PAUW was de late night talkshow van BNNVARA met presentator Jeroen Pauw. Het gesprek van de dag met de hoofdrolspelers uit het nieuws, live vanuit Amsterdam.
Saskia Noort: ‘Wij hebben veel minder speelruimte dan mannen’
Op social media delen vrouwen onder #MeToo massaal hun ervaringen met seksuele intimidatie en daarmee lijkt een lange periode van zwijgen doorbroken. Schrijver Saskia Noort en NRC-journalist Joyce Roodnat schreven allebei een column (de Volkskrant en NRC Handelsblad) over hun jarenlang zwijgen.
"Ik wilde vooral ingaan op het feit dat de hele tijd in de media de vraag komt: waarom komen die vrouwen er nu pas mee? Ik wilde uitleggen wat een verkrachting of een aanranding met vooral hele jonge meisjes doet en waarom ze daarover zwijgen," zegt Noort. "Ze zwijgen vooral door alle vragen die opkomen: waarom heb je gezwegen? Waarom was je daar? Waarom heb je niet geschreeuwd, gegild, je verzet? Waarom heb je geen aangifte gedaan? Je kan het eigenlijk nooit goed doen. Het wordt altijd neergelegd bij het slachtoffer."
"Wij hebben veel minder speelruimte dan mannen." Dat vrouwen er nu pas mee komen is volgens Noort helemaal niet vreemd: "Er is niets merkwaardigs aan, want als je ermee komt, en zeker in je eentje, krijg je een tsunami aan negatieve reacties."
Joyce Roodnat: "Ik was nooit van plan ermee te komen, maar in het kader van die #metoo-actie vind ik het zo interessant dat het zo wijdverbreid is. Ik vind dat iedereen die zoiets meegemaakt heeft, zich ook moet uitspreken om aan te geven hoe lang dit al duurt. Die Weinstein is al dertig jaar bezig. Ik wilde hier graag aan bijdragen om duidelijk te maken hoe wijdverbreid het is en hoe lang het al duurt."
Toen Roodnat 29 jaar was, in 1985, ging de jonge journaliste naar Parijs om de grote, wereldberoemde Claude Lanzmann te interviewen, de maker van de geprezen film
Shoah
, over de Holocaust. Roodnat vindt het nog steeds een heel goede film, ondanks de seksuele intimidatie van Lanzmann, tijdens haar interview met hem. "Ik kwam niet op het idee om weg te lopen." Twee vrouwelijke collega's van Roodnat hebben jaren later soortgelijke ervaringen gehad toen ze Lanzmann interviewde.
'Wij hebben veel minder speelruimte dan mannen' - Saskia Noort bij Pauw
Roodnat: "Aanvankelijk heb ik er niets over gezegd. Je gaat heel snel twijfelen, omdat die man zo machtig en beroemd is. Heb ik het me niet verbeeld? Maar na ongeveer een jaar komen er roddels. Er wordt over gekletst. Die mannen denken allemaal dat ze het ongemerkt kunnen doen, dat is niet zo. Vrouwen praten onder mekaar wel. Ik hoorde al wel wat van anderen. Ik heb er wel eens over verteld, maar altijd als een soort halve grap. Terwijl het echt heel eng was."
"Het gaat mij om het machtsmisbruik. Dat heeft met seks uiteindelijk niets te maken. Het is het vernederen van vrouwen tot 'een ding' waar je iets mee doet. Mannen die gebruikmaken van hun positie om een vrouw te na te komen en geholpen worden door een zwijgcultuur, die mij verpletterd heeft. Die vrouwen die het overkomt kunnen het helemaal niet vertellen, want als ze al geloofd worden, dan worden ze weggezet als onzedelijk of als frigide én hun
carrière
staat op het spel."
"Ik vind het heel belangrijk om het gezegd te hebben. Ik vind het belangrijk, zeker bij machthebbers, dat ze genoemd worden."
Noort hoopt dat dit teweegbrengt dat er gepraat wordt onder jongeren. "Het gaat erover dat je allebei seks wil, dat je erover praat."
Een mannenprobleem
Hoe wordt voorkomen dat dit debat over drie weken weer ophoudt en het machtsmisbruik en de seksuele intimidatie gewoon doorgaat? "Er wordt een vrouwenprobleem van gemaakt, maar het is een mannenprobleem," zegt
cabaretière
Louise Korthals
. "Dus het probleem wordt onterecht bij de vrouwen neergelegd. De mannen stellen de vragen, maar de verkeerde vragen. Je wordt meteen in een hoekje gedrukt. Het wordt tijd dat mannen andere vragen gaan stellen en naast de vrouwen gaan staan."