Rusland houdt militaire oefening in Europa. 4 vragen

Vandaag begint het Russische leger in Wit-Rusland aan een grootse militaire oefening: Zapad-2017. Vertaald:  ‘ westen 2017’ . De exercitie op Europees grondgebied baart enkele NAVO-leiders zorgen. Is dit niet gewoon een verkapte annexatie? Of erger: een voorbode van een nieuwe Koude Oorlog?

De oefening vindt zeven dagen plaats op grondgebied van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), waar zowel Wit-Rusland als Rusland bij hoort, en is legitiem. Volgens de regels van de OVSE moeten oefeningen waaraan 13.000 soldaten meedoen, worden gemeld aan de andere lidstaten en mogen die landen observatoren sturen.

Daarnaast is Zapad-2017 goedgekeurd door de Wit-Russische president Alexander Lukashenko. Hij spreekt van ‘groeperen in het belang van de militaire veiligheid’.

Vier jaar geleden hield Rusland in Wit-Rusland, een voormalige Sovjetstaat, een militaire oefening genaamd Zapad-2013. Een jaar later volgde een soortgelijke, zij het kleinere oefening in Vostok ( ‘oosten’), weer een jaar later één in Tsentr (‘centrum’) en vorig jaar volgde Kavkaz (‘Kaukasus’).

Volgens een officiële verklaring van het Russische ministerie van Defensie doen er 12.700 soldaten mee aan de oefening. 7200 uit Wit-Rusland en 5500 uit Rusland – waaronder 3000 soldaten die al gestationeerd zijn op Wit-Russisch grondgebied.

Volgens de OVSE-verplichting hoeven hierbij dus geen observatoren te worden uitgenodigd. Echter, onder druk van buurlanden, mogen er nu waarnemers uit Polen, Litouwen, Oekraïne, Letland, Estland, Zweden en Noorwegen komen. De NAVO stuurt een aantal experts die op diverse trainingslocaties zullen kijken.

Naast de infanteristen heeft het Russische ministerie van Defensie ruim 4000 treinstellen vol tanks en ander materiaal over de Wit-Russische grens gestuurd. Tijdens de vorige Zapad, in 2013, stuurde Rusland 200 treinstellen.

In de voorbije weken filmden diverse inwoners van de Baltische staat de volgebouwde treinstellen. (Let vooral op de laatste video!)

Krievijas karatehnika Oršā, Baltkrievijā ceļā uz #Zapad2017 mācībām. Līdz Latvijas robežai mazāk kā 300km... pic.twitter.com/kuvdLhGStY

Mobilizācija #Zapad2017 mācībām Krievijā ir sākusies pic.twitter.com/STgeYbhpKF

De Oekraïense president Poroshenko ziet geen onschuld in de oefening, maar ‘voorbereidingen op een agressieve oorlog op continentale schaal’.

NAVO-chef Jelte Stoltenberg wijst naar eerdere exercities, waarbij het aantal beloofde troepen lager lag dan het werkelijke aantal soldaten. “We hebben iedere reden om te geloven dat er substantieel meer troepen meedoen dan de officiële cijfers melden.”

Ook Mikheil Saakashvili, de voormalige president van Georgië en voormalig gouverneur in Oekraïne, is bezorgd . “Gebaseerd op wat ik zie gebeuren in Wit-Rusland, denk ik dat de Russen een annexatie plannen.”

The New York Times vreest agressie, CNN speculeert over naderende oorlog. In The Washington Posts schreef Simon Saradzhyan, verbonden aan een onderzoekscentrum van Harvard, de kans op bezetting of annexatie hoogst onwaarschijnlijk acht. “De Russische militairen bereiden zich voor op oorlog, maar dat is wat generaals in alle landen doen. Ze houden rekening met  worst-case scenarios  en blijven met grootschalige oefeningen in opperste staat van paraatheid.”

De Poolse denktank Centre for Eastern Studies wijdde een lange analyse aan Zapad-2017 en ziet de oefening in de eerste plaats als een slag in een informatie-oorlog met het Westen:

“De bezetting van Wit-Rusland, een aanval op Oekraïne of een blokkade van de Suwalki-gap, en de mogelijk amputatie van de drie Baltische staten van de rest van de NAVO-regio, moet als hoogst onwaarschijnlijk worden beschouwd.”

“Zo’n operatie zou gepaard moeten gaan met niet-militaire maatregelen. In de eerste plaats zou er een grootschalige informatiecampagne nodig zijn om de potentiële vijand in diskrediet te brengen en de militaire ingreep te rechtvaardigen — althans, tegenover het Russische volk.”

“Echter, Russische militaire acties in de afgelopen jaren wijzen op een consistente en permanente voorbereiding op een mogelijk gewapend conflict in Europa.”

Zapad-2017 vindt tot en met 21 september plaats.