Moeten we zwaarder straffen?

Elke dag begint Wim Faber, de vader van Anne, met hetzelfde ritueel: het web afspeuren naar wat er het afgelopen etmaal is verschenen over Anne Faber, de vrouw die in 2017 werd verkracht en vermoord door Michael P. ‘Dat heb ik heel lang gedaan. Het is even iets rustiger geweest, maar sinds een tijdje doe ik het weer. En dat heeft alles te maken met het feit dat er zoveel is misgegaan,’ vertelt hij aan Jeroen Pauw.

Wim doelt op het onderzoeksrapport voor de veiligheid, dat  alle fouten rond de behandeling en het stellen van een diagnose  van Michael P. blootlegde. ‘Ik weet al wat morgen de eerste handeling is die ik doe als ik opsta.’

Gekuist beeld
In het boek ‘Anne – kroniek van een zoektocht’ (geschreven door Hans Faber, Wims broer) filosofeert Wim in het nawoord dat hij zelf schreef, over de straffen die we als samenleving willen. Volgens hem heeft het publiek een abstract beeld van de gruwelijkheden die Anne heeft ondergaan. De Officieren van Justitie en de rechters geven een gekuist beeld van de feiten uit het forensisch rapport, en de verslaggevers brengen deze uitspraken ook weer voorzichtig bij het publiek. Door al deze voorzichtigheid gaat er bij het publiek een hoop kennis over de zaak verloren – vooral de weerzinwekkende feiten die Anne zijn aangedaan. ‘In hoeverre wordt het abstracte leed dat de samenleving is aangedaan dan voldoende beoordeeld?’, schrijft Wim in het boek.

‘Dit is het dilemma’, zegt Wim in Pauw. ‘Ik wil ook niet dat die gruwelijke details in de openbaarheid komen. Het doet vreselijk pijn en die details kunnen ook later weer opduiken. Ze kunnen in een andere context terechtkomen en een eigen leven gaan leiden, waar alle mensen, alle dierbaren, voortdurend mee worden geconfronteerd.’

Maar die dynamiek kent ook een andere kant, vindt Wim. ‘Want wie straft nou eigenlijk? De samenleving maakt uiteindelijk de wetten. Wij, met z’n allen, spreken af wat we een rechtvaardige wet vinden.’ Wim wil maar zeggen: wij kiezen de politici die de wetten maken en rechters volgen die wetten. En dus hebben we een belangrijke rol. ‘Ik constateer dat er een gebrekkige kennis is van gedetailleerde informatie; hoe kun je dan als samenleving een passende straf opleggen?’ Deze vraag kwam ook naar voren in het debat over Anne Faber in de Tweede Kamer.

Dertig jaar
Wim geeft als voorbeeld de maximale, tijdelijke gevangenisstraf van dertig jaar. ‘Ik vraag me af: waarop is die dertig jaar gebaseerd? In ieder geval niet op volledige informatie. Niet alle informatie in deze zaak is openbaar gemaakt, dat gebeurt in vergelijkbare zaken ook niet.’

Bekijk hierboven het hele interview met Wim en Hans Faber.

Kijk/lees/luister verder
Artikel: Pijnlijke conclusie voor minister Dekker in zaak-Anne Faber (Pauw)