Interview: Ellen Parren over Het gouden uur

Foto credit: AVROTROS

Als het interview ten einde is en we onder een pilaar in het café nog even na staan te praten over koetjes, kalfjes en het interieur, valt ons oog op het opschrift een meter of twee boven onze hoofden: zeeniveau. Ja, natuurlijk weten we dat Nederland onder het NAP ligt, maar opeens voelen we het, is het alsof we onder water staan. En spoelt het gesprek van zo-even binnen, waarin ook de angsten van de moderne mens, waarbij met stip op één, nog boven de nucleaire dreiging, de met duizelingwekkende vaart opwarming van de aarde ter sprake kwam. De gedachte die actrice Ellen Parren daarbij troost, vertelde ze, is het idee dat de aarde zelf zal blijven bestaan. ‘Stel je voor dat die in duizend stukken uiteenbarst. Dan is toch echt alles voor niets geweest.’ Slokje van onze cappuccino’s. ‘Sound of silence’.

Het doemscenario kwam niet helemaal uit het niets, trouwens. Parren speelt in Het gouden uur. En anders dan die titel misschien doet vermoeden, gaat die serie niet over het fotogeniekste moment van de dag, het uur waarin fotografen hun beste foto’s maken bij magistraal zacht rood licht, maar over het uur na een terroristische aanslag. Het uur waarin de meeste kans bestaat om de daders op te sporen of te voorkomen dat er nog een aanslag wordt gepleegd. ‘Na dat uur zijn de muizen al te ver weg’, aldus Parren.

Ze speelt in de serie een vooringenomen AIVD-agent die haar zinnen heeft gezet op een oorspronkelijk uit Afghanistan afkomstige politieagent (Nasrdin Dchar) wiens motieven ze, zacht gezegd, niet vertrouwd. Ze speelt het met verve, de actrice die op de toneelschool in Maastricht al met een sfinx werd vergeleken.

Je bent niet voor de poes in de rol van Joëlle.
Ik denk dat mijn personage aan het begin vrij overtuigd is dat ze een terrorist op het spoor is.

Is die overtuiging gestoeld op aanwijzingen of is het een minder of meer racistisch onderbuikgevoel?
Er zit een vooroordeel in, zeker. Mardik die wordt gespeeld door Nas, heeft Afghaanse roots. Bovendien is hij onlangs in Afghanistan geweest en kan of wil hij niet verklaren waarom. Wanneer hij dan ook nog eens contact heeft gehad met een jeugdvriend die betrokken blijkt bij de aanslag is voor haar één plus één twee en gaat ze er vol in. Ze is ervan overtuigd dat ze goed zit.

Zit ze dat?
Uhm…ik wil niet spoileren. Maar laat ik zo zeggen dat ze met haar vooroordelen behoorlijk wat aanrichten.

Wat sprak je aan in het personage?
Ik vond het op de eerste plaats prettig dat ze geen liefdeslijn had. Dat is bij vrouwenrollen vaak de motor, maar nu was er niets van dat al. Daarnaast vond ik het onderwerp interessant, in al zijn heftigheid. Ik ben dol op Scandinavische krimi’s, met een moordenaar en een rechercheur, maar dit was toch nog iets anders, hier gaat het over het grote ‘what if’.

What if… het echt gebeurt?
Ja… zelfs op de set voelde ik hoe heftig het kan zijn, een terroristische aanslag.

De aanslag zelf wordt het behoorlijk heftig en expliciet getoond. Wat is de reden denk je, om het zo te laten zien?
Het is fictie, maar het moest echt zijn, je moest het echt voelen. Al is het zeker niet de bedoeling om te choqueren. Misschien ervaar je het als heftig omdat het in Nederland is. Close to home, het decor van de aanslag is een Hollandse markt.

Toevallig zag ik je twee weken geleden in de herhaling van de telefilm De zitting, ook in een behoorlijk pittige vrouwenrol. Daarin speel ik een advocaat. Zij is pas écht hard. Joëlle blaast zichzelf op en komt ergens in terecht waar ze ook wel een beetje van terugschrikt. De advocate in De zitting is ijzig.

Je valt in die rol vrouwen af.
Ik zit echt aan de foute kant. Maar die stem moest vertegenwoordigd worden in de film. Ik heb daar geen enkel medelijden met het slachtoffer, dat zegt dat ze twintig jaar eerder is verkracht door de hoofdpersoon, de aanstaande premier van Nederland. Gezeik vindt ze het, bovendien luidt haar theorie: als er niets is bewezen, hebben we het niet over feiten.

Ik kan me voorstellen dat het indruist tegen wie je zelf bent.
Ja, maar dat wil niet zeggen dat het niet harstikke leuk is om te spelen. De lol van toneelspelen is dat je dingen mag doen die je zelf nooit zou doen. Alleen moreel goede personages spelen zou heel saai zijn. De bad guy spelen is altijd het leukst.

Waarom komen ze uit bij jou als bad guy, girl?
Iets in mijn uitstraling kennelijk dat wordt geïnterpreteerd als koel, mysterieus. Ik krijg ook altijd beroepen zoals advocaat of rechercheur, ik word nooit gevraagd om een kapster of telefoniste te spelen. Of voor de hoofdrol als girl next door in de volgende romantische komedie.
Ik zou dat best leuk vinden trouwens. Wat dat betreft ben ik ook in een vakje gestopt. Terwijl mijn hart eigenlijk bij komedie ligt.
Toen heb ik me aangesloten bij- Circus Treurdier, waarmee we een paar jaar geleden het komische absurdistisch Treurteevee maakte.

Wat was je eerste bitchy rol?
In Missie aarde speelde ik een Russische ijzige indringer. In Klem speel ik het eerste seizoen iemand waarvan je je afvraagt of ik te vertrouwen ben.

Je was in een meer komische rol te zien in Lubach op zondag.
Ja, dat is komedie, wel anders, daar speelde ik zogenaamd mezelf. Tenminste, het was een sketch, de teksten zijn voor mij geschreven, maar er kwam Ellen Parren in beeld. Dat was trouwens wel een terrein waar ik me onzeker over heb gevoeld.

Waarom?
Omdat je je gaat mengen in het publieke debat. Die filmpjes komen online, daar worden vreselijke dingen onder geschreven. Als je in films speelt heb je dat niet. Ja, een film kan afgekraakt worden of er kan iets over je acteren worden gezegd, maar zo op de man.

Las je zulke nare dingen?
Ja, ik kende dat helemaal niet en ik vond dat heftig van meedoen aan Zondag met Lubach, hoe belangrijk en goed ik dat programma ook vind.

Maar was het: dit ken ik niet, dit wil ik niet? Of zou je wel mee willen blijven doen aan het programma?
Als ik weer zo’n aanbod zou krijgen zou ik goed na moeten denken. Dat vind ik erg hoor. Dat je banger wordt je mening te uiten omdat je gefileerd wordt.

Ben je bang voor het fileren van je woorden of dat ze de daad bij het woord voegen?
Ik schrik gewoon dat mensen in staat zijn zulke erge dingen te zeggen. Er kwamen zoveel reacties. Je vraagt je waar mensen zich mee bezig houden. En waar die noodzaak vandaag komt om je op zo’n manier te uiten.

Wat is het denk je?
Frustratie, boosheid. En het internet is – het zijn open deuren ik weet het –maar het anoniem, lekker knallen. Als je een slechte dag op je werk hebt gehad is het heel fijn en makkelijk. Maar ik ben ook maar een mens en ik lees dat en het raakt me.

Arjen Lubach gaat het wel aan…
En met hen vele anderen, en het moet want je moet je niet monddood laten maken, maar ik geloof dat het niet mijn uitingsvorm is. Ik schrijf veel, theaterteksten en scenario’s en daar zit ook een mening in, of een visie op het leven, maar verwerkt in fictie en dat is mijn manier om me ermee bemoeien. Ik meng me via een vorm erin in plaats van als mezelf, als Ellen Parren.

Omdat er dan ook over je uiterlijk wordt gepraat?
Ik kan er nu wel om lachen, maar toen er onder een van mijn scènes in Zondag met Lubach stond ‘wat heeft ze een groot hoofd, kan iemand daar de helft van afzagen of haar levend begraven?’ kon ik alleen maar huilen. Ik wilde gelijk stoppen. En het is niet dat ik mijn mening niet klaar heb.

Het gaat niet om de inhoud inderdaad. Ze zeggen iets over je uiterlijk. Waarom raakt dat je zo? Ja… waarom raakt dat me zo?
Acteur zijn is een kwetsbaar beroep. Als ik naar mezelf kijk, ben ik ook onzeker. Als ik mezelf terugzie dan schieten er honderden gedachten door mijn hoofd: dit doe je niet goed, daar had je je schouders naar beneden moeten doen, dat gaat maar door. Het is een continue machine van kritiek op jezelf, het is al een heel gevecht om dat te filteren.
Als dat soort gedachten keihard zwart op wit staan door iemand opgeschreven, is dat vreselijk. En misschien zit het verdriet in: hoe kunnen mensen zo gemeen zijn? Ik vind het zo erg. Het is pesten 5.0. Ik heb een gezicht en de tegenpartij zit achter een zwarte wand.

Wilde je altijd acteur worden?
Nee, ik wilde schrijfster worden, kinderboeken schrijven. En op de middelbare school wilde ik Kim van Kooten worden. Uiteindelijk bleek ik heel aardig te kunnen toneelspelen en omdat ik niet wist wat ik wilde, deed ik auditie en werd ik aangenomen op de toneelschool Maastricht.

Ook niet mis.
Toch heb ik lang rondgelopen met de vraag of ik het echt wel wilde, een leven als acteur. Het was een school met een enorme druk. Als je dit wilt, dan moet je er keihard voor werken en alle kritiek die over je heen werd gestort moest je maar kunnen behappen. Tegelijkertijd was ik achttien en zoekende.

Kreeg je veel kritiek, of rolde je er toch weer doorheen.
Ik las toevallig laatst een paar beoordelingen terug. De grootste kritiek was ‘Je bent te mysterieus. Dat is een kracht, maar té, dan zien we te weinig’.

Kwam dat mysterieuze dan voort uit dat je het niet wist.
Ja, ik keek de kat uit de boom. Wat geïnterpreteerd werd als: interessant, een sfinx. Terwijl ik eigenlijk verdrietig was en onzeker. Pas in het derde jaar voelde ik dat ik op mijn plaats was op school en pas sinds een jaar of zeven voel ik me goed in het vak.

Wat was het keerpunt?
Ik denk dat dat kwam toen ik de juiste balans vond. Na school kwam ik gelijk terecht bij een gezelschap. Daar heb ik drie jaar gezeten, een eeuwigheid als je jong bent. Het paste niet bij me, het is te dienstbaar. Je wordt ingedeeld, krijgt een bepaalde rol, dan moet je er zijn. Het is net een kantoorbaan, inclusief een maandsalaris en een dertiende maand. Toen ben ik gestopt, zonder plan en toen begonnen met Circus Treurdier, waar ik mijn makers kant heb ontwikkeld. Fast forward naar nu, waarin ik de dingen die ik leuk vind kan combineren: ik schrijf een deel van het jaar, doe een toneelproductie om het anderhalf jaar en ik film. En die combinatie werkt.

In de krant las ik vanmorgen dat Biden het woord ‘armageddon’ in zijn mond heeft genomen in antwoord op Poetins gedreig met kernwapens. Je speelt in een serie over terrorisme. Hoe ervaar je deze tijden?
Toen de Russen Oekraïne binnenvielen, heb ik nachten wakker gelegen. Ik vond dat zo eng. Misschien ook weer door dat ‘dicht bij huis’? De idee dat het voortbestaan van de aarde afhangt van een mannetje, is onverdraaglijk. Waar ik me echt zorgen over maak is het klimaat. Daar word ik cynisch van. Die gesaboteerde gasleiding, waardoor er zulke grote hoeveelheden CO2 in de lucht komt, de kolenmijnen die nu weer worden geopend. De gestelde klimaatdoelen gaan we nooit halen. Ik word daar misselijk van. En doodsbang. Het kan toch niet anders dat de politiek zich daar ongelofelijke zorgen over maakt? Ik kan me niet voorstellen dat je kunt ontkennen dat de aarde opwarmt.

Klim je op de barricades?
Mijn generatie, de millennials, heeft echt op zijn reet gezeten. Wij worden wel de H&M-generatie genoemd: iedere week een nieuw truitje kopen zonder dat we een idee hadden ten koste van wat. Demonstreren? Ho maar. Wat dat betreft is de generatie die na ons komt een stuk actiever en voortvarender. Ik zou ze wel meer saamhorigheid gunnen, minder op het scherm zitten, meer met elkaar. Ik gun ze theater.