’t Kofschip tot zinken gebracht: Groot Dictee stopt na 26 jaar

Niks hoogdravends, maar een landelijk gezelschapsspel, dat moest het Groot Dictee der Nederlandse Taal worden. Philip Freriks bracht in 1990 de eerste editie van het grote Nederlandstalige tv-dictee, dat een jaarlijkse traditie werd en ook de Vlamingen bereikte. Vandaag trok de NTR na 26 jaar de stekker er officieel uit.  

‘Te archaïsch,’ luidt het oordeel van de NTR-eindredacteur Willemijn Francissen. De kijkcijfers nemen af, maar mogelijk wordt er een ander taalprogramma tegenover gezet. 

Het eerste dictee werd geschreven door literatuurcriticus Kees Fens, en was getiteld Artis.

‘Onder de Noord-Europese dierentuinen komt Artis in anciënniteit na de fraaie dierentuin die in Londen de bezoekers in extase brengt. Ook Artis behoort tot die zoölogische etablissementen die door hele families, baby’s incluis, bezocht worden. De papegaaienlaan, die naar de steile apenrots leidt, het jongemensapenhuis, het pinguïnverblijf en het oude berenpaleis zijn wijd en zijd gerenommeerd. De verzorging van de levende have is altijd geroemd.’

Haast vergeten woorden, netelige spelling en complexe grammatica: het dictee werd jaar in jaar uit tot een taalmarteling gemaakt voor de (bekende) deelnemers, eerst door Fens, later door schrijvers als Gerrit Komrij, Tommy Wieringa en Adriaan van Dis. 

Geestesvader Freriks noemt het ‘anti-tv’ en is rouwig om het einde. Op Twitter wordt in 140 tekens gereageerd.