Atlas: ambitieuze maar te simpele scifi-film

Jennifer Lopez speelt een vrouw met wantrouwen jegens artificiële intelligentie in matige sciencefictionthriller.

Jennifer Lopez speelt in de sciencefictionthriller Atlas een antiterreurdeskundige die het bijna eigenhandig opneemt tegen een leger van ‘AI-terroristen’, in een poging de mensheid te redden van haar ondergang. Maar om die reddingspoging te ondernemen zal Atlas Shepherd (Lopez) haar wantrouwen jegens artificiële intelligentie moeten laten varen. De film leunt namelijk op Shepherds samenwerking met een soort AI-robot, waar ze tijdens sleutelscènes in plaatsneemt om op de planeet GR-39 te vechten tegen een leger dat wordt geleid door de grote bad guy Harlan (Simu Liu uit Barbie).

Lang verhaal kort: 28 jaar eerder is te zien dat Shepherds moeder Val (Lana Parrilla) Harlan tot leven brengt. Die uitvinding gaat gepaard met een innovatie genaamd Neuralink, waarmee het bewustzijn van mensen en AI-creaties aan elkaar kunnen worden gekoppeld. Op den duur gaat er dus met Harlan door die koppeling iets mis. Hij weet vervolgens allerlei andere AI-wezens te overtuigen van de strijd tegen de mensheid. Om, zoals Shepherd plechtstatig in de camera schreeuwt aan het begin van de film, ‘een volledige genocide te plegen’.

Atlas speelt in die zin in op de popularisering van AI en de gedachte dat we er als mensheid niet zonder kunnen, maar dat we wel waakzaam moeten zijn in de wijze waarop we ons verhouden tot het fenomeen.

Dus cultiveert Shepherd gaandeweg een relatie met haar robot Smith (Gregory James Cohan). Zij leert van hem dat niet alle AI-creaties negatieve intenties hebben; hij (of het?) leert van haar hoe humor in elkaar steekt. Klinkt aandoenlijk, maar oogt in Atlas ook een beetje potsierlijk. Net als in San Andreas (2015) kiest regisseur Brad Peyton ervoor om veel scènes op te leuken met computereffecten, maar ironisch genoeg krijgt de film daardoor ook iets artificieels. Dat hebben de films waardoor Atlas geïnspireerd lijkt, zoals RoboCop en Blade Runner, juist niet.

En ook Lopez is misschien niet de juiste actrice voor deze rol. Haar overdreven gestes, en plechtstatige speeches als ze in de robot zit, sorteren bij vlagen een pathetisch effect. Dit had misschien op een genuanceerdere manier gemoeten. Dat geldt ook voor Liu die de kijker amper angst inboezemt. Maar de ambitie is er onmiskenbaar wel: het is alleen spijtig dat het ogenschijnlijk complexe probleem dat in de eerste akte wordt voorgespiegeld (die relatie tussen mens en AI) uiteindelijk nogal simpel blijkt – nog zo’n knieval, misschien wel aan de kijker, of aan de producent. Atlas kan zich in die zin nauwelijks meten met bijvoorbeeld de bovengenoemde twee scifi-klassiekers.

Atlas, vanaf vrijdag 24 mei 2024 bij Netflix