Wat is treatculture?

De meeste mensen herkennen het wel: jezelf trakteren op een lekker kopje koffie als je lang op de trein moet wachten, of eten bestellen als beloning voor een lange dag werk of school. Oftewel: treat yourself! Hoe werkt dat?

Een kopje koffie op het station, een chocoladereep in de pauze of een nieuw kledingstuk; we zijn er goed in om onszelf te verwennen als we vinden dat we dat hebben verdiend. Een kleine impulsaankoop. Maar het kan ook een gewoonte worden. En dan kan dat kleine bedrag voor een kopje koffie ineens flink aantikken.

'Treats kunnen er makkelijk voor zorgen dat je je even blij kunt voelen', legt consumentenpsycholoog Patrick Wessels uit. 'Uiteindelijk willen we ons graag blij voelen, het liefst de hele dag en zo vaak mogelijk. Het brein denkt eigenlijk: als ik me met zo weinig inspanning even blij kan voelen, dan ga ik daarvoor. Daarom is het heel verleidelijk. Het nadeel is dat het gevoel ook heel snel weer weg is, waardoor je weer een nieuwe treat nodig hebt.'

De kosten door al die impulsaankopen lopen al gauw op; enkele tientallen tot zelfs honderden of duizenden euro's zijn we hieraan kwijt. 'Ik denk dat ik deze maand wel zestig euro aan koffie heb uitgegeven', bekent Celeste. 'Beetje jammer. Dat is best wel veel geld.'

Het kan zelfs leiden tot serieuze geldproblemen, weet Wessels. 'Al die kleine geluksmomentjes kosten heel veel geld. Dat zorgt ervoor dat je meer financiële stress ervaart en als je meer stress ervaart, word je meer gefocust op de korte termijn en dus op nog meer treats. Daardoor wordt het steeds moeilijker om daaruit te komen.'

• Begin een spaargroep: begin met je vrienden een spaargroep. Dat kan gewoon door middel van een groepsapp. Daarin stimuleer je elkaar om meer te sparen en minder impulsief uit te geven. 'Door dat samen te doen, wordt het makkelijker om dat vol te houden', weet Wessels.