Rechts lullen, links vullen - Column

Vroeger, toen links nog groot was, kon je linkse deugers fijn pakken op gedrag dat niet in lijn was met hun overtuigingen. PvdA-politici die ineens bij banken of op luchthavens gingen werken om het grootkapitaal te dienen. Bah. Links lullen, rechts vullen. 

Want praten over het collectief, over de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het land boven het eigen gewin, over een sterke overheid die ingrijpt in de samenleving wanneer de samenleving dat nodig heeft, dat was links.

Kiezen voor geld verdienen, voor jezelf zorgen, handig gebruik maken van de markt, dat was rechts.

En wanneer je het één zei en het ander deed, kreeg je daar van rechts en van links terecht tikken voor. Nu is links nauwelijks nog een factor van betekenis, maar het vindt zichzelf nog steeds zo ontzettend belangrijk dat het denkt dat de overwinning van (extreem-)rechts de schuld is van links. Dat inzicht dank ik aan Wouke van Scherrenburg, politiek journalist in (relatieve) ruste, toen zij schreef op Threads:

Progressief Nederland is weer eens druk met zelfkastijding want het ligt vooral aan links dat (ultra)rechts zo groot is. Sorry hoor, maar dat is bullshit. Ultrarechts groeit wereldwijd door allerlei verschillende oorzaken. Dus stop met zelfkastijding, zinloze exercitie en de haat wordt er echt niet mee gedempt.

Ze heeft gelijk, vind ik. Eén van die vele redenen waarom rechts en extreemrechts het zo goed doen is dat mensen nog niet zien wat er de afgelopen jaren gebeurd is in Nederland: rechts lullen, links vullen.

Grote bedrijven die alleen maar geloven in de markt (rechts) zolang alles goed gaat, houden tijdens een bankencrisis of pandemie zonder schaamte hun hand op voor overheidssteun (links) om glansrijk de economische storm te doorstaan. KLM, Shell, Booking.com en al die anderen: rechts lullen, links vullen.

Omroepen die alleen maar willen ageren tegen de overheid, tegen progressieve ideeën, tegen het bestaande politieke bestel, maar wel, zoals ze dat zelf altijd zo fijntjes noemden, ‘vreten uit de staatsruif’: Ongehoord Nederland: rechts lullen, links vullen.

Politici die de Nederlandse democratische rechtsstaat willen afschaffen, die verlangen naar tribunalen om ‘het kartel’ mee te lijf te gaan, maar wel riant wonen in nota bene de Amsterdamse grachtengordel van uw en mijn belastingcenten (jawel) omdat zij hun salaris krijgen met dank aan het systeem dat ze zeggen te bestrijden. Forum voor Democratie: rechts lullen, links vullen. Om nog maar te zwijgen over onze aanstaande premier Geert Wilders, die al jaren scoort met kritiek op het ‘nepparlement’ waarvan hij inmiddels het langstzittende lid is.

Rechts lullen, links vullen.

En er is zoveel rechts geluld en links gevuld dat de bushaltes weg zijn in dorpen waar dankzij jarenlang VVD-beleid zelfs het openbaar vervoer (links!) via aanbestedingen (rechts!) werd verhandeld, en de slimste zakenmannen dus konden bepalen waar het wel winstgevend was om een bus te laten rijden en waar niet.

Als links ‘een verhaal’ zoekt, moeten ze ook eens een grotere bek durven hebben en zeggen waar het op staat, na al die jaren waarin rechts straffeloos rechts kon lullen en links kon vullen tot links leeg en uitgehold achterbleef, alsmaar vragend: lag het aan mij?