker toen nog amper duidelijk was dat hiv alleen overdraagbaar is via lichaamsvocht.

Er zijn trouwens ook veel verschillen. Waar nu de wereld collectief in hetzelfde schuitje zit, stond de homogemeenschap er in de jaren tachtig lange tijd alleen voor. Overheden en farmaceuten gaven niet alleen de bestrijding van de ziekte, maar ook voorlichting en de zoektocht naar medicijnen lang geen enkele prioriteit. Hiv en aids werden niet gezien als een 'mainstream' probleem; patiënten, overmand door angst en eenzaamheid, kregen vanuit de maatschappij vooral vooroordelen terug en werden behandeld als paria's.

Beide aspecten van deze periode die veel gays heeft getekend voor het leven komen eerlijk aan bod in It's a Sin , een nieuw hoogtepunt in het rijke oeuvre van Davies. Hij deed er bijna een kwart eeuw over om de rijke, ontroerende en eerlijke serie van de grond te tillen; zenders trokken in twijfel of er wel kijkers te vinden waren voor een verhaal waarin een groot deel van de cast uitgemergeld in een ziekenhuisbed eindigt.

Het is onwaarschijnlijk knap dat It's a Sin juist niet is geworden wat je zou kunnen vrezen na het lezen van bovenstaand betoog. Waar films of series over aids zich vaak focussen op de twijfel en angst van patiënten die worden geconfronteerd met hun eigen sterfelijkheid, toont Davies in zijn vijfdelige serie vooral de onwerkelijke situatie waar veel jonge gays mee te maken kregen, terwijl ze met volle teugen van het leven genoten - het was de periode nadat de gemeenschap eindelijk enige wettelijke erkenning had gekregen.

Alle personages in de verfrissend diverse Londense vriendengroep brengen hun eigen bagage met zich mee; het is heel knap hoe Davies met vaak een paar woorden, een blik of één scene al zijn hoofdpersonages een rijke en vaak getroebleerde achtergrond meegeeft. Juist het niet spellen van alle ellende maakt het verhaal universeler dan veel gay-series; iedere kijker, van welke geaardheid of achtergrond ook, zal worden meegezogen in de uitzinnige levenslust die, ondanks de zware thematiek, gedurende de vijf afleveringen vooral de boventoon blijft voeren.

Alles klopt aan It's a Sin , van de even geloofwaardige als scherpe (en bij vlagen ook hilarische) dialogen tot de cast - prachtige bijrollen van helden als Stephen Fry of Neil Patrick Harris tillen het naturelle spel van de relatief onervaren hoofdrolspelers merkbaar naar een hoger plan. Davies brengt de pijn en de angst eerlijk in beeld; hij gaat niets uit de weg, maar vergroot ook nooit emoties uit. Dat is nergens voor nodig: de impact van het dodelijke virus op deze jonge groep mensen die vaak na jarenlange strijd eindelijk trots op zichzelf kunnen zijn is al hartverscheurend genoeg.

It's a Sin, zaterdag 3 augustus 2024 op NPO 3. Alle afleveringen worden van 23.00 uur tot 03.30 uur uitgezonden in verband met de Pride-viering