Steeds meer biomassacentrales in Nederland

Er zijn verspreid over heel Nederland 42 grotere biomassacentrales. Daarnaast is de bouw van nog eens twintig centrales gepland. Dat blijkt uit cijfers van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, opgevraagd door de NOS. Deze centrales worden als oplossing gezien voor het klimaatprobleem, omdat biomassa de opwekking van fossiele energie kan vervangen. Maar is dat ook zo?

In economische zin is biomassa ‘plantaardig en dierlijk (rest)materiaal, dat als grondstof wordt gebruikt voor de energieopwekking of direct als biobrandstof.’ Voorbeelden hiervan, dus bedoeld om energie op te wekken, zijn bijvoorbeeld gft-afval, hout, landbouwgewassen, koolzaad- en palmolie en dierlijke vetten. 

Autobrandstof of elektriciteit die zijn gemaakt uit biomassa, verminderen het gebruik van fossiele brandstoffen en veroorzaken minder klimaatbelasting. Toch discussiëren experts over de vraag hoe duurzaam het precies is.

Uit onderzoek in opdracht van het kabinet is naar voren gekomen dat elektriciteit opwekken uit de verbanding van hout 20 procent meer stikstof, fijnstof en broeikasgas oplevert, dan stroom uit een kolencentrale. De verschillen met aardgas zijn zelfs nog groter; zo levert het opwekken van warmte met biomassa ruim twee keer zo veel stikstof op als bij het verbranden van gas. 

De houten pellets die worden gebruikt voor de verbranding hebben een lagere dichtheid dan steenkool, waardoor ze minder energie opwekken. Deze inefficiëntie verbranding heeft tot gevolg dat er meer schadelijke stoffen vrijkomen, zoals broeikasgassen en stikstofverbindingen. Behalve een hogere milieubelasting betekent dit ook dat omwonenden van centrales met mindere luchtkwaliteit te maken kunnen krijgen. Het inademen van extra fijnstof vrijkomt bij de verbranding, is slecht voor de longen.

Van alle hernieuwbare energie die we opwekken in Nederland, is biomassa ruimschoots de grootste. Zeker 63 procent is biomassa. Op ruime afstand volgt windenergie en weer ruim daaronder zonne-energie en aardwarmte en bodemenergie.

Bij Diemen wil Vattenfall (voormalig Nuon) een biomassacentrale bouwen die draait op houtstook. Dat leidt tot protest in de omgeving. Bezorgde burgers stapten naar de rechter. De directeur van het Zweedse energiebedrijf wil voorlopig wachten met het bouwen en investeren in nieuwe houtcentrales, totdat er meer consensus is over de rol van biomassa. De directeur zegt dus pas op de plaats te maken, vanwege de toenemende kritiek van omwonenden en onderzoekers.

Er werd al meer dan 11 miljard subsidie toegekend voor energieopwekking met biomassa, maar het moge duidelijk zijn dat niet iedereen het daar mee eens is. Maar wat is het alternatief? We praten daarover in onze uitzending van donderdag met meteoroloog Reinier van den Berg, directeur Nederlandse Vereniging Duurzame Energie, Olof van der Gaag en politiek verslaggever Joost Vullings van EenVandaag. Kijk het gesprek hieronder terug.