Black Barbie: ontroerende verhalen; matige uitwerking

Documentairemaker Lagueria Davis maakte een film over de eerste zwarte Barbie, die in 1980 verscheen, en de geschiedenis van (het uitblijven van) inclusie bij speelgoedproducent Mattel.

Beulah Mae Mitchell, de tante van documentairemaker Lagueria Davis, werkte bijna haar hele leven bij speelgoedgigant Mattel. Ze zag met eigen ogen hoe het het bedrijf, bekend van de Barbie-franchise, 21 (!) jaar kostte om de eerste zwarte Barbie te produceren – een creatie van haar collega Kitty Black Perkins. Als Davis na haar studie bij haar tante in Los Angeles (waar het bastion van Mattel ook is gesitueerd) intrekt om een carrière als filmmaker na te jagen, dan ziet ze in het levensverhaal van Mitchell haar eerste grote project.

En over films gesproken; de hardnekkigheid die Davis in haar film schetst, van een door witte mensen aangestuurd bedrijf dat niet gelooft in producten die ook voor mensen van kleur tot de verbeelding spreken, is ook al vanaf het prille begin aanwezig in Hollywood. Daar heerst nog steeds de gedachte dat films met zwarte hoofdpersonages niet zouden verkopen, terwijl films uit het verleden juist het tegendeel bewezen. Aan het einde van Black Barbie haakt Davis hierop in door uiteen te zetten hoezeer het in televisieseries over Barbie nog steeds ontbreekt aan gelaagde personages van kleur.

Mattel loopt in die zin opnieuw achter op de realiteit. Zou het moedwillig zijn? Hoe dan ook is het meest ontroerende aan de film de gesprekken die Davis voert met een trits aan bekende zwarte vrouwen. Zo vertelt scenarist en televisieproducent Shonda Rimes (bekend van Grey’s Anatomy) dat ze altijd poppen verzamelde, en hoe trots ze was toen er een Barbie op de markt verscheen die naar haar was gemodelleerd. Ook schermster Ibtihaj Muhammad en ballerina Misty Copeland kregen hun eigen pop, vertellen ze trots. In het verleden maakte Muhammad, een moslima, nog haar eigen hidjabs voor haar Barbies; nog zo'n aangrijpende ontluiking.

Naast deze ontroerende elementen is Black Barbie eenvoudigweg te lang; de boodschap (het ontbreken van inclusie, en de invloed die zwarte vrouwen niettemin hebben op het introduceren van Barbies van kleur) wordt onnodig vaak herhaald. En ook de voice-over van Davis, die alles van een afstandje in een context plaatst, frustreert op een gegeven moment. Het meest kwalijke aan de documentaire is misschien wel dat veel scènes ogen als reality-tv: weinig gestileerd, veel sprekende mensen in beeld. Terwijl Barbie in esthetische zin juist zou moeten inspireren tot kleurrijke, fantasierijke beelden bij de mensen die aan het woord zijn.

Black Barbie, vanaf woensdag 19 juni 2024 bij Netflix