Interview: Charlie Brooker (Black Mirror)

 

Het idee achter Black Mirror zit ’m al in de titel. Het zwarte scherm van onze telefoons, televisies, laptops en tabloids houdt ons een spiegel voor. Als we die apparaten tenminste eens in de zoveel tijd ook een keertje uitzetten. Dat we dat niet doen, leidt in de serie iedere keer weer tot een angstaanjagende toekomst. Toch is bedenker Charlie Brooker absoluut niet tegen technologie. ‘Ik ben eigenlijk best een geek , ik ben zelfs ooit begonnen als gamejournalist en speel nog steeds graag. Maar ik ben ook iemand die zich altijd zorgen maakt, vooral over de consequenties van dingen.’

Die zorgen leidden in 2011 tot Black Mirror, dat startte op Britse zender Channel 4. De show liep al een paar jaar – in Nederland zond de VPRO de serie uit – toen Netflix de afleveringen beschikbaar maakte en Black Mirror ineens weer volop in de spotlight stond. De streamingservice kaapte de serie uiteindelijk zelfs weg bij de Britse zender.

Black Mirror is wat Brooker noemt ‘anthologie in z’n puurste vorm’. Elke aflevering staat op zichzelf, met een nieuwe verhaal, nieuwe acteurs en een nieuwe regisseur. Alleen het thema is hetzelfde: een techdoemscenario, ook al wil de schrijver het zo niet noemen. ‘Technologie is niet de schurk van de serie. Het gaat om menselijk falen en de puinzooi waar we ons in werken. Technologie faciliteert dat alleen.’

De verhalen hebben meestal een basis in de realiteit. Amerikanen vertellen Brooker vaak de opkomst van Donald Trump terug te zien in aflevering The White Bear, waarin een animatiebeer zich verkiesbaar stelt. Alhoewel de bedenker toegeeft dat die aflevering losjes is gebaseerd op Boris Johnson (‘een quasi-Trump, ook een soort clown’), zijn Brooker en collega-producent Annabel Jones er niet op uit een boodschap te verkondigen. ‘Uiteindelijk is het entertainment. Zelf hou ik van dat momentje van bezinning dat je ervaart als je shows kijkt die je uitdagen, dus daar zijn we wel enigszins op uit. Maar we nemen nooit echt een standpunt in, we proberen niets in je hoofd te stoppen.’

Ondanks het platform, ziet Brooker de serie niet echt als bingewatchmateriaal. ‘Ik ben gek op binge-watchen. Ik snap ook niet waarom mensen er een probleem in zien. Dat doen ze ook niet bij binge-lezen, binge-smsen of binge-Pokémonnen, nou ja dat laatste misschien wel. Mensen kunnen de afleveringen kijken hoe ze zelf willen. Maar omdat we geen doorgaand verhaal hebben, geen cliffhangers maar een definitief einde na elke aflevering, denk ik dat kijkers liever een momentje nemen om het even te laten bezinken.’

Toch maakt de overstap naar Netflix wel degelijk verschil voor de makers, legt collega Jones uit. ‘Een van de mooie kanten daarvan, is dat je zelf kunt bepalen hoe lang een aflevering wordt. We hebben er nu eentje tussen zitten van negentig minuten. Omdat dat creatief gezien het beste was. Dat geeft je veel vrijheid.’

Ook de volgorde van uitzending van de show doet er bij de streamingservice minder toe. Brooker: ‘Dat was nog weleens punt van discussie, voor ons en de kijker. Nu is dat anders. Nu is het meer alsof je een filmfestival programmeert. Het is aan de bezoeker. Je kunt iets kiezen uit het aanbod, maar als je zes films achter elkaar wil kijken, houdt niemand je tegen.’