Column: David Simon versus AI

David Simon sprak onlangs zijn ongenoegen uit over het toekomstig gebruik van artificiële intelligentie in Hollywood – een punt dat niet vaak genoeg gemaakt kan worden.

Ik heb nooit onder stoelen en banken gestoken dat ik een bewonderaar ben van scenarist David Simon (The Wire; Treme; The Deuce). De in Baltimore woonachtige oud-journalist maakt cerebrale televisie. Zijn stijl wordt wel literair genoemd. Zo ziet literaire televisie eruit, denk ik vaak als ik naar zijn werk kijk. Ik mocht Simon enkele jaren geleden interviewen voor de VARAgids toen The Plot Against America (2020, foto boven) uitkwam. De serie is gebaseerd op het gelijknamige boek van Phillip Roth, een van mijn favoriete auteurs.

Hoe fijn was het om te zien hoe Simon dat bronmateriaal in de serie behandelde, en hoe hij zijn eigen ervaringen (met anekdotes uit zijn eigen jeugd in een joods gezin) aan het verhaal toevoegde. De televisiemaker wordt ook vaak gezien als een visionair, en wie met de blik van nu naar The Plot Against America kijkt zal dat kunnen beamen. De plot speelt zich af in 1940 en draait om een joods gezin dat in 1940 met lede ogen aanschouwt hoe antisemitisme in de Verenigde Staten welig tiert. In dit verhaal, dat Roth omschreef als een soort alternatieve loop van de geschiedenis, wordt Amerika overgenomen door de fascistoïde vliegenier Charles Lindbergh.

Die link tussen Simons verbeelding van fascisme en het debat dat hij vandaag de dag voert is heel belangrijk. Onlangs liet Simon in een interview zijn licht schijnen op de opmars van artificiële intelligentie (AI). Hij heeft er geen problemen mee als een schrijver AI gebruikt als hulpmiddel, net zoals een woordenboek. Maar, zo stelde hij onomwonden, men moet bij hem een pistool op zijn slaap drukken om hem met AI te laten werken. Logisch: Simons werk is doorspekt met integriteit, met een flagrante eigenzinnigheid. Dat moet wel door een intelligent mens zijn gemaakt.

AI zal in de toekomst vast gebruikt worden door partijen met kwaadwillende intenties, die zelf geen enkele creativiteit in de gelederen hebben. Simon lijkt daarvoor te willen waarschuwen, ook in zijn werk. Alsof hij zegt: weet wat je kijkt. En ik gok dat die boodschap gaandeweg belangrijker zal worden. Misschien krijgen televisieseries en film zelfs een keurmerk: deze titel is gemaakt zonder interventie van AI. Ik heb hier al vaker geschreven dat een van mijn angsten is dat AI zo geavanceerd is dat je geen onderscheid meer kan maken tussen wat een mens en wat AI heeft geschapen.

Maar had een AI-systeem David Lynchs magistrale derde seizoen van Twin Peaks kunnen maken? Een serie die echt nergens mee te vergelijken is? Echt niet. Lynch werkt intuïtief, bijna als een schilder met een penseel in zijn handen. Je kan bij zijn creaties zien, dit is uit zijn brein ontsproten. Ineens was het er. En je had het nog nooit eerder gezien. Dat is bij het werk van Simon min of meer hetzelfde. Neem het unieke karakter van The Wire. Zolang mensen zich weten te onderscheiden zullen we dat onderscheid, tussen wat AI is en niet, makkelijk kunnen signaleren. En als werk dat als twee druppels lijkt op dat van David Lynch wel uit een computer komt rollen, dan eet ik mijn denkbeeldige hoed op.

Omar Larabi en Bregtje Schudel schrijven per toerbeurt wekelijks over wat hen opvalt op het gebied van series en/of films.