Achter de schermen bij de Vrienden van Amstel LIVE

Achter de schermen bij de Vrienden van Amstel LIVE. ‘Ik doe geen stemoefeningen. Ik ben altijd aan het ouwehoeren en aan het zingen, dát zijn mijn stemoefeningen.

Woensdag 8 januari 2025. Generale repetitie.
‘Dit is de ketel met toverdrank,’ grijnst Menno van der Vlist terwijl hij naar een chroomkleurige dispenser wijst. Nee, er zit geen bier in. De pittige, citrusachtige geur van gemberthee vult de ruimte. Per dag gaat er zo’n zestig liter doorheen. ‘Veel artiesten zweren bij dit wondermiddeltje. Goed voor je stem en voor je weerstand.’ De boomlange woordvoerder van Heineken, het moederbedrijf van Amstel Bier, de eigenaar en opdrachtgever van Vrienden van Amstel LIVE, leidt ons rond in de coulissen van Ahoy in Rotterdam. Het is de spreekwoordelijke stilte voor de storm. Over een half uur, om drie uur in de middag, begint de generale repetitie. In het draaiboek lees ik dat elk concert ruim drie uur duurt en dat er meer dan twintig artiesten op drie verschillende podia acte de présence geven. In de haast tel ik bijna zeventig nummers die worden gespeeld. In aanloop naar en gedurende een concert zijn er ruim duizend mensen aan het werk. Per avond zijn er alleen al ruim 250 biertappers nodig om de dorstige bezoekers (15.000 per avond, 200.000 in totaal) van een door de naamgever gebrouwen natje te voorzien. Morgenavond om acht uur stipt begint het eerste van een reeks van veertien concerten. Tussendoor hebben de medewerkers en artiesten slechts twee dagen rust om bij te komen. Duizelt het u ook voor de ogen? Er zijn mindere prestaties geleverd in dit sportpaleis.

In het backstage restaurant is het betrekkelijk rustig. Een paar crewleden eten een broodje en scrollen wat op hun telefoon. Voor de inwendige mens wordt hier goed gezorgd: vitaminen en mineralen zijn er in overvloed. Dat moet ook wel als je lange tijd met zoveel mensen op een kleine en slecht geventileerde oppervlakte werkt. Je kunt het je tijdens deze concertmarathon niet veroorloven om ziek te worden.

Even verderop is de backstage bar, waar de artiesten voor aanvang of na afloop van hun optreden wat rond kunnen hangen. Het is verboden om hier foto’s of video’s te maken, staat op een sticker bij de deuropening vermeld. ‘Hier geldt de regel: what happens in the backstage bar, stays in the backstage bar,’ zegt Van der Vlist met een ondeugende blik. ‘Het is belangrijk dat de artiesten hier na de geleverde inspanning even bij kunnen komen en ongestoord onder elkaar kunnen zijn. Daarom willen we niet dat hier beelden gemaakt worden.’ De ruimte ziet eruit als een echt café, met een bar, een flipperkast en tafels met heel veel roodwitte bierviltjes.

Het is nauwelijks voor te stellen dat deze kroeg twee weken geleden nog een opslag voor stoelen was. Aan de wanden hangen foto’s van de in totaal 154 artiesten die in de afgelopen 27 jaar mee hebben gedaan aan De vrienden van Amste LIVE: Guus Meeuwis (17 keer), Xander de Buisonjé (12 keer) en Di-Rect (12 keer) stonden het vaakst op het podium. In de belendende ruimte kunnen de muzikanten naar hartelust pingpongen en tafelvoetballen.

 ‘Na afloop is het hier altijd één groot feest. Vorig jaar stond hier dj La Fuente met de jongens van The Opposites opeens een beetje te freetunen. Flemming, die normaal gesproken alleen zingt, was aan het rappen. Het ging hier helemaal los.’

Donderdag 9 januari 2025. Het eerste concert.
‘Peet, hou jij m’n biertje effe vast, ik mot zeiken!,’ zegt een sportieve vijftiger – type gymleraar van een grootstedelijke scholengemeenschap – als iets over achten de zaallichten doven. Terwijl hij zich een weg door de menigte baant, verandert een enorme zwarte doos in het midden van de zaal ineens van kleur. De panelen blijken losstaande videoschermen te zijn die langzaam omhoog worden getakeld en door de zaal zweven –- een van de technische vondsten van dit jaar. Uit de speakers klinken ondertussen de eerste tonen van ‘90’s kid’ van Di-Rect. De drums dreunen zo hard door in je borstkas dat je denkt dat je pacemaker op hol is geslagen, terwijl je helemaal geen pacemaker hebt. Eerst zien we alleen de schoenen van de bandleden, binnen een paar tellen zien we ze in vol ornaat. Zanger Marcel Veenendaal heeft een gek hoedje op en rent als een losgeslagen koe die na een lange winter weer voor het eerst de wei in mag over het immense podium. Dat podium bestaat uit een soort catwalk dat het hoofdpodium (in het midden) verbindt met twee podia aan weerszijden van de zaal. Heeft de band al die tijd in die donkere container gezeten? Machiel Hofman, al vijftien jaar creatief eindverantwoordelijke voor Vrienden van Amstel LIVE, geeft het verlossende antwoord. ‘Onder de catwalk hebben we een soort treinrails aangelegd, waarmee we de negen bandleden één voor één ongezien op het middenpodium kunnen krijgen. Je zult ook af en toe een piano zien verschijnen. Daar hebben we dan weer een speciaal liftje voor gebouwd.’

