PAUW was de late night talkshow van BNNVARA met presentator Jeroen Pauw. Het gesprek van de dag met de hoofdrolspelers uit het nieuws, live vanuit Amsterdam.
Transparante salarissen leiden soms tot spanning
•
69 keer bekeken
• 
Voor de meeste Nederlanders is praten over hun salaris taboe. Bedrijven proberen dat taboe te doorbreken door salarissen openbaar te maken. Is dat verstandig?
Waarom vinden mensen het eigenlijk zo moeilijk om over hun salaris te praten? Volgens Arbeidspsycholoog Kilian Wawoe (VU Amsterdam) is de reden simpel. “Als je meer verdient dan iemand anders, is het gênant. Als je minder verdient dan een ander, is het ook gênant”, zegt hij.
Jaap van Muijen is hoogleraar psychologie aan Nyenrode Business Universiteit en zegt over het salaristaboe in NRC: ‘Wij vinden verschil in salaris ongemakkelijk. Wij houden in Nederland van gelijkheid, we willen niet de uitzondering zijn. Als je in een groep gaat vertellen wat je verdient, valt die ongelijkheid op. Wij denken al snel: wat een opschepper.’
Wij vroegen aan de bezoekers van onze website of zij de hoogte van hun salaris willen delen. 39 mensen deden dat. Daarvoor hebben zij soortgelijke redenen, zoals: ‘ik heb niets te verbergen’, of ‘ik wil het taboe doorbreken’. Meerdere mensen geven aan dat er überhaupt niets te verbergen valt: hun salaris is openbaar.
Waarom vinden mensen het eigenlijk zo moeilijk om over hun salaris te praten? Volgens Arbeidspsycholoog Kilian Wawoe (VU Amsterdam) is de reden simpel. “Als je meer verdient dan iemand anders, is het gênant. Als je minder verdient dan een ander, is het ook gênant”, zegt hij.
Jaap van Muijen is hoogleraar psychologie aan Nyenrode Business Universiteit en zegt over het salaristaboe in NRC: ‘Wij vinden verschil in salaris ongemakkelijk. Wij houden in Nederland van gelijkheid, we willen niet de uitzondering zijn. Als je in een groep gaat vertellen wat je verdient, valt die ongelijkheid op. Wij denken al snel: wat een opschepper.’
Wij vroegen aan de bezoekers van onze website of zij de hoogte van hun salaris willen delen. 39 mensen deden dat. Daarvoor hebben zij soortgelijke redenen, zoals: ‘ik heb niets te verbergen’, of ‘ik wil het taboe doorbreken’. Meerdere mensen geven aan dat er überhaupt niets te verbergen valt: hun salaris is openbaar.
Wat verdien je?
In het BNNVARA-programma
‘Wat verdien je?’
probeert presentatrice Astrid Joosten het taboe rondom salarissen te doorbreken. “Mensen praten nog makkelijker over hun seksleven dan over hun salaris”, zegt ze. Sommige bedrijven proberen dat nu ook, door de salarissen van alle werknemers openbaar te maken. Als werknemer heb je dan niet de mogelijkheid om geheimzinnig over je loon te doen. Je weet wat je collega verdient en bij sommige bedrijven mogen werknemers zelf meebeslissen over de hoogte van hun loon.
Arbeidspsycholoog Wawoe is niet enthousiast over transparante salarissen. Het leidt vaak tot spanningen. “Uit onderzoek blijkt dat 80 procent van de medewerkers zichzelf een bovengemiddelde medewerker vindt. We hebben een neiging tot zelfoverschatting.” Dat heeft veel invloed op systemen met transparante salarissen. “Ik ben bij bedrijven geweest waar volledige openheid van salarissen is en mensen zelfs mee mogen beslissen over hun eigen loon. Het wordt knap vervelend als iedereen vindt dat hij of zij de beste is in de groep. Wie verdient dan het hoogste salaris?”
Transparante beloningen werken volgens Wawoe alleen als er ook volstrekte transparantie is over prestaties. Vaak is dat niet het geval. De arbeidspsycholoog illustreert het aan de hand van een voorbeeld. “Je weet dat Lionel Messi beter is dan de meeste voetballers. Maar het is knap lastig om bij de gemeente Breda te zeggen wie de beste werknemer is.”
De enige bedrijven waar openheid over salarissen een succes is, zijn bedrijven die vergelijkbaar zijn met FC Barcelona. “Iedereen moet vergelijkbaar werk doen, evenveel uren maken en ongeveer even goed zijn. Dat zie je maar bij weinig bedrijven.”
Arbeidspsycholoog Wawoe is niet enthousiast over transparante salarissen. Het leidt vaak tot spanningen. “Uit onderzoek blijkt dat 80 procent van de medewerkers zichzelf een bovengemiddelde medewerker vindt. We hebben een neiging tot zelfoverschatting.” Dat heeft veel invloed op systemen met transparante salarissen. “Ik ben bij bedrijven geweest waar volledige openheid van salarissen is en mensen zelfs mee mogen beslissen over hun eigen loon. Het wordt knap vervelend als iedereen vindt dat hij of zij de beste is in de groep. Wie verdient dan het hoogste salaris?”
Transparante beloningen werken volgens Wawoe alleen als er ook volstrekte transparantie is over prestaties. Vaak is dat niet het geval. De arbeidspsycholoog illustreert het aan de hand van een voorbeeld. “Je weet dat Lionel Messi beter is dan de meeste voetballers. Maar het is knap lastig om bij de gemeente Breda te zeggen wie de beste werknemer is.”
De enige bedrijven waar openheid over salarissen een succes is, zijn bedrijven die vergelijkbaar zijn met FC Barcelona. “Iedereen moet vergelijkbaar werk doen, evenveel uren maken en ongeveer even goed zijn. Dat zie je maar bij weinig bedrijven.”