Waarom stapelen in het middelbaar onderwijs zo moeizaam gaat

Het Parool vertelt vrijdag het verhaal van Lieve (16) die net haar havo-diploma heeft behaald en graag een diploma op een hoger niveau wil. Ze is immers nog jong en heeft geen haast om te gaan studeren. Om in te mogen stromen op 5 vwo van haar middelbare school, h et Berlage Lyceum in Amsterdam, moet ze echter een 7 gemiddeld staan, plus een positief intakegesprek, wiskunde in het pakket en een gesprek met de schooldecaan. Volgens haar moeder vindt Het Berlage Lyceum haar dochter 'niet vwo-waardig'.

Dit is slechts één voorbeeld uit de praktijk. Bij andere onderwijsinstellingen ligt de cijfereis zelfs nog hoger, bij anderen weer wat lager. Hoe dan ook zorgen deze toelatingsdrempels ervoor dat scholieren niet eenvoudig kunnen stapelen en daardoor niet in staat zijn een diploma op een hoger niveau te behalen. Dat lijkt niet wenselijk, maar waarom stellen scholen deze eisen dan?

Ruth Kerverzee, voorzitter van Esprit, waar onder andere het BerlageLyceum onder valt, legt tegenover de krant uit dat de ambitie wel bestaat om drempelloos naar een hoger schoolniveau te kunnen, maar dat de meeste scholen nog niet zover zijn. Dat heeft te maken met de onderwijsinspectie, volgens de schoolbestuurder. Onderwijsinstellingen krijgen problemen met de inspectie als het slagingspercentage te laag is.

Een woordvoerder van de inspectie heeft laten weten tegenover Het Parool het niet eens te zijn met de geluiden vanuit de instellingen dat ze scholen te streng afrekenen op resultaten: "Als scholen leerlingen ruimhartig de kans geven een diploma op een hoger niveau te halen, houden we daar rekening mee," volgens de woordvoerder. Volgens de VO-raad, de belangenorganisatie voor middelbare scholen, is de inspectie niet het enige waardoor onderwijsinstellingen strenge toelatingseisen hanteren. Ze waken er ook voor dat leerlingen hun kansen te positief inschatten, blijven zitten en daardoor een negatieve leerervaring krijgen en ontmoedigd raken.

Een probleem van ons onderwijssysteem is, volgens Monique Volman, hoogleraar onderwijskunde aan de UvA, dat we onze leerlingen erg vroeg selecteren. Zo vroeg dat het ons op vermaning van nationale en internationale onderzoekers komt te staan. Het basisschool­advies bepaalt voor een groot deel de schoolcarrière van een kind. Daardoor krijgen laatbloeiers minder kansen zich te ontwikkelen, omdat ze de tijd niet krijgen. Het onderwijssysteem is misschien wel te rigide ingericht, vindt Volman. Omdat scholen teveel bezig zijn de onderwijsinspectie tevreden te houden met goede slagingspercentages.