De ruimte onder het podium is een dorp op zich. Tientallen technici sturen tijdens het concert het licht en het geluid aan en leiden de logistieke planning in goede banen. ‘Eigenlijk zijn die mensen het kloppende hart van de productie,’ zegt Hofman. ‘Alles is op elkaar afgestemd. Soms hebben onze mensen drie minuten om een backline (de apparatuur waarmee een band op het podium staat, red.) klaar te zetten. Dat moet dan ook in precies drie minuten gebeuren, anders zijn we niet op tijd klaar voor de volgende act. Dat vind ik het spannendst, maar ook het meest unieke aan Vrienden van Amstel LIVE. Er bestaat geen evenement ter wereld waarin zoveel artiesten zo kort na elkaar optreden. Soms hebben we wel drie acts op drie podia in nauwelijks vijftien minuten. Mensen over de hele wereld verklaren ons voor gek, maar wij flikken het met z’n allen.’

Elke concertreeks begint met een blanco A4’tje. De eerste ideeën zijn er vaak al tijdens de repetities voor het concert van het jaar ervoor. ‘Vorig jaar hadden we het veld helemaal open, dus we vonden het wel mooi om nu weer een passerelle in het midden te leggen. We wilden ook weer eens iets spectaculairs doen. In 2023 hadden we flink uitgepakt voor de vijfentwintigste editie.

Chef’Special opende de show op een zwevend plateau dat 360 graden in het rond draaide. Dan kun je ze bij de volgende editie vier keer over de kop laten gaan, maar dat voegt niets meer toe, dus in 2024 hebben we bewust drie stappen teruggedaan. Back to the basics. Dit jaar wilden we weer ouderwets uitpakken. Het idee voor de vliegende videopanelen ontstond bij een concert van Justin Timberlake in Las Vegas.

Elk jaar ga ik een weekje concerten kijken in het buitenland om ideeën op te doen. Ik wist dat hij op een zwevend plateau zou zingen, maar niet dat hij dat deed op een videoblok. Wij hadden al eens mensen laten zingen op een zwevend vlak, maar het bracht me wel op het idee om zes losse dubbelzijdige videoschermen afzonderlijk door de zaal te laten bewegen. Ik heb meteen de anderen gebeld en binnen no-time hadden we ideeën wat we met die zwevende schermen konden doen. Bij de eerste meeting hadden we ook al het idee om iets met ‘water’ te doen. We kennen allemaal het voorbeeld van Kane.

Dinand Woesthoff zingt tijdens het concert in de regen ‘Rain down on me’. Zoiets wilden wij ook. Wie zouden we daarvoor kunnen vragen? Ik dacht meteen aan Davina Michelle. Zouden zij en haar band dat willen, veertien keer een regenbui over zich heen met ijskoud water? Ze waren meteen game. Al vrij snel bedachten we dat ze ‘Fire in the rain’ van Adele zou zingen. Zo komt zo’n show dus stukje bij beetje tot stand.’

Woensdag 8 januari 2025. Generale repetitie.
De generale repetitie loopt als gesmeerd. Zo nu en dan werkt een microfoon niet, valt een monitor uit of vergeet iemand zijn of haar tekst, maar grosso modo staat de show als een huis. De optredens lopen naadloos in elkaar over. Voor de artiesten maar ook voor de crewleden is dit een van de spannendste momenten in de voorbereiding.

Tijdens deze repetitie wordt de show namelijk voor het eerst in z’n geheel gespeeld, inclusief alle technische hoogstandjes waar de jaarlijkse concertreeks beroemd mee is geworden. Diggy Dex is blij dat hij dit jaar rustig aan kan doen nadat hij vorig jaar overspannen raakte. ‘Daarom speel ik nu alleen tijdens het openingsblok en doe ik voor aanvang wat in het VIP-dorp voor mensen die om zes uur ’s avonds al helemaal zat zijn en grof geld betalen voor wat exclusieve optredens. Om kwart voor negen kan ik in principe naar huis. Als ik een beetje doorrijd, lig ik voor het einde van de show al in bed, haha. Bij mijn eerste keer maakte ik de klassieke beginnersfout om na de concerten nog even te blijven hangen in de backstage bar. Iedereen zei tegen me: doe rustig aan, je moet nog dertien keer, maar je bent helemaal excited, je vrienden zijn er en het is gezellig, dus ach: doe er nog maar een. De volgende avond ging het precies zo, maar op de derde avond kun je niet meer. Nu drink ik geen bier, meer maar gemberthee en lig ik dus als eerste in m’n nest.’

Rondé staat dit jaar voor de tweede keer op Vrienden van Amstel LIVE. ‘Sinds zondag zijn we volop aan repeteren,’ zegt frontvrouw Rikki Borgelt. ‘Morgen is het echt knaltime, maar dat komt goed, de nummers zitten er goed in. Ik miste alleen wel het publiek. Zodra er mensen voor je neus staan, gebeurt er iets. Dan voel je de energie van een zaal en ga je niet voor 100% maar voor 150% spelen.’ Wat doen ze na afloop? What happens er eigenlijk in de backstage bar? Gitarist Armel Paap: ‘Toen we hier voor de eerste keer speelden, in 2018, hebben we de backstage bar goed uitgespeeld.

We waren single en jong, ik weet niet eens meer wat we allemaal gedaan hebben, maar we hebben er goed van genoten.’ Kan dat iets concreter? Wat is er gebeurd met wie? ‘Ik weet het oprecht niet meer. Ik weet alleen nog dat we na afloop allemaal ziek waren. Je bent twee weken aan het feesten, slaapt eindelijk één nacht goed door en opeens denkt je lichaam: ik vind het mooi geweest. Ga jij maar eens even een paar dagen rust nemen.’

Racoon-zanger Bart van der Weide doet dit jaar met plezier voor de achtste keer mee. ‘Je moet toch een beetje mee in de mallemolen, en die mallemolen is heel leuk als je er met open vizier ingaat. Je ontmoet mensen waar je in eerste instantie niets mee denkt te hebben, maar als je ze in die twee weken leert kennen, dan blijkt het toch niet zo’n naar persoon te zijn dan je altijd dacht.

Nee, ik ga geen namen noemen.’ Hoe bereidt hij zich voor op het optreden? Weet hij het vat met gemberthee ook te vinden? ‘Gemberthee… Het zit allemaal tussen de oren. Ik doe ook geen stemoefeningen. Ik ben altijd aan het ouwehoeren en aan het zingen, dát zijn mijn stemoefeningen.’ Over de catering zijn hij en zijn bandgenoot erg te spreken. ‘De mandarijnen hier zijn te gek. Ik weet niet waar ze ze vandaan hebben, maar er zitten geen pitjes in. Ik heb er gisteren al wat meegenomen naar huis. Mijn kinderen vinden ze ook lekker.’ Het leukste concert vindt hij stiekem de generale repetitie, omdat er dan traditiegetrouw kinderen in de zaal zijn van mensen die voor en achter de schermen aan het werk zijn. ‘Ja, dat was geweldig. Ik deel liever handtekeningen uit aan die jongens en meisjes dan dat er weer een kerel voor me staat die schreeuwt: ‘Heeeouuaaaa Racoon’, en een glas bier in je gezicht gooit. Ik moet wel zeggen dat het biergooien de laatste jaren minder is.

Vroeger was het regelmatig raak, maar ik denk dat daar nu een boete op staat, of misschien wel een executie, ik weet het niet. Ze hebben er in ieder geval iets aan gedaan.’

Donderdag 9 januari 2025. Het eerste concert.
Niets wordt aan het toeval overgelaten in Ahoy. Dat blijkt ook uit de strenge instructies van de woordvoerders van Vrienden van Amstel LIVE. Journalisten mogen niet zonder begeleiding backstage. Er worden aan de artiesten geen vragen gesteld over ‘baby’s, scheidingen en nieuwe huizen’ en fotografen mogen alleen op gezette tijden foto’s maken vanuit de zaal. De foto’s die tijdens een persmoment backstage zijn gemaakt, moeten vooraf met het management van de betreffende artiest worden overlegd. Zo ongedwongen als de ‘vrienden’ er op het podium uitzien, zo strak geregisseerd is het achter de schermen. Dat moet ook wel, want met zo’n grote organisatie waar zoveel mensen bij betrokken zijn, kunnen de eindverantwoordelijken zich geen fouten veroorloven.

De gymleraar heeft inmiddels minimaal tien biertjes op en staat met zijn arm om een andere man mee te zingen met ‘Terug in de tijd’ van Yves Berendse. We hebben gelachen, en waren jong / Soms dingen gedaan wat eigenlijk niet kon / Oh, de mooiste momenten, niets was te gek / We waren bang voor niets / En dit wat we hebben, is wat echte vriendschap is. Hij zal naast het begin ook het einde van het concert niet meemaken, en niet omdat hij weer moet pissen. Als het volgende nummer wordt ingestart, zegt hij tegen zijn kameraad: ‘Kom, we gaan, anders zijn we morgen niks waard op kantoor.’ Ze schuifelen richting de uitgang. Of daar ook een dispenser met het kruidige toverdrankje staat weet ik niet, maar het zou ze geen kwaad doen.

Dit artikel komt uit VARAgids 4, vanaf dinsdag 21 januari 2025 in de winkel, op de mat en in de app (alleen voor VARAgids-abonnees).