Dit is geen kerstfilm: bij vlagen scherpe satire

In ietwat naïeve ensemblekomedie over een familie vol meningen tonen de makers een Nederland dat in de ban is van een cultuuroorlog.

Natuurlijk is dit wel een kerstfilm. Maar de echte verbroederende kerstgedachte prevaleert pas in de slotakte van Dit is geen kerstfilm. Daarvoor proberen scenaristen Isis Cabolet en Lotte Tabbers een Nederland te tonen dat in de ban is van dat vieze woord: polarisatie. Dat begint wanneer Brechtje (Jacqueline Blom), een gevierd directeur van een theateracademie, op televisie kritiek krijgt van een studente van kleur. Brechtje zou een racist zijn omdat ze de studente zou aansporen om vooral theaterstukken te maken over het slavernijverleden van haar familie. Zoiets.

Net voor de feestdagen krijgt Bloms personage van haar collega’s te horen dat ze eerder vakantie mag nemen. Damage control. Brechtje is gecanceld. Hierna verlegt de camera zijn focus naar Brechtje’s echtgenoot Martijn (René van Zinnicq Bergmann), die een affaire krijgt met een jongere collega. En ook de andere familieleden kampen met nijpende dilemma’s en snijden scherpe discussies aan. Zoals dochter Jos (Stefanie van Leersum) die als gendercoach op een basisschool ernaar streeft dat kinderen zichzelf moeten kunnen zijn – dus mogen jongetjes zich ook eens wagen aan de nagellak.

De nieuwste film van Michael Middelkoop (Zina) is een ensemblefilm à la Love Actually (2003), maar dan gelardeerd met scherpe satire die bij de kijker al snel onder de huid kruipt. Het is een film die ogenschijnlijk als doel heeft om te provoceren, en misschien ook wel om tot nieuwe inzichten te laten komen. Met scènes met incels (die op zoek gaan naar de alfa man in henzelf) en met personages die zeveren ‘dat je ook niets meer mag zeggen’. Gelukkig realiseren deze xenofobe of seksistische types gaandeweg dat hun denkbeelden kwaadaardig zijn. Was het in de echte wereld maar net zo’n warm bad.

Dit is geen kerstfilm, vanaf woensdag 18 december 2024 bij Amazon Prime Video