Column: Barbie Mania

Ik weet het, ik ben zwaar in de minderheid, maar ik was toch een beetje teleurgesteld na het kijken van Barbie. Begrijp me niet verkeerd: ik wil me hiermee zeker niet scharen bij mensen zoals de Amerikaanse commentator Ben Shapiro, die in een filmpje demonstratief (zijn eigen?) Barbies op de barbecue legde, of Bill Maher die zich beklaagde dat de Barbies in de film zich niet als realistische vrouwen gedroegen. Het is voor mij ook echt geen hartgrondige aversie. De film voelde eerder onbevredigend, zoals een Barbie die mag rondlopen in de echte wereld, maar zonder genitaliën.

Op papier snap ik alle pluspunten: het feit dat een knalroze ‘vrouwen’-film, geregisseerd door een vrouw (Greta Gerwig, Lady Bird) en bijna geheel bevolkt door sterke vrouwen – alleen jammer van de nu ietwat vervelende bijsmaak van Lizzo op de soundtrack – binnen een recordtijd meer dan een miljard dollar verdiende is natuurlijk supercool.

En dan is het ook nog een film die, met het fiat van het Mattel-imperium waar Barbie toe behoort, grapjes maakt over de iets minder geslaagde leden van de Barbie-familie (Growing Up Skipper, Sugar Daddy Ken) en commentaar geeft op de schreeuwende dissonantie tussen de sprookjeswereld van Barbieland, waar vrouwen alles kunnen zijn wat ze maar willen, en de harde realiteit van de echte wereld.

Toch had ik gehoopt op meer. Op scherpere satire bijvoorbeeld. Die reflexieve plaagstootjes kenden we immers al wel: van Barbie die in de animatieserie Barbie: Life in the Dreamhouse (te zien bij Netflix) bij een technisch probleem opeens uitroept 'wacht, ik was ooit een elektrotechnisch ingenieur' tot Michael Keaton (een geduchte concurrent voor Ryan Gosling voor de titel van Beste Ken) als onze favoriete plastic metroseksuele boy toy in Toy Story 3.

Het ontbreken van scherpte was misschien ook wel onvermijdelijk. Een groot deel van het succes van de film zit toch ook in de (merk)naam - tussen de 53 films waarvan de inkomsten, volgens Box Office Mojo, ooit boven de één miljard zijn uitgekomen zitten bijna alleen maar franchise-titels. Het mogen gebruiken van de naam Barbie komt ongetwijfeld met enige restricties. 

Maar ook het verhaal had strakker gemogen. De interessante ideeën zijn er: wat als de perfecte Stereotypical Barbie (Margot Robbie) opeens begint te haperen en in de echte wereld verhaal gaat halen? Wat als Ken in de echte wereld juist alleen foute, giftige mannen-dingen leert en die mee terugneemt naar de andere Kens in Barbieland? Maar het zijn draadjes waar Gerwig en co-schrijver Noah Baumbach (Marriage Story) nooit heel hard aan durven te trekken.

En hoe zit het bijvoorbeeld met Barbie en haar speciale connectie met haar eigenaar, Gloria (America Ferrara, Superstore)? Zou Stereotypical Barbie niet veel meer mede-eigenaars moeten hebben? Is Gloria toevallig de enige van wie ze signalen doorkrijgt, of zijn er oneindig veel Stereotypical Barbies in oneindig veel Barbielanden? Michel Gondry (Eternal Sunshine of the Spotless Mind) of Spike Jonze (Being John Malkovich) zou met zo’n concept ongetwijfeld wel raad hebben geweten.

Dan blijft als kritische noot eigenlijk alleen de onoverbrugbare kloof tussen het idealistische en feministische Barbieland en de harde realiteit over. Helaas lijkt in Barbie het probleem benoemen – de patriarchaat bestaat! Vrouw zijn is moeilijk! – eigenlijk al voldoende om het probleem op te lossen. Althans, in Barbieland. De echte wereld heeft waarschijnlijk meer nodig dan een bezielende monoloog en de komst van een ‘gewone’ (ordinary) Barbie - wat ‘gewoon’ ook moge zijn - om meisjes zich beter over zichzelf te laten voelen en om mannen zich minder als Shapiro en Maher te laten gedragen.

PS Binnenkort krijgen we misschien toch een nieuwe kans: er zijn plannen voor een Polly Pocket-film, met Lily Collins (Emily in Paris) in de hoofdrol en Lena Dunham (Girls) aan het roer…

Barbie draait nu in de Nederlandse bioscopen