Bird: mooie, rauwe en magisch-realistische film over Britse working class

Een gevoelig meisje van twaalf kampt met armoede, geweld en een disfunctionele familie in een Britse volkswijk in Kent. Ze herpakt zichzelf door tijdens lange wandelingen met haar iPhone overvliegende vogels te filmen. Dan komt ze een vreemde man tegen die Bird heet en zijn geboortehuis zoekt.

Bailey woont met haar vader Bug in een goor en kapot maar ook groot en gaaf kraakpand, samen met haar halfbroertje Hunter en een tiental losgelagen tieners en twintigers uit, zoals dat zo vreselijk genoemd wordt, de ‘onderkant van de samenleving’. Bailey is stoer én gevoelig, net als de meeste mensen die ze kent. Ze pikt weinig van anderen en trekt zich tegelijk alles aan. Haar zwaar getatoeëerde vader, een uitzinnige rol van Barry Keoghan (The Banshees of Inisherin) die zich hier overduidelijk vermaakt, is grappig en lief maar ook een ongeleid projectiel en Baileys moeder heeft haar het huis uitgezet omdat ze te koppig en agressief was. Het is sociaal, economisch en strafrechtelijk nogal een zooitje in Baileys omgeving.

Bailey wordt gespeeld door de ongelofelijk debutante Nykiya Adams, die van haar een kwetsbaar maar ook aanstekelijk strijdbaar kind maakt dat boos is op iedereen maar ook teder is en onzeker over wat de toekomst brengt; haar ouders waren zelf nog kinderen toen ze haar verwekten en begrijpen minder van het leven dan Bailey zelf, dus hoewel ze van ze probeert te houden, stellen ze haar ook erg vaak teleur in hun onbeholpenheid, domheid en onvoorspelbaarheid.

De Britse regisseur Andrea Arnold weet het leven van deze mensen net zo gevoelig en rauw neer te zetten als in haar eerdere films American Honey en Fishtank. Maar verwacht niet alleen maar een felrealistisch sociaal portret, want Arnold introduceert ook een surreële en later ook magisch-realistische sfeer als de figuur Bird het leven van Bailey binnenspringt.

Want als vader Bug aankondigt volgende week te trouwen met een vriendin die hij pas drie maanden kent en die bij Bailey en haar vader zal intrekken, ontploft Bailey en rent ze naar de velden in de buurt om daar weer vogels te filmen. En dan staat er ineens een erg vreemde man van een jaar of dertig voor haar, die zonderling is maar wel erg aardig lijkt en net als Bailey gevoelig is voor de schoonheid van de natuur om hen heen en de vogels die daar overheen scheren. De man stelt zichzelf voor als Bird. Hij wordt erg boeiend en op een goede manier raar gespeeld door de Duitse acteur Franz Rogowski (Passages). Bird dartelt en springt om Bailey heen en hij is duidelijk op een originele manier heel anders dan de rest van de mensen die Bailey kent; als Bailey zelf.

Bird vertelt dat hij niet weet waar hij is, maar dat hij wel een adres heeft. Of Bailey hem de weg kan wijzen? De zowel geïrriteerde als geïntrigeerde Bailey kent het, want het is de hoogste flat uit de omgeving en vanaf haar bed ziet ze uit haar slaapkamerraam de hoogste verdiepingen ervan. Bird vertelt dat hij zijn ouders niet gekend heeft en zich weinig kan herinneren, maar dat hij een briefje met hun adres heeft en op zoek is naar ze. Bailey filmt Bird en dreigt dat ze hem wel de weg wil wijzen maar dat hij haar niet mag achtervolgen, anders stuurt ze het filmpje naar haar broer, die bij een buurtwacht van jongens zit die vermeende kinderaanranders in elkaar slaat. Dan huppelt Bird in de aangegeven richting weg en besluit Bailey om hém te achtervolgen. Zo komt ze erachter dat de mensen op het adres niet zijn ouders zijn. Teleurgesteld gaat Bird bovenop het hoge gebouw zitten, griezelig dicht bij dakrand, en hij staart dagenlang en nachtenlang voor zich uit.

Bailey kan dat uiteindelijk vanuit haar slaapkamerraam niet meer aanzien en neemt de lift naar het dak. Daar beginnen deze twee relatieve outsiders een aarzelend gesprek dat zal leiden tot een band die steeds warmer en inniger wordt, maar altijd vreemd en onpeilbaar raar blijft. Ze helpen elkaar: hij helpt haar met het beschermen van haar halfzusjes tegen de doodenge nieuwe vriend van haar moeder, en zij hem met de speurtocht naar zijn ouders.

Bird is een mooie, soms harde maar meestal tedere film, die ook vaak erg grappig is: zo wil vader Bug zijn bruiloft financieren door het vangen van een pad die hallucinogeen speeksel kwijlt als je de juiste popmuziek ten gehore brengt. Dit speeksel wil hij gaan dealen. Spoiler: het lukt hem. Verder veel muziek (Barry Keoghan blijkt aardig te kunnen zingen) en op het laatst steeds meer bovennatuurlijke zaken. Maar bovenal is Bird ontroerend, en hoewel de film iets te lang duurt en soms te traag is, leer je Bailey en Bird zeer waarderen.

Bird, vanaf donderdag 28 november 2024 te zien in de bioscoop