Column: barbaren in de televisiewereld

Steeds vaker nemen strafpleiters, economen en bestuurskundigen de honneurs waar bij mediabedrijven. Een spijtige ontwikkeling. 

Twee jaar geleden verscheen de dikke pil Tinderbox: HBO’s Ruthless Pursuit of New Frontiers. 1000 pagina’s over de geschiedenis van kabelzender HBO. Ik bestelde het boek enige tijd geleden, maar moest, zoals wel vaker met dikke boeken, de tijd vinden, of maken, om het te lezen. Afgelopen week las ik dit magnum opus uit, en ik kan met recht stellen: álles wat je zou willen weten over HBO staat erin. Van de wijze waarop James Gandolfini destijds een loonsverhoging afdwong voor zijn collega’s van The Sopranos tot de miljoenen die HBO verdiende met het uitzenden van de bokswedstrijden van Mike Tyson.

Maar wat me vooral opviel terwijl ik het boek las is hoezeer de geschiedenis van HBO in negatieve zin parallel loopt aan die van Hollywood. En dan doel ik op de managementcultuur die gaandeweg is ontstaan. Ik schreef hier al eerder over: managers hebben vaak geen affiniteit met kunst en houden zich vooral bezig met winstmaximalisatie. Een voorbeeld: oud-CEO Richard Plepler wilde graag dat de documentairedivisie van HBO films zou maken over sportsterren en beroemdheden, maar documentairegoeroe Sheila Nevins focuste zich bij het produceren van documentaires juist steevast op de normale man.

En dat deed ze met succes, zie bijvoorbeeld Spike Lee’s When The Levees Broke: A Requiem in Four Acts (2006, een overdonderende documentaire over de nasleep van orkaan Katrina). Maar goed: Nevins moest tijdens haar lange werkperiode bij HBO dus soms de kritiek van Plepler maar dulden. Lijkt me frustrerend: de oud-CEO, zo blijkt uit het boek, had weinig verstand van kunst en de wijze waarop filmmakers werken. Niettemin is dat een trend in Hollywood: strafpleiters, economen en bestuurskundigen hebben gaandeweg het roer overgenomen, dat lees je bijvoorbeeld al in You’ll Never Eat Lunch in This Town Again (1991, de memoires van filmproducent Julia Phillips).

En die professionals, zoals ze zichzelf graag noemen, zou je bijna kunnen omschrijven als barbaren, zonder enig artistiek inzicht. Bij HBO sijpelen ze geleidelijk binnen. In 1990 fuseert Warner (waar HBO deel van uitmaakte) met Time Inc. (onder meer de uitgever van tijdschrift Time), met Time Warner tot gevolg. Onlangs fuseerde HBO met Discovery+. De streamingdienst van de twee mediamolochs gaat nu door het leven als ‘Max’ (ja, daar sprak ik me eerder in negatieve zin al over uit). Goddank blijft de streamingdienst in Nederland wel HBO Max heten, omdat Omroep Max bezwaar aantekende tegen de naamsverandering. Enigszins hilarisch.

Maar met die bovengenoemde fusie en het aantreden van CEO David Zaslav begint HBO aan een nieuw hoofdstuk. Waarin de focus nog meer ligt op concurreren met Netflix en kijkcijfers. Anekdote: het financiële succes van The Sopranos had destijds een neveneffect: kleinere producties kregen groen licht. Kijkcijfers waren lang niet altijd leidend. De mensen aan de top zagen in dat je je catalogus ook moet verbreden en verdiepen, met titels als Treme en Veep, om er maar een paar te noemen. Het valt te hopen dat HBO de aanbieder blijft die durf toont in het programmeren van televisie. Maar wie de geschiedenis tot zich neemt, zal daar ongetwijfeld sceptisch over zijn.

Omar Larabi en Bregtje Schudel schrijven per toerbeurt wekelijks over wat hen opvalt op het gebied van series en/of films.