Boer & Bank

Activisten hebben het gemunt op banken, omdat deze verduurzaming van de landbouw in de weg zou staan. De acties worden online gedeeld. Wat moet er gebeuren?

In geval van nood, breek het glas’, valt te lezen op de voorgevel van de Britse bank Barclays aan Churchill Place in London.En dat gebeurt. In de ochtend van 7 april slaan leden van de klimaatactiegroep Extinction Rebellion de ruiten in bij het hoofdkantoor van de kredietverstrekker. ‘Beter gebroken ramen dan gebroken beloften,’ beweert de groep.

Twee maanden eerder moest het hoofdkantoor van de Rabobank in Utrecht er al aan geloven. Deze werd door mannen in beschermende kleding symbolisch bespoten met iets wat lijkt op bestrijdingsmiddel. Op hun rug is te lezen: ‘Rabo = giftig’. De reden: het is hoog tijd voor een systeemverandering in de bankensector, volgens de activisten. ‘Barclays moet eerlijk zijn over hun sociale, klimatologische en ecologische impact. Handel nu, en stop met het financieren van fossiele brandstoffen, intensieve veehouderij, en projecten die inheemse stammen verjagen en stop met het faciliteren van belastingontduiking’, schrijft de organisatie op Twitter.

En ze kunnen daarbij op een voorzichtige medestander rekenen. Twee weken eerder doet vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans een – weliswaar ingetogener – oproep aan de banken. In een interview met Zembla over de crisis in de landbouw zegt hij: ‘Ik zeg tegen de Rabobank (in Nederland de belangrijkste financier op het gebied van landbouw, red.) en tegen alle financiële instellingen: kijk eens goed naar je boeken en kijk welke van de leningen die je hebt uitstaan nog toekomst hebben.’ In Nederland is de intensieve landbouw een van de grootste problemen op het gebied van klimaat. We kennen inmiddels allemaal de woorden ‘stikstofcrisis’, ‘veestapel’ en ‘biodiversiteit’. En ook de boze boer is een begrip geworden. Maar wat nou als het niet de boer is die de verduurzaming in de weg staat, maar de bank?

De boeren kunnen geen kant op, zo blijkt uit de uitzendingen die onderzoeksjournalist Ton van der Ham voor Zembla over het onderwerp maakte. Eén gesprek illustreert het probleem het beste: ‘Wie helpt je als je biologisch wil worden?’, vraagt Van der Ham aan boer Jan Schapendonk. Antwoord: ‘Uhm, ja wie helpt mij? Mijn vrouw?’ Oftewel: de boer (met duurzame ambities) staat er alleen voor.

Lees verder in VARAgids 17 vanaf bladzijde 16.