A Quiet Place Part II: enger dan het eerste deel

De situatie van moeder Abbott en haar kinderen is overzichtelijk. Overzichtelijk, maar niet gunstig. De keuze die ze hebben, is nog steeds een simpele: doodstil zijn of doodgaan. Niet praten, zachtjes lopen, geen spullen uit je handen laten vallen en niet slaan met de deuren graag.

De opvolger van de onverwachte bioscoophit A Quiet Place uit 2018 pakt het verhaal precies op waar de vorige film eindigde en eindigt waar het onvermijdelijke - en welkome - derde deel vermoedelijk zal beginnen. Dus is de vader van het gezin Abbott zojuist gedood, krijst de pasgeboren baby nog steeds zo hard dat die regelmatig met een zuurstofmasker op in een geluiddichte kist wordt gestopt, en is dochter Regan nog steeds doof. En onze planeet is nog steeds overspoeld door hordes reusachtige, veelpotige buitenaardse monsters die supersnel zijn en geen behoefte hebben aan een goed gesprek.

Ze zijn weliswaar blind, wat scheelt, maar ze hebben een extreem goed gehoor en luisteren tot ze je voetstappen horen of andere geluidjes die je onvermijdelijk voorbrengt, en dan rammen ze zich een weg naar je schuilplaats en slaan ze je zo hard dat je in delen uiteenvalt. En dan op naar de volgende mens. Ze eten je niet eens op, dus hun motieven zijn onduidelijk, maar hun intentie glashelder: je moet dood. Moeder Abbott (Emily Blunt) en haar gezin hebben, mild uitgedrukt, dus een ongunstige uitgangspositie. Net als de hele mensheid, of wat daar nog van over is. Eigenlijk is de situatie erger geworden, want de monsters lijken inmiddels te weten dat ze effectiever kunnen jagen door zelf ook stil te zijn. In de eerste film stampten ze als olifanten, nu trippelen ze als muisjes. Doodeng.

Wij als kijkers weten na het begin van deze film ook meer, want alvorens het verhaal te hervatten, trakteert schrijver, regisseur en acteur John Krasinski ons op een soort korte prequel op de eerste film. In die lange, trage eerste scène krijgen we te zien wat deel één wegliet: hoe de beesten arriveren op aarde en de nietsvermoedende mensheid overrompelen. In dit geval het dorpje waar vader Abbott en zijn gezin wonen en een honkbalwedstrijd bekijken. Er verschijnt ineens een rare vuurbal in de lucht, niet boven het dorp maar ver weg en dreigend. Aarzelend zoeken de toeschouwers hun auto's op. Het trage tempo van de paniek werkt erg goed: wij, die weten wat de gevolgen zullen zijn, leven mee met de argeloze dorpsbewoners die van niks weten maar wel aanvoelen dat die vuurbal geen goed nieuws kan zijn.

Na die prequel pakt de film de draad van het verhaal uit deel één dus op, en beseft moeder Abbott dat er niets anders opzit dan het afgebrande huis te verlaten en de wijde wereld in te trekken. Daar ontmoeten ze Emmett, een fraaie ingetogen rol van Cillian Murphy ( Peaky Blinders ), die net zijn hele gezin heeft verloren en aanvankelijk niet bereid blijkt om de Abbotts te helpen, maar zich later ontpopt tot een tweede vader, onder leiding van dochter Regan (Millicent Simmonds). Zij is de echte held van dit tweede deel. Ze is dubbel gehandicapt - door haar doofheid hoort ze én de monsters én de geluiden die ze zelf veroorzaakt niet - maar is vindingrijk en net zo koppig en vasthoudend als wijlen haar vader. Moeder Abbott ziet alle gevaarlijke initiatieven van haar dochter met lede ogen aan: waar deel één eigenlijk een parabel was over hoe eng het is om een kind te krijgen in deze grote boze wereld, is deel twee een metafoor voor hoe eng het is om je groter wordende kinderen zelfstandig de gevaarlijke wijde wereld in te zien trekken en ze los te moeten laten.

Die wijde wereld is hier gevuld met nog meer monsters - zeer overtuigende CGI, het moet gezegd worden, ook in de talrijke scènes die zich in zonnig daglicht afspelen - en met de resten van de mensheid. De beperkte setting van de eerste film is dus flink uitgebreid en dat leidt tot boeiende nieuwe ontwikkelingen. De basis van de film is onveranderd en effectief - de regisseur bedient zich handig van onze instinctieve neiging ons stil te houden bij acuut doodsgevaar - maar doordat we nu niet alleen in de boerderij en de velden eromheen verblijven, is deze film breder van opzet dan de eerste. Het voornaamste verschil is dat de Abbotts nu niet alleen gevaar lopen door de beesten, maar ook door andere mensen. Dat, plus het afgemeten ritme waarmee stilte en actie elkaar afwisselen, maakt dit tweede deel nog beklemmender dan het eerste.

Ook de geloofwaardigheid van het verhaal is groter en de manier waarop het in deel één ontwikkelde wapen tegen de monsters wordt ingezet, is inventief. De overeenkomst met deel één is dat de film heel weinig dialoog heeft en we veel meelopen met de hoofdrolspelers in de drukkende stilte van de verlaten landschappen, gebouwen en ander infrastructuur. Luisterend naar het gekraak van takjes onder hun voeten en de oren gespitst naar geluiden van een naderend monster. IJselijke stilte die heel goed werkt: het is opnieuw een vreemde ervaring je in een doodstille bioscoopzaal te bevinden en gezamenlijk te huiveren.