Apollo 13: Survival: analytische docu over ruimtevaartdrama en -triomf

Episode die al vaker werd belicht, onder meer in Ron Howards thriller uit 1995, wordt aan de hand van spectaculaire archiefbeelden opnieuw tot leven gebracht in spannende film.

Hoe kan je als documentairemaker een al breed uitgemeten onderwerp fris voor het voetlicht brengen? Todd Douglas Miller maakte in 2019 Apollo 11, over de maanlanding in 1969, uitsluitend op basis van opgepoetste archiefbeelden. De film voelt als een sublieme historische ervaring; als een reis door de tijd. Documentairemaker Peter Middleton (The Real Charlie Chaplin, 2021) kiest in Apollo 13: Survival voor een soortgelijke benadering, door archiefbeelden van de vlucht uit de titel te voorzien van voice-over, maar ook van audio afkomstig van radiogesprekken uit die tijd. Dat levert logischerwijs wel een andere film op.

Apollo 13 kreeg al meteen te maken met technische problemen en moest de motor waarmee het voertuig op de maan wilde landen uiteindelijk gebruiken om weer op aarde terug te keren. De documentaire toont wat een improviseerwerk hieraan ten grondslag lag. Deze episode was al eens te zien in Ron Howards zinderende Apollo 13 (1995). Maar die fictiefilm is een dramatisering van de gebeurtenissen van toen; Middelton focust met grafieken en diagrammen juist op de feiten en behoudt een afstand tot het onderwerp. Dat levert een meer analytische blik op, op deze gebeurtenis die niettemin aanvoelt als een menselijke triomf.

Beelden van knopjes, van vluchtcontrolekamers en van het heelal doen de kijker, zoals gebruikelijk in dit genre, zijn eigen bestaan overdenken. Anekdotes van de astronauten van toen spreken tot de verbeelding. ‘Als ik mijn duim ophield, dan kon ik de aarde niet eens meer zien.’ En: ‘Alles wat ik wist, bevond zich daar, op dat kleine ding.’ Tijdens dit soort persoonlijke bespiegelingen krijgt de film een emotioneler karakter. Met cowboys, die ‘op gevoel’ probeerden moeder aarde weer te bereiken. Dit alles is ontzettend knap gemonteerd door Otto Burnham. En ook het sound design is overweldigend. Apollo 13 is een intrigerende additie aan de canon van ruimtevaartdocumentaires.

Apollo 13: Survival, vanaf donderdag 5 september 2024 bij Netflix