Problematiek in de jeugdzorg: ‘Er wordt te weinig geluisterd’

De problematiek rond de jeugdzorg is een hot topic de voorbije weken. Veel kinderen die in de jeugdzorg zitten komen op hun achttiende verjaardag op straat te staan ‘omdat ze dan volwassen zijn’. Maar daarmee zijn ze nog niet altijd klaar om op eigen benen te staan.

Jeugdzorg
Kinderen belanden in de jeugdzorg, bijvoorbeeld een pleeggezin of woongroep, omdat hun ouders zelf aangeven dat ze niet meer voor hun kinderen kunnen zorgen of omdat er andere omstandigheden zijn die bepalen dat een kind niet langer thuis kan wonen. Als je achttien jaar bent, dan stopt de jeugdzorg in veel gevallen. Onder meer Stichting Het Vergeten Kind pleit ervoor om die leeftijdsgrens los te laten.

Leeftijdsgrens
‘Er wordt niet goed geluisterd naar de behoeften van de kinderen die in de jeugdzorg zitten en de mensen rond de kinderen die hen begeleiden’, stelt Nicoline den Ouden, van Ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd, in Vroeg!. ‘Ik ben zelf ook een beleidsmaker. We moeten ons echt afvragen of het beleid dat we nu maken wel goed is voor diegenen waarvoor we het maken.’

‘Het is in mijn ogen absurd dat je zorg niet kunt krijgen omdat je nu eenmaal een bepaalde leeftijd hebt bereikt’, vervolgt Den Ouden. ‘Je leeftijd zou niet leidend mogen zijn voor of je een behandeling kunt afmaken. Stel dat ik bij de fysiotherapeut word behandeld voor een hernia en de datum van mijn verjaardag bepaalt dat die behandeling ineens stopt, dan is dat natuurlijk best wel gek.’

Persoonlijke begeleiding
De kinderen die achttien jaar zijn geworden en op eigen benen komen te staan, kunnen ook niet op voorrang rekenen bij de Geestelijke gezondheidszorg (GGZ). ‘Je moet gewoon achteraan aansluiten als je een behandeling wil’, weet ervaringsdeskundige Moësha Maddi. ‘Ondanks dat je dus uit een hulpbehoevende situatie komt.’

Maddi wijst ook op het gebrek aan persoonlijke begeleiding, zowel voor haar achttiende als erna. ‘Ik kreeg met veel moeite een bijstandsuitkering, maar wist niet wat ik daarmee moest doen’, vertelt ze. ‘Rond mijn achttiende kreeg ik ook mijn eerste schulden, van het ziekenhuis. Ik snapte eerst niet waar die schulden vandaan kwamen; ik was toch verzekerd? Het bleek dat toen ik achttien jaar werd, mijn verzekering door de jeugdhulp is stopgezet. Dat was mij niet verteld.’ Den Ouden legt dat uit: ‘De gezondheidszorg is nu zo ingericht dat als je in de jeugdzorg hebt gezeten, je behandeling vanaf je achttiende niet meer door je gemeente wordt betaald, maar door je eigen zorgverzekering.’

Gemeenten
De gemeenten zijn in alle plaatsen verantwoordelijk voor jeugdhulp en jeugdzorg. Den Ouden vindt dat zij die verantwoordelijkheid dan ook moeten nemen, vooral op het moment dat jongeren achttien jaar worden. ‘Er moet goed in kaart worden gebracht wat die jongeren die bijna achttien jaar zijn nodig hebben. En als dat eenmaal duidelijk is, moet er alles aan worden gedaan om dat ook te realiseren.’