Haantjes S01E01: de man is dood, lang leve de man

In flauwe Nederlandse komediereeks moet een vriendengroep vol toxische mannen zichzelf zien heruit te vinden.

Series over mannelijke vriendengroepen die een cursus volgen om van hun toxische masculiniteit af te komen zijn momenteel bijzonder salonfähig bij Netflix. Zie bijvoorbeeld het Spaanse Alpha Males of het Franse Shafted. Haantjes is van hetzelfde laken een pak. In de openingsscène van de eerste aflevering is te zien hoe Ivo (Benja Bruijning), Greg (André Dongelmans) en Mike (Jeroen Spitzenberger) tijdens een symposium voor getroebleerde mannen opbiechten dat ze een seksist zijn. Daan (Waldemar Torenstra) is de enige weigeraar: ‘Fuck, sorry, ik heb hier geen zin in.’ Eigenlijk zegt hij ogenschijnlijk zoiets als: ik wil nog geen afscheid nemen van mijn ouderwetse mannenstreken.

Je zou kunnen stellen dat dit soort televisiedrama’s draaien om een archaïsch manbeeld dat ten grave wordt gedragen. Haantjes is een rouwdienst voor mannen die niet meer zichzelf mogen zijn. Dat is natuurlijk ironisch bedoeld. Vergelijkbaar met de frase: ‘Mag ik dat nog zeggen?’ Ja, je mag dat onomwonden zeggen. Het is alleen niet grappig. Dit soort bedenksels komen vaak ook tot de dezelfde conclusie (zie ook Dit is geen kerstfilm): je mag niet alle mannen over één kam scheren. Zo kan je Daan, een notoire schuinsmarcheerder, prima indelen in de categorie fragiele macho. Ivo laat daarentegen graag over zich heen lopen door zijn ex-vrouw.

Greg kampt met een ander probleem: hij is impotent. Komt dat door zijn drukke werk als politieagent? Of voelt hij zich niet meer aangetrokken tot zijn vrouw (Jelka van Houten)? Hoe dan ook leidt deze constellatie tot de nodige grappen met seksspeeltjes. Denk aan een seksspeeltje met een afstandsbediening als instrument voor flauwe slapstick. Of wat er gebeurt als je kind per abuis een vibrator meeneemt naar school. Niettemin moeten de mannen zich zien heruit te vinden. Na de openingsscène spoelen de makers drie maanden terug, om te tonen hoe dat ‘schild van toxische masculiniteit’ dat ze van zich ‘af moeten werpen’ eruitziet.

Dat uit zich bijvoorbeeld in de wijze waarop Daan op de tennisvereniging twee vrouwen bejegent: kom maar naar het échte werk kijken dames. Of hoe Mike Daan omschrijft: ‘Hij heeft de halve Randstad gehad.’ Dat soort bespiegelingen zouden dus eigenlijk vandaag de dag niet meer mogen. Dát is seksistisch, is de boodschap die met een ironische knipoog voor het voetlicht wordt gebracht. Ironisch of niet, dit soort oneliners zijn in vrijwel geen enkele context humoristisch. Haantjes slaat ondanks de prima casting (aan de acteurs ligt het niet) de plank volledig mis.

Haantjes S01, vanaf vrijdag 28 februari 2025 in zijn geheel bij Netflix