November staat in het teken van robots
• 31-10-2017
• leestijd 3 minuten
In november leest Nederland de toekomst tijdens de bibliotheekcampagne Nederland Leest. Het thema van deze editie is robotica. Robots waren al een eeuw geleden voorspeld, maar ze komen er nu echt in groten getale aan. Waar eindigt dit? Een zonnige toekomst of is dit juist het begin van het einde van de mens?
Robotica is een thema dat overal in de maatschappij speelt, valt te lezen op de website van
Nederland Leest
. Eeuwen geleden werden robots al voorspeld en inmiddels zien we ze overal in de wereld opduiken. Wij schreven eerder al over
zelfrijdende auto's
en ook over gevechtsrobots, de zogeheten
'killer robots'
. Ze komen er nu echt aan en in groten getale. Het is al lang geen toekomstmuziek meer. Machines toegerust met
kunstmatige intelligentie
zijn langzamerhand de normaalste zaak van de wereld aan het worden. De grote vraag is: waar eindigt dit? Is de toekomst rooskleurig, of betekent de opmars van de robