Wie maken kans op de Nobelprijs voor de Vrede 2019?

De komende dagen wordt bekend aan wie de zes Nobelprijzen worden toegekend. Onder andere de Amerikaanse president Donald Trump en klimaatactiviste Greta Thunberg maken kans op de Nobelprijs voor de Vrede.

In totaal zijn er 223 personen en 78 organisaties voorgedragen aan het Noors Nobelcomité. Het Nobelcomité maakt zelf de nominaties pas 50 jaar na de uitreiking van het betreffende jaar bekend. Nominatoren en genomineerden kunnen er zelf wel voor kiezen om het bekend te maken. Het blijft dus elk jaar deels gissen wie er op de lijst staan.

Eén van de kanshebbers op de Nobelprijs voor de Vrede is de Amerikaanse president Donald Trump. Zelf zegt hij voor ‘veel dingen’ een Nobelprijs te verdienen, maar het waarschijnlijk niet gaat krijgen, omdat het volgens hem geen eerlijke uitreiking is.

De toenadering die Trump heeft gezocht tot de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un heeft hem een nominatie voor de Nobelprijs voor de Vrede opgeleverd. Hoe zat het ook alweer? Op 12 juni 2018 vond de eerste Amerikaans-Noord-Koreaanse top plaats in Singapore. Het was de eerste keer dat leiders van de Verenigde Staten en Noord-Korea elkaar ontmoetten, een historisch moment. In het Singapore-akkoord werden vier grote afspraken gemaakt.

1. Noord-Korea begint met volledige denuclearisatie van het Koreaanse schiereiland;
2. Stoffelijke resten van Amerikaanse VN-militairen worden geborgen;
3. De twee landen werken aan een nieuwe onderlinge relatie die zorgt vrede en welvaart voor de burgers;
4. Er komt een ‘stabiel vredesbeleid’ op het Koreaanse schiereiland.

Het belangrijkste punt van deze top is de ontmanteling van het atoomwapenprogramma op het Koreaanse schiereiland. Noord-Korea wil in ruil voor ontmanteling dat de internationale handelssancties op het land worden opgeheven. Volgens critici te vrijblijvende afspraken: er zijn geen deadlines gesteld. Het tweede gesprek tussen Trump en Kim  dateert van februari 2019. Hoofdonderwerp in Hanoi was weer de denuclearisatie, harde afspraken zijn weer niet gemaakt.

Als klimaatactiviste Greta Thunberg de Nobelprijs voor de Vrede wint, is zij de jongste laureaat – Nobelprijswinnaar – ooit. Na de zomervakantie van 2018 besloot de 16-jarige Thunberg tot aan de Zweedse parlementsverkiezingen op 9 september te staken. Hiermee vraagt zij aandacht van de Zweedse regering voor de dreigende klimaatverandering. Sinds die verkiezingen staakt ze elke vrijdag,

In The Guardian schreef Thunberg in een opiniestuk dit te doen totdat leiders zich gaan houden aan het Klimaatakkoord van Parijs uit 2016. Haar acties gingen al snel de hele wereld over. Ook op het Malieveld is gestaakt voor het klimaat door middelbare scholieren. In 105 landen en 1.659 steden wordt actiegevoerd door jongeren voor actie tegen klimaatverandering. Ook vandaag werd in Amsterdam nog geprotesteerd door klimaatdemonstranten van actiegroep Extinction Rebellion.

Hoeveel kans maakt Thunberg? Sverre Lodgaard, oud-Nobelcomitélid, denkt dat de activiste zeker wel een kans maakt om te winnen, maar een aantal dingen heeft ze tegen. Haar leeftijd en in hoeverre haar acties met vrede te maken hebben.

In 2014 won de Pakistaanse kinderrechtenactiviste Malala Yousafzai op haar zeventiende de Nobelprijs voor de Vrede. Zij is daarmee de jongste laureaat ooit. Volgens Lodgaard is het is een enorme last voor een tiener om een Nobelprijs te krijgen, er wordt een enorme verwachting opgelegd die misschien niet waar te maken is op die leeftijd.

Planet Earth, Our Planet, Dynasties, Blue Planet, Life en nog veel meer: Sir David Attenborough heeft talloze natuurdocumentaires op zijn naam staan – als maker en verteller. Het is niet bekend of Attenborough daadwerkelijk op de nominatielijst staat, maar hij is een halfjaar geleden wel getipt. Er is zelfs een petitie gestart. 

De 93-jarige natuurhistoricus zet zich in voor een beter klimaatbeleid. Onlangs publiceerde hij in samenwerking met het Wereld Natuur Fonds een boodschap aan alle wereldleiders.

In The Guardian zegt hij dat zijn generatie niet het goede voorbeeld heeft gegeven en hij is enorm onder de indruk van de grootschalige klimaatprotesten in de wereld. Eind september is een onderzoeksschip naar hem vernoemd. De Royal Research Ship Sir David Attenborough gaat onderzoek doen naar klimaatverandering in de poolgebieden.

Ja, wetenschappelijk onderzoek zegt dat de klimaatverandering die we momenteel doormaken, omstandigheden met zich mee kan brengen als extreme droogte en voedseltekorten. Daar kunnen oorlogen uit ontstaan, wat weer zorgt voor vluchtelingen. Klimaatactivisme zouden er dus voor kunnen zorgen dat klimaatoorlogen niet ontstaan.

Nee, dit gaat in tegen Alfred Bernhard Nobel’s idee van de prijzen. Dit argument werd gebruikt toen in 2007 Al Gore en het Intergovernmental Panel on Climate Change de Vredesprijs ontvingen voor hun pogingen tot verspreiden en uitbreiden van kennis over klimaatverandering die veroorzaakt worden door de mens. Dit was de eerste keer dat de Vredesprijs uitgereikt werd aan een klimaat-gerelateerd onderwerp.

Een organisatie die volgend de bookmakers veel kans maakt op de Nobelprijs voor de Vrede is Verslaggevers Zonder Grenzen. Deze organisatie zet zich wereldwijd in voor persvrijheid. Directeur van het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) zegt dat het belang van een organisatie als deze “belangrijk is in een tijdperk van nepnieuws”. Ook zegt hij dat nepnieuws in stand wordt gehouden wanneer er geen sprake is van vrije pers in een land. Verslaggevers Zonder Grenzen, opgericht in 1985 door Robert Ménard, opereert als een raadgevend orgaan bij onder andere de Verenigde Naties, de Raad van Europa en UNESCO.