Je mag dienders best kritisch volgen. Daar moeten overheidsdienaren in een democratie tegen kunnen.
De agent Joeri Sterrenburg is in Amsterdam de held van de dag. Dat komt omdat hij in een open brief Sylvana Simons van repliek heeft gediend nadat deze zeer kritische vragen had gesteld over het recente schietincident bij de Nederlandse Bank. Daarbij verloor een verwarde man het leven. Hij werd door de politie onder vuur genomen omdat hij met zijn pistool bleef dreigen. Later bleek dat een nepwapen te zijn.
Suicide by cop
Al gauw kon je in de media lezen over ‘suicide by cop’, een begrip dat je uit de kringen van macht en gezag wel vaker hoort als er bij een confrontatie tussen de politie en iemand uit het publiek een dode is gevallen. Die wilde dan een einde aan zijn leven maken door zich door een agent dood te laten schieten.
Sylvana Simons wordt een groot aantal dingen verweten. Zij heeft voor haar beurt gesproken, want zij moet eerst het onderzoek van de rijksrecherche naar het drama afwachten. Zij zaait angst onder niet-blanke Amsterdammers voor de politie terwijl die er juist is om zulke niet-blanke Amsterdammers te beschermen. En tenslotte: zij steekt als het ware een verbaal mes in de rug van dappere mannen en vrouwen die als het ergens mis gaat er wel op af moeten gaan in plaats van de vlucht te nemen. Dat is een laffe daad.
Merkwaardig
Joeri Sterrenburg is het met name daarom te doen. Hij was erbij. Hij waagde zijn leven, hij kan nu in de stront zakken. In
zijn brief
staan echter een paar merkwaardige dingen. Citaat één:
Citaat twee:
Kogelregen
Alles bij elkaar heeft de politie twintig of eenentwintig schoten gelost. Dat gegeven staat al vast. Met andere woorden: de verwarde man met zijn mes en zijn neppistool is gestorven in een kogelregen. De aanwezige agenten hebben niet geaarzeld maar met zijn allen het vuur geopend. Gewettigd zouden zijn de termen kogelregen en liquidatie. Advocaat Korver vraagt in een tweet terecht hoe dat dan zit met dat vuurgevecht als het slachtoffer een nepwapen droeg.
Je mag daar best over speculeren. Hebben de agenten bijvoorbeeld de knallen van de vuurwapens uit de pistolen van hun collega’s aangezien voor een aanval door de verwarde man? Het onderzoek van de rijksrecherche zal daarover hopelijk uitsluitsel bieden. Agent Sterrenburg vertelt in ieder geval een verhaal dat heel veel vragen oproept.
Kritische vragen
Dat Sylvana Simons over dit punt nú al een politiek debat wil, nog voor dat we beschikken over het rapport van de rijksrecherche, is helemaal niet vreemd. Wij kennen immers wel een schets van het gebeurde door de politie en daar mag je als burger en zeker als volksvertegenwoordiger kritische vragen over stellen. Daar ben je voor.
Simons heeft het hele gebeuren geschetst in het licht van haar opvattingen over racisme. Daardoor maakte zij zich kwetsbaar en het is voorstelbaar dat leden van andere partijen vraagtekens plaatsen bij haar analyse. Maar de verbale agressie waarop zij door de hele Amsterdamse raad werd getrakteerd was een verbijsterende overreactie. De raadsleden waren zo onvoorstelbaar in hun wiek geschoten dat zij hun eigen kritische zin vergaten. Ze hieven de politie op het schild, een politie die in een ‘vuurgevecht’ raakt met iemand die een nepwapen draagt. Je laat de dienders niet vallen als je kritische vragen hebt over hun functioneren. Daar moet een overheidsdienaar in een democratie tegen kunnen.