Wielrencommentator (en oud-renner) Stef Clement over het leven op de fiets en de echte wereld, daarbuiten

Wielrencommentator (en oud-renner) over het leven op de fiets en de echte wereld, daarbuiten. ‘Ik denk vaak: wees niet te hard voor elkaar.’

Als je een brood tegen hem aan gooit, valt het in plakjes uiteen. Stef Clement staat zes jaar na zijn wielercarrière nog steeds zo scherp als een mes. Of in normale mensentaal: hij is nog altijd mager. Dat komt niet omdat hij zo hard traint, of veel fietst. ‘Het is mijn metabolisme. Ik moet echt bij-eten om op gewicht te blijven. Dat heb ik altijd al gehad. Wel handig hoor, als ik een wielerclinic geef. Iedereen denkt dat ik in topvorm ben, ik hoef alleen maar op de pedalen te gaan staan om mensen bang te maken.’ Hij lacht vrolijk. De wielercommentator en -analist van de NOS heeft ook alle reden om vrolijk te zijn, met de fantastische sportzomer die voor de deur staat.

De sportzomer is voor jou in december al begonnen is. Je gaat dan enkele trainingskampen van de grote wielerploegen in Spanje af.December is de tijd van de hoop. Renners maken plannen voor het komende seizoen, spreken ambities uit. Alles kan nog. Iedereen is ontspannen. Het is een uitstekende tijd om overal even een praatje te maken. Als dan de wedstrijden beginnen, zie je al snel dat ambities moeten worden bijgesteld. Door valpartijen, of omdat de vorm toch tegenvalt. Zo volg ik dat door een seizoen heen.

De Tour is voor veel renners het hoogtepunt. Ook dat is tijdens de decembertrainingskampen al te merken. Over geen andere koers wordt zoveel gesproken, en van geen andere koers worden zoveel etappes verkend. Dat is het grootste verschil in mijn eigen voorbereiding met toen ik zelf renner was. Van de Tour ga je in het vroege voor- jaar al etappes verkennen. Dat doe ik nu natuurlijk niet meer. Maar ik bereid me nu misschien wel beter voor dan toen ik zelf nog koerste.

Clement stopte in 2018 na een wielercarrière van bijna vijftien jaar, noodgedwongen, omdat zijn rug hem in de steek liet. Dat viel hem zwaar. Toen in 2019 corona uitbrak en de hele wereld en dus ook het wielrennen stilviel, was dat voor hem een kleine zegen. Niet meer geconfronteerd met wat hij niet meer kon, lukte het afstand te nemen en zich te focussen op het leven na de koers.

Past de journalistiek je beter dan het leven als renner? Ik heb een opleiding Duitse taal-en letterkunde gedaan. Die heb ik niet helemaal afgemaakt, maar ik heb wel een derdegraads lesbevoegdheid. Op het moment dat ik in 2004 het praktijkdeel zou afronden, kreeg ik een contract bij de wielerploeg van Rabobank. Hoeveel respect ik ook voor leraren heb, het onderwijs zou ik niet in willen. Als ik alles nog eens over zou mogen doen, en geen wielrenner zou worden, dan zou ik onderzoeksjournalist willen zijn. Vragen stellen, uitzoeken hoe dingen in elkaar zitten – dat trekt me. Dat doe ik nu eigenlijk ook in mijn werk voor de NOS.

De laatste jaren zijn er veel grote valpartijen, en sommige met zo’n slechte afloop, dat de veiligheid een groot discussiepunt is. Een discussiepunt waarover geen consensus bereikt lijkt te kunnen worden, en daardoor verandert er ogenschijnlijk niets. Als analist kan ik natuurlijk zeggen: dat vind ik slecht. Maar de materie is zo complex, dat dat iets te makkelijk is. Ik probeer uit te zoeken hoe het zit, en dat poog ik dan op een eenvoudige manier uit te leggen.

Zijn de tegenstellingen in belangen te groot? De wereldwielerbond UCI heeft allerlei richtlijnen waaraan bijvoorbeeld de finish van een koers moet voldoen. Maar de UCI wordt betaald door het Internationaal Olympisch Comité en de ASO. Als de ASO, de organisator van de Tour de France, een etappe heeft uitgetekend waarin van de veiligheidsrichtlijnen wordt afgeweken omdat dat nu eenmaal beter uitkomt, heeft de UCI geen slagkracht er wat aan te doen. Dat is maar een voorbeeldje van wat er speelt. Een ander voorbeeld is dat ploegen en renners het onderling nooit eens worden over veiligheid, omdat ook daar verschillende belangen spelen. En dan heb je ook nog eens cultuurverschillen: in Noord-Europa en de Angelsaksische landen geloven we in de maakbare wereld, en in Zuid-Europa wordt meer waarde gehecht aan lotsbestemming, en aan traditie. Aan hoe dingen altijd zijn gegaan. Dan praat je ook langs elkaar heen.’

Is er een oplossing? Er moet een onafhankelijke instantie komen, en daarmee bedoel ik vooral financieel onafhankelijk, die beslist over veiligheid. En die ook kan handhaven.

Lees verder in VARAgids 26-27, bladzijde 10. Vanaf dinsdag 25 juni 2024 te koop in de winkel.