De filmbiografie van acteur Sabri Saad El Hamus’ leven begon in Cairo, op het Kitkatplein. Welke films sindsdien grote indruk op hem gemaakt?
Boot polish (Prakash Arora, 1954)
Sabri Saad El Hamus: ‘Op drie plekken was ik altijd te vinden: in de moskee, om de schaduw op te zoeken en een beetje te mijmeren; in de bibliotheek, om stripverhalen te lezen; of in de bioscoop. In onze wijk in Cairo, Imbaba, was een oud bioscoopje op het Kitkatplein waar altijd matinees draaiden. Non-stop drie films achter elkaar voor 7 piasters ofzo, heel goedkoop. In die bioscoop heb ik zoveel films gezien, vooral Egyptische films en Indiase films. De Indiase verhalen leken in die tijd erg op de Italiaanse neorealistische cinema, mooie, zware, geëngageerde films. Eén film, ik heb ’m daarna nooit meer gezien, staat me nog bij: Boot polish (De schoenenpoetser). Over de band tussen een broer en een zus die hun moeder verliezen en schoenen moeten poetsen om in leven te blijven. In dat bioscoopje op het plein is de liefde voor films begonnen. Altijd weer dat magische moment als het licht dooft en het verhaal begint. Je zit bij film helemaal in iemands verhaal, in iemands hoofd, in iemands wezen. Je komt voor de dezelfde keuze te staan. Net als in de Griekse tragedies vroeger. Zou ik mijn eigen kinderen kunnen vermoorden? Gelukkig ben ik Medea niet en hoeft dat niet.’
Al Mummia (Shadi Abdel Salam, 1969)
‘Twee Egyptische regisseurs hebben veel voor mij betekend. Als eerste Shadi Abdel Salam. Mijn zoon Shady is naar hem genoemd. Een zeer bijzondere man. Hij deed eigenlijk alles, was artdirector, kostuumontwerper, decorontwerper, schrijver, regisseur, en heeft zelf maar één film gemaakt: Al mummia, de mummie. De film heet in het Engels The night of counting the years. Al mummia was een tijdje terug een filmkeuze van Martin Scorsese in het Eye filmmuseum in Amsterdam. Toen ben ik er met Shady heen geweest; een speciaal moment was dat. Het is een trage, poëtische film die gaat over de illegale verkoop van geroofde schatten uit de graven van de farao’s.’
Al-Ard (Youssef Chahine, 1969)
‘Shadi Abdel Salam heeft vaak samengewerkt met Youssef Chahine, de beste Arabische regisseur aller tijden. Mijn jongste zoon Shahine is naar hem genoemd. Alles heb ik van hem gezien, ook de vroege films, waarin Omar Sharif dartelde als een jonge god. Zijn indrukwekkendste vind ik toch wel Al-ard, wat ‘de aarde” betekent. Is de overeenkomst tussen die twee woorden, ard en aarde, niet opmerkelijk? Al-ard gaat over een boer, de fantastische acteur Mahmoud El Meligy, wiens land hem wordt afgenomen. De boer moet vertrekken. Maar hij weigert en wordt met zijn voeten aan een paard vastgebonden en weggesleept. Dat gruwelijke shot, dat hij zich met zijn nagels in de aarde vastklauwt, ik ga niet weg, ik blijf, natuurlijk in close up gefilmd, is voor altijd een iconisch beeld in de Arabische cinema.’
Lees verder in VARAgids 12. Vanaf dinsdag 18 maart 2025 op de mat, in de winkel en in de app. Nog geen abonnee?
Ontvang elke werkdag de beste kijktips met de Avondeditie-nieuwsbrief