Doemdenken voor beginners

In eerste instantie vond ik de beelden niet verbazingwekkend, tot ik besefte dat deze film in 1968(!) is gemaakt; het jaar van kleurentelevisie, anti-Vietnam manifestaties en de eerste reis naar de maan. Daarmee creëerde deze film een knap toekomstbeeld, waarin de evolutietheorie centraal staat en kunstmatige intelligentie (KI) uiteindelijk de mensheid overheerst.

50 jaar later schrijven kranten over zorgrobots, supersonische schoonmaakmuizen en verdwijnen beroepen dankzij automatisering als sneeuw voor de zon. 

In veel sciencefictionfilms worden doemscenario’s geschetst van een toekomst waarin technologie ons domineert. Dat is niet zo’n gek beeld aangezien technologie exponentieel groeit, en onze eigen intelligentie te boven gaat. Maar het afschrikwekkende toekomstbeeld is niet altijd terecht.

Elon Musk , de man die nerdy thema’s als kunstmatige intelligentie hip maakt, zegt dat veel mensen bang zijn voor KI. Vooral slimme mensen houden niet van het idee dat een machine slimmer is dan zij. Zo ontwierp Google een computer die het bordspel Go zelf kan leren en iedereen verslaat. 

Maar er bestaan ook wetenschappers die positief kijken naar technologische ontwikkelingen. Zij zeggen dat kunstmatige intelligentie geen vijand is, maar we er juist mee moeten samenwerken. Zo zouden we bijvoorbeeld in zelfrijdende auto’s kunnen praten tegen onze telefoons, en besparen we tijd die we wel beter kunnen benutten. Zo optimaliseren we eigenlijk onszelf!

Technologie kunnen we gebruiken als externe feedback-loop voor onze eigen intelligentie, maar helaas bestaan er ook mensen die hier misbruik van maken.  Kassa  besprak in hun uitzending 'Het Digitale Doolhof' onder meer identiteitsfraude. Veel mensen zijn zich van geen kwaad bewust, daarom moet de manier waarop mensen met technologie omgaan anders worden. Mensen moeten weer de controle voeren over apparaten.

Nu gaan technologische innovaties zo snel dat mensen en de wetgeving het niet meer kunnen bijbenen, maar gelukkig denken sciencefiction films vooruit. Zo was er een aflevering van de serie  Black Mirror , koning der doemdenkers, over een systeem gebaseerd op sociale scores dat nu werkelijkheid is in China.

De grote vraag is in hoeverre technologie de mensheid gaat beheersen, of dat al doet. Robots kunnen zichzelf verbeteren en werken productiever dan mensen. Dus wat als robots zoveel taken van ons vervullen dat we ons gaan vervelen, worden we dan massaal depressief?

Een grote angst van veel mensen is dat het laatste beetje mensheid zal verdwijnen – denk aan emoties en gevoelens. Maar wat als een computer zich ook gevoelig opstelt en we niet meer kunnen zeggen of het een computer of een mens is, zelfs niet met de Turing test ? 

Sciencefiction voorspelt de toekomst, maar werkt het niet beide kanten op? Misschien is sciencefiction wel een inspiratiebron voor de toekomst, en dus een soort selffulfilling prophecy. Als dat zo is, dan hoop ik dat er gauw een film wordt gemaakt over de oplossing voor klimaatverandering, gelijkheid of wereldvrede. Sáái!

Kijk hier de Kassa XL aflevering Het Digitale Doolhof ,

of kijk hier Kassa XL De Fuik van Facebook .