Waarom heeft Elisabeth (29) last van woonschaamte?

‘Ik woon nog steeds in een sociale huurwoning, omdat ik niet kan doorstromen op de huizenmarkt’, vertelt journalist Elisabeth van Kleef (29). Met twee andere Zwollenaren maakte zij ‘Manifest Stenenkoorts’, met als doel nu echt verandering in de huizenmarkt aan te brengen.

Wanneer liep jij voor het eerst tegen de problemen op de woningmarkt aan? 
Elisabeth: ‘Mijn vriend en ik wonen nu drie jaar samen. Vorig jaar, of het jaar daarvoor, kwam een beetje het besef dat kopen ook een optie zou kunnen zijn. Ik ging me erin verdiepen en zag dat er gekte op de woningmarkt was ontstaan. Dan hoor je dat starters er niet tussen komen. Dan hoor je van vrienden en familie hoeveel ze moeten overbieden op een huis. Of hoeveel bezichtigingen ze moeten hebben. Dan hoor je van vrienden die een huis verkopen met bijvoorbeeld een ton meer - of anders 50.000 meer - winst. Eigenlijk ben ik daardoor erg ontmoedigd. Ik heb ook een behoorlijke studieschuld, niet veel spaargeld en geen vast contract. Bij het invullen van formulieren voor een hypotheek lijkt het allemaal dus best moeilijk.’

Waarom vond je het belangrijk om bij te dragen aan Manifest Stenenkoorts?
‘Ik had het idee dat het niet de goede kant op ging. Ik dacht: wat zijn we allemaal aan het doen met z’n allen?’

In Stenenkoorts wordt het woord ‘woonschaamte’ geïntroduceerd. Voel jij die schaamte ook? 
‘Wij hebben snel een woning kunnen krijgen op de sociale huurmarkt. Ik moest toen uit mijn studentenwoning en moest iets anders zoeken. Inmiddels zijn wij tweeverdieners en zijn we nu dus aan het scheefhuren. Dat knaagt soms wel. Ik voel dat ik niet meer op deze plek hoor om er te wonen. Dat gevoel krijg ik nu steeds meer. Er zijn genoeg mensen die wachten op een woning: mensen die het huis uit willen, mensen die misschien gescheiden zijn, of mensen met een laag inkomen die een andere woning nodig hebben. En wij blijven hier zitten. Aan de andere kant kan ik niet echt een kant op. Ik ga niet vrijwillig particulier huren om ruimte te maken voor iemand anders. Dat is best wel lullig, maar dan kies je toch ook weer voor jezelf.’

Wat zou zeg maar moeten veranderen aan de woningmarkt, waardoor jij vervolgens wel ruimte zou kunnen maken?
‘De huur is te duur. De middenhuur moet echt aangepakt worden, want zodra je boven een bepaalde grens zit mag je als verhuurder vragen wat je wil. Dan geldt het puntensysteem niet. Voor de generatie die de stap wil maken naar koopwoningen, betekent het dat de prijzen omlaag moeten. Je kan ook steeds meer lenen en dat klinkt heel aantrekkelijk, maar uiteindelijk zit je dan met een steeds grotere schuld. Dat is niet iets wat ik ambieer. Ik denk ook niet dat het heel goed is voor onze generatie, vooral als je ook al een studieschuld hebt. Daarom is het belangrijk om bij te bouwen op de juiste manier, ervoor te zorgen dat er doorstroming is op de woningmarkt, en de middenhuur aantrekkelijk te maken.’

Welke andere gevolgen hebben de problemen op de woningmarkt? 
'Je ziet dat het dieper gaat dan de woningmarkt. Dat het meer om een vermogenskloof gaat. Er is een bepaald deel van Nederland dat het goed voor elkaar heeft en het steeds beter krijgt, en een ander deel komt er niet meer tussen. Het is maar net aan welke kant van de lijn je zit of je het goed voor elkaar hebt of niet. Je moet al vermogen hebben - of vermogende ouders of vermogende grootouders - om dat mee te nemen in je hypotheekaanvraag. De kloof wordt steeds groter.’

Hoe zien we dat terug in Manifest Stenenkoorts?
‘In de eerste aflevering gaat het over het systeem en hoe dat werkt: we komen erachter dat zoals de woningmarkt nu is ingericht, het heel prettig is voor de vermogende mensen die al meedoen (de have’s). Maar sta je aan de zijlijn en wil je meedoen - wil je vermogen opbouwen, wil je een huis kopen, dat aflossen, dat soort dingen - dan kom je er niet meer tussen (de ‘have-nots’). Heel globaal gezegd: de mensen die het hebben, die bepalen het voor de mensen die het niet hebben. We kwamen tot de conclusie: het is ikke ikke ikke en de starter kan stikken. Met drie concrete stellingen doen wij een aanzet om de woningcrisis op te lossen en Nederland meer solidair te maken. De eerste stelling is: verdienen op wonen verbieden. De tweede stelling: maximaal aantal vierkante meters per persoon. De derde stelling: grond wordt van de overheid, het huis van de burger.’

Je hebt het manifest overhandigd aan woonminister De Jonge. Hoe was dat moment? 
‘Wij hebben het manifest gepresenteerd aan Hugo de Jonge. Wij hebben eigenlijk van elke stelling kort onze conclusie voorgelegd: “Dit is wat wij gezien hebben en ervaren hebben.” Toen hebben we hem daarop laten reageren en gekeken of hij daar een oplossing voor kon vinden. Wij merkten dat hij best wel positief was. Hij erkende dat het een probleem was. Maar de oplossingen, die werden niet superconcreet vaak. Het ging voornamelijk om het bouwen, vooral van betaalbare woningen. Ik kwam wel hoopvol uit het gesprek.’

Bereken de maximale huur voor jouw sociale huurwoning via de Huurcheck!

Meer lezen? 

Wij zijn tegen het uitknijpen van jongeren op de woningmarkt. Jij ook? Steun ons met een donatie en maak samen met ons nog meer lawaai!