Op de castlijst van Netflixserie The Crown, over het leven van koningin Elizabeth, prijkt slechts één Amerikaan. Die speelt dan wel weer een über-Britse rol. Acteur John Lithgow (3rd Rock from the Sun, Dexter) is in de serie Winston Churchill.
Een bewuste keuze van Peter Morgan, eerder schrijver van onder meer film The Queen, die The Crown bedacht. ‘In Engeland heeft elke acteur zijn Winston Churchill al neergezet. Geloof het of niet, er is een beetje Churchill-moeheid op ons eiland. Dus hebben we het verderop gezocht.’
Lithgow zelf was best nerveus om de rol op zich te nemen. ‘Het is nogal intimiderend, als Amerikaan de ultieme Engelsman spelen in een cast die bestaat uit de beste Britse film- en theateracteurs.' De acteur bereidde zich voor door zich onder te dompelen in de geschiedenis van Churchill. 'Ik heb zoveel mogelijk beluisterd en bekeken, meer research dan ik voor elke andere rol heb gedaan.’
Eén clip hielp in het bijzonder. ‘In het Churchillmuseum in Londen hebben ze een video van hem terwijl hij luncht met de troepen. Je hoort hem nooit spreken maar ziet hoe hij zich fysiek gedraagt. Hij lacht, steekt een sigaar op, eet als een varken en gaat op in het gezelschap. Je ziet een levendige man. Maar ik heb ook gelezen over zijn andere kant; de depressieve, gesloten persoon die hij ook kon zijn.’
Die contradictie zoekt Lithgow altijd in de rollen die hij speelt. 'Als acteur is dat het interessantste: een tweedeling in iemands persoonlijkheid. En Churchill was een vat vol tegenstrijdigheden.'
Uit al die informatie bouwde de Amerikaan, die ook nog eens bijna dertig centimeter langer is dan Churchill was en een ‘fatsuit’ moest dragen om diens postuur aan te meten, zijn eigen versie van de Britse staatsman. Lithgow: ‘Het is een mix geworden van ons twee. Dat is de uitdaging als acteur, voor mij in ieder geval; om de echte Churchill te vergeten, de kijker te laten vergeten dat er een echte Churchill was terwijl je wel probeert je personage zo authentiek mogelijk te maken.’
Lithgow genoot in zijn spel vooral van de relatie tussen Churchill en de koningin. ‘Ze mocht hem heel erg graag, en je ziet die band in de serie groeien. Het mooiste is misschien wel het punt waarop ze hem durft uit te dagen, en te overrulen. Daarin zie je hoe ze groeide in haar rol als vorst.’
Na zijn rol als Churchill heeft de 71-jarige acteur de smaak te pakken als het gaat om het spelen van politici. Bij de presentatie van The Crown in Beverly Hills legde hij bij Peter Morgan al het verzoek neer om Boris Johnson te spelen, mocht de scenarist ooit iets schrijven over Brexit (‘Het is het haar, daar zou ik het voor doen’). In dit interview voegt hij nog een excentrieke politicus toe aan zijn wensenlijstje. ‘Donald Trump. Ik zou hem heel graag spelen. Hij is zo fascinerend. En zo stuitend.’