Saoedi Arabië staat aan de vooravond van de belangrijkste hervormingen in de Arabische wereld

In tegenstelling tot andere Arabische Lente's - die allemaal van onderaan begonnen en hopeloos mislukten (behalve in Tunesië) - wordt deze geleid van bovenaf, door Saoedi's 32-jarige kroonprins Mohammed bin Salman, en als hij slaagt, zal het niet alleen het karakter van Saoedi-Arabië veranderen, maar ook de toon en de teneur van de gehele islam over de hele wereld. The New York Times schrijft: 'Alleen een dwaas zou het succes hiervan durven te voorspellen, maar ook alleen een dwaas zou er niet voor tekenen.'

'Schrijf niet dat we de islam aan het herinterpreteren zijn, we zijn de islam aan het 'herstellen' naar zijn oorsprong - en onze grootste handvatten zijn de profeet's gebruiken en het dagelijkse leven in Saoedi-Arabië van voor 1979', vertelt Mohammed bin Salman tegenover de Amerikaanse krant. Volgens de kroonprins waren er in de tijd van de profeet muziektheaters, was er vermenging van man en vrouw en was er respect voor christenen en joden in Arabië.

Een van zijn ministers haalde zijn telefoon tevoorschijn en liet foto's zien en YouTube-video's van Saoedi-Arabië in de jaren '50. Te zien zijn vrouwen zonder sluiers, die schorten dragen en zich samen met mannen in het openbaar begeven. Ze gaan ook naar concerten en naar bioscopen. Het was nog steeds een traditionele en bescheiden plek, maar niet één waar lol is uitgebannen. Iets wat na 1979 wel gebeurde. 

Als dit virus van antipluralisme en misogyne islam, die uit Saoedie Arabië kwam in 1979 teruggedraaid kon worden, zou het gematigdheid over de moslimwereld verspreiden en met zekerheid worden verwelkomd in Saoedi-Arabië, waar 65 procent van de bevolking onder de 30 jaar is. Nu heeft het land een jonge leider die religieuze en economische hervormingen wil doordrukken, die de taal van high tech-ontwikkelingen begrijpt en wiens grootste zonde misschien is dat hij te snel wil gaan.

'We moeten onze cultuur herstellen tot wat het was voor de overname van de radicale islamitische cultuur,' vindt bin Salman. Een Saoedische vrouw, die werkt met een N.G.O. zei: 'We hebben 13 regio's in dit land en ze hebben elk hun eigen keuken. Maar niemand weet dat. Ik heb nog nooit een Saoedi's gerecht wereldwijd zien gaan. Het wordt tijd voor ons om te omarmen wie we zijn en wie wij ooit waren.'

De kroonprins is, naar eigen zeggen, samen met zijn Arabische bondgenoten door het steunen van president Trump, langzaam begonnen met het bouwen van een coalitie om op te staan tegen Iran. Bij het aantreden van Donald Trump prijsde hij hem door te stellen dat hij 'de juiste man op het juiste moment' was. Tot nu toe heeft de rivaliteit binnen de soennitisch Arabische wereld de vorming van een eensgezind front voorkomen, daarom controleert Iran indirect vier hoofdsteden (Damascus, Sana, Baghdad en Beirut) vandaag de dag.

Deze Iraanse dominantie is de reden dat bin Salman vernietigend is in zijn oordeel over de geestelijk leider van dat land, Ayatollah Ali Khamenei. 'Iran's leider is de nieuwe Hitler van het Midden-Oosten', volgens bin Salman. 'Maar we hebben geleerd van Europa dat toenadering niet werkt. We willen niet dat de nieuwe Hitler in Iran in het Midden-Oosten herhaalt wat er in Europa is gebeurd.

Behalve een culturele hervorming, wil de kroonprins ook economische hervormingen doorvoeren in het Midden-Oosten. Te beginnen met de aanpak van corruptie in zijn eigen land. In gesprek met The New York Times zegt de kroonprins: 'Ons land heeft een hoop geleden onder corruptie, vanaf de jaren '80 tot nu aan toe. De berekeningen van onze experts laten zien dat grofweg tien procent van alle regeringsuitgaven elk jaar door corruptie werden gekenmerkt, van de bovenste niveaus tot aan de onderste.' 

Sommigen zien zijn harde optreden tegen de corruptie als een verkapte staatsgreep. 'Belachelijk', zegt Salman. 'Door de jaren heen heeft de regering meer dan één oorlog tegen corruptie gevoerd en is daarin telkens gefaald. Waarom? Omdat ze allemaal van onderuit waren begonnen.' Salman snoeit nu dus juist vanaf de top. Toen zijn vader, koning Salman, in 2015 een stap terugdeed, zweerde Salman dat hij de corruptie zou stoppen.

'Mijn vader zag dat het onmogelijk was om in de G-20 te blijven en te blijven groeien, terwijl het corruptieniveau zo hoog bleef.' Daarom was begin 2015 één van zijn eerste orders om zoveel mogelijk informatie te verzamelen over corruptie - aan de top van de samenleving. Het team werkte twee jaar lang om alles uit te zoeken en verzamelde de meest accurate gegevens om op die manier tot ongeveer 200 namen te komen.

De boodschap die Salman wil uitdragen is: 'Je zult niet ontsnappen,' en we zien nu al de impact. Mensen schrijven op social media 'Ik belde mijn tussenpersoon, maar hij antwoordde niet'. Saoedische zakenmensen betaalden steekpenningen om dingen voor elkaar te krijgen bij bureaucraten, maar zij worden niet vervolgd', legt Salman uit. 'Het zijn zij die het geld uit de zakken van de overheid hebben geschud - door mensen te veel te laten betalen en smeergeld te ontvangen.'

Voor Salman staat er veel op het spel. Hij wil het volk laten zien dat hij er écht alles aan doet om corruptie tegen te gaan. Hij wil daarbij zo transparant mogelijk zijn en duidelijk maken dat de letter van de wet prevaleert in zijn land, zodat binnen- en buitenlandse investeerders meer vertrouwen krijgen. Hij krijgt zeer veel steun vanuit de stille meerderheid in het land, die de onrechtvaardigheid zat is en helemaal klaar is met al die prinsen en miljardairs die het land proberen af te zetten. De teneur onder de gewone Saoedi's is dan ook: 'Keer ze ondersteboven en schud al het geld uit hun zakken en stop daar niet mee tot al het geld eruit is.'