Hoe worden de vragen voor Per Seconde Wijzer getest?

Kees van Heerikhuize (70), bijnaam ‘Test Kees’, is al bijna twintig jaar de vaste tester van alle vragen in Per seconde wijzer.

Hoe word je vragentester bij Per Seconde Wijzer?
'Ik heb samen met een collega meegedaan aan 2 voor 12, dat was in 1991, het eerste seizoen dat Astrid Joosten presenteerde. Nadien heb ik wat suggesties gedaan om het programma leuker te maken. Bijvoorbeeld: bonuspunten voor goede antwoorden zonder opzoeken. Mijn collega en ik zijn vervolgens uitgenodigd om die opzet eens op een testdag te proberen en vervolgens is dat ingevoerd. Toen zijn wij nog een tijdje proefspelers geweest, maar nadat hij overleed is dat gestopt. Vervolgens ben ik in 2005, toen de categorie ‘Sport’ werd toegevoegd bij Per Seconde Wijzer, benaderd om daar proefspeler te worden. Toen kort daarna ook nog wat andere proefspelers stopten, ben ik allround proefspeler geworden.'

Dus jij bent eigenlijk verantwoordelijk voor de huidige puntentelling bij 2 voor 12?
'Nu rijt je een diepe wond bij me open, hoewel het ruim dertig jaar geleden is. We speelden de eerste ronde goed, de tweede ronde fantastisch waarbij we alle antwoorden uit het hoofd wisten. De eindredacteur zei, voorafgaand aan de derde ronde die we gingen spelen: "Jullie zijn zó goed, het is toch leuk voor het programma als jullie één antwoord gaan opzoeken." Dus op een gegeven moment in de derde ronde: goed, we weten het antwoord, maar zoeken het voor de vorm even op. En eigenlijk hadden we toen al verloren. Het andere team had alle antwoorden goed en het woord met drie letters al geraden. Daarna ben ik dus gaan denken aan een vorm om goede antwoorden uit het hoofd te stimuleren. Ik zeg niet dat ik destijds de enige was met dit idee, hoor. Misschien dat dit ook al speelde binnen de redactie.'

Moet je als proefspeler alles weten?
'Nee, maar wel overal een beetje van. En met reduceren en deduceren kom je bij Per seconde wijzer een heel eind. Ik weet veel van sport, vind geschiedenis heel leuk om te doen, met kunst & cultuur kom ik een heel eind. Maar stel me een vraag over hiphopmuziek of Amerikaanse tv-tunes en het kan zomaar dat ik er nul goed heb. Laatst was er een vraag over automerken. Ik had alleen de Volkswagen goed, haha.'

Waar test je op, behalve op moeilijkheid?
'Op een draaidag wordt de complete ronde voorgespeeld. Dat heeft natuurlijk met de moeilijkheid te maken, maar ook met de vraagstelling. Als ik na de vraagstelling niet snap wat de bedoeling is, dan kijken we daarnaar en passen het aan. De kandidaat moet het natuurlijk wel snappen. En de kijker ook. Daarnaast moeten bijvoorbeeld ook de fotootjes kloppen. Een tijdje geleden bijvoorbeeld, de vraag: negen kaalhoofdige politici. Op een gegeven moment was er nog één antwoord over: Jo Cals. Maar op de foto zie ik Louis Beel. Dan is het: huh, hoe kan dit? Het is een foto van de ANP, met bronvermelding Cals. De redactie kan er dan ook niks aan doen, maar je wil niet dat zoiets op tv komt. Dit gebeurt gelukkig hoogstzelden.'

Waar komt de naam Test Kees eigenlijk vandaan?
'Wie het precies bedacht heeft weet ik niet, maar om presentator Kees Driehuis en ik uit elkaar te halen, hanteerde de redactie "onze Kees" voor Kees Driehuis en "Test Kees" voor mij.

Per Seconde Wijzer is vanaf maandag 15 januari iedere werkdag om 19:55 uur te zien op NPO2.

Dit interview verscheen eerder in de VARAgids. Als eerste lezen? Word abonnee of vraag een gratis proefnummer aan.