Column Claudia de Breij: Neuk het systeem

Van het meeste wat misgaat in de wereld kun je, na lang afpellen van het probleem, de schuld geven aan Het Systeem. Het kinderopvangtoeslagschandaal was nooit gebeurd zonder Het Systeem waarin mensen elkaar niet meer in de ogen keken, maar het algoritme keuzes lieten maken, die keuzes doorgaven aan een geautomatiseerd systeem, enzovoorts. 

En als er dan een mens tussenbeide komt, een mens met een geweten, zoals de ambtenaar die verantwoordelijk was voor de Memo Palmen, dan wordt die door Het Systeem verwijderd.

Daarom wil ik mijn kinderen leren dat systemen er zijn om te saboteren. Nou ja, niet saboteren, maar hoe zeg ik dat netjes? Buigen. Laten schrikken. Ironische schelmenstreken moet je uithalen met het systeem, zodat het systeem weer weet wie de baas is. Mensen verzinnen systemen, maar de uitwerking is vaak dat systemen bepalen wat mensen moeten doen. Dus: neuk het systeem. (Zo zeg ik dat niet tegen mijn kinderen.)

Mijn kinderen hebben in het schoolsysteem te maken met Magister, een app waarin je je schoolagenda terugvindt, en ook je cijfers. Als ouder kan ik daar ook op inloggen, en dat is best fijn. Zelf was ik een rommelaar op school die slechte cijfers verdoezelde, en het had voor mij geen kwaad gekund als ik wat eerder op mijn heilloze weg was teruggefloten. Dus: hulde aan dit systeem. Een beetje betrokkenheid bij kinderen in de mistige hel die puberteit heet kan geen kwaad.

Maar. Ook dit systeem heeft zijn uitwassen. Zo kan ik als ouder direct zien wanneer mijn kind spijbelt. Sterker nog, mijn kind kan niet weg van school zonder dat ik telefonisch toestemming heb gegeven aan de conciërge. Nou zijn míjn kinderen natuurlijk altijd écht heel ziek als ze drie tussenuren hebben en daarna nog een overbodige les, maar stel dat je als kind een keer de kantjes ervan af wilt lopen, dan kan dat dus niet zonder dat je ouders ervan weten én het goed vinden. 

Ik zou liever hebben dat mijn kinderen die beslissing zélf nemen en zélf de consequenties daarvan dragen. Je spijbelt, dan krijg je straf. Jouw verantwoordelijkheid, jouw lesje geleerd.

Vroeger! Mijn broer en zijn beste middelbare schoolvriend waren in de late jaren 80 fan van Prince. Ze hadden kaarten voor het concert in De Kuip en wilden vroeg weg om vooraan te kunnen staan, dus stonden ze die morgen om half negen vóór onze school, het Koningin Wilhelmina College in Culemborg, met een bordje met ‘De Kuip’ erop te liften. Leerlingen zagen het, leraren zagen het. Dennis en Gijs gingen met blije bravoure en een duim omhoog het avontuur tegemoet. De eerste auto die stopte was van een vriendelijke man die zei: ‘De Kuip, ja daar kan ik jullie wel naartoe brengen’. Dennis, mijn broer, zat achterin en zijn vriend Gijs op de passagiersstoel. Gijs keek veelbetekenend van de bestuurder naar de achterbank. Dennis begreep niet waarom. Wat was er dan met die bestuurder? Gewoon een aardige man toch?

Tot de man ze niet alleen naar De Kuip bleek te brengen, maar zelfs ín De Kuip afzette. Hans Kraay senior, technisch directeur van Feyenoord, woonde in Culemborg en had gedacht: ‘Grappig, die jongens kan ik wel meenemen. Ik ga toch die kant op.’ Leraren officieel boos, in werkelijkheid lachen.

Ouders officieel boos, in werkelijkheid trots.

Deze ruimte geeft Magister ze nu niet, maar zo’n goed verhaal gun ik mijn kinderen ook.