Bioscooppremière: The Favourite

Lanthimos is wat de Britten een 'acquired taste' noemen: je moet enige moeite doen om zijn werk te kunnen waarderen. En zelfs na enige moeite is niet iedereen gecharmeerd van de totaal gestoorde en zieke menselijke verhoudingen die hij portretteerde in Dogtooth , The Lobster en The Killing of a Sacred Deer. Maar in dit fabelachtig grappige kostuumdrama draait Lanthimos zijn absurdisme ietsje terug en dat maakt de film veel meer toegankelijk dan zijn eerdere Griekse en Amerikaanse films. Let wel: ietsje, want deze met Golden Globe-nominaties overladen krachttoer bevat nog steeds absurdisme van Monty Python -proporties, maar dan met een ernstige, tragische ondertoon.

Emma Stone en Rachel Weisz spelen Abigail en Lady Sarah, de twee rivaliserende hielenliksters aan het hof van de fictieve Britse koningin Anne, glorieus gespeeld door Olivia Coleman, die sinds de zwaar ondergewaardeerde comedyserie Green Wing een komeet-achtige carrière doormaakt die binnenkort culmineert in haar rol van de allerminst fictieve koningin Elizabeth in The Crown. Lady Sarah is de Rasputin aan dit hof: de onzekere, ontvlambare en danig hysterische koningin Anne is in feite de pion van Lady Sarah, die zichzelf in een ingewikkelde haat-liefde-seks verhouding met Anne heeft gemanoeuvreerd en de facto de dienst uitmaakt. Een aantal vertwijfelde heren ziet dit alles met argusogen aan, want de beslissingen van Anne inzake de ingewikkelde oorlog die de heren voeren, slaan over het algemeen nergens op en worden vooral genomen door de opportunistische intrigante Lady Sarah.

Totdat de nog veel slinksere Abigail arriveert, perfect gespeeld door Emma Stone, die Britser dan Brits overkomt. Zij is een ver en verarmd familielid van Lady Sarah en komt deemoedig naar het landgoed van Anne om haar diensten aan te bieden. De slavendrijvende feeks Sarah neemt haar hooghartig op in de hofhouding, maar komt er al snel achter dat Abigail een zeer gevaarlijke rivale is in de strijd om de gunsten van Anne. Het extreme gekonkel, gedraai, geslijm en gekuip dat volgt, is de voornaamste attractie van The Favourite; zelden werd een psychologische oorlog zo vilein en perfide uitgespeeld in de bioscoop. Je kan alleen maar met ontzag toekijken hoe Abigail en Lady Sarah elkaar de loef afsteken, uiteindelijk met het nodige geweld. Anne wordt intussen steeds tragischer en sympathieker - haar overleden kinderen verklaren goeddeels haar depressieve buien en razernijen - maar heeft dondersgoed door dat Lady Sarah én Abigail in feite aan haar grillen zijn overgeleverd.

The Favourite ontwikkelt zich tot een 'comedy of errors' in de beste Britse traditie. De kostuums en locaties zijn prachtig, maar in zekere zin bijzaak: dit is geen doorsnee kostuumdrama maar vooral een comedy, en een hele, hele goede als je van absurdisme houdt. De cameravoering is buitengewoon effectief en bijzonder; om alles in beeld te krijgen zijn veel scènes met een groothoeklens gefilmd, wat aan de randen van het scherm tot vertekening leidt die op den duur duizelingen bij de kijker teweegbrengt, die het toch al vrij zwaar had met het volgen van het razendsnelle verhaal en de fijne dialogen.