Een van ons: ijzingwekkende Twin Peaks in de Friese polder

De grote vraag in de CANAL+-serie Een van ons, gebaseerd op de moord op Marianne Vaatstra, is niet wie de dader is. In plaats daarvan belichten de makers de grote impact van de moord en de nasleep op het Friese dorpje.

Op 18 november 2012 kwam er een einde aan een mysterie dat niet alleen het Friese dorpje Veenklooster, maar eigenlijk heel Nederland bijna dertien jaar in de greep hield. Wie had de zestienjarige Marianne Vaatstra verkracht en vermoord? In eerste instantie wezen veel inwoners naar het lokale azc. Maar uiteindelijk bleek, na toentertijd revolutionair DNA-verwantschapsonderzoek, dat lokale boer Jasper S. de dader was.

Scenarist Willem Bosch en regisseur Michiel van Erp ontleden deze benauwende zaak in de zesdelige serie Een van ons door de ogen van verschillende betrokkenen. In elke aflevering staat één personage in de geschiedenis centraal: de dochter (Eefje Paddenburg) van de moordenaar, de moeder (Mara van Vlijmen) en het vriendje (Gijs Blom) van het vermoorde meisje, en de burgemeester (Jack Wouterse) die probeert de hoog opgelopen gemoederen in het dorp te sussen. En uiteindelijk, in aflevering vijf, de moordenaar zelf (Aus Greidanus jr.). De acteurs leveren stuk voor stuk hun beste werk in jaren, onder leiding van Van Erp, die de wanhopige onmacht van iedereen om met het grote drama om te gaan vol compassie in beeld brengt. Elk woord en elke daad heeft consequenties, soms jaren na dato. En de tijd kan nooit worden teruggedraaid, hoe graag je dat soms ook zou willen.

De hamvraag in Een van ons is niet wie de dader is – je moet onder een steen geleefd hebben om niets te weten van de geruchtmakende zaak en zijn bizarre ontknoping. Maar de makers schetsen in hun imposante puzzel vooral wat de enorme impact op het dorpje en de gemeenschap was - Twin Peaks in de polder. De moord leidde tot ruzies, protesten, xenofobie en polarisatie die niet meer kon worden teruggedraaid. Bosch en Van Erp zagen in de zaak Vaatstra een blauwdruk voor de wereld waarin we nu leven en waarin extreemrechts oprukt, wappies en complotdenkers aan terrein hebben gewonnen en een redelijk gesprek over heikele kwesties niet meer mogelijk is.

Het bingen van Een van ons is een indrukwekkende kijkervaring. Eigenlijk is alles aan de serie perfect: van de acteurs tot de scherpe dialogen, van de bloedstollende mooie cameravoering (het stille noorden werd zelden mooier in beeld gebracht) tot de psychologische onderbouwing van alle personages, inclusief de dader. Streamer CANAL+ hoopt dat er na deze eerste Nederlandse ‘original’ nog veel meer zullen volgen. Wij hopen dat ook – en dat veel mensen de moeite nemen om de serie te gaan kijken. Want deze mijlpaal in de recente Nederlandse televisiegeschiedenis is het abonnementsgeld dubbel en dwars waard.

Een van ons, vanaf donderdag 12 september 2024 bij CANAL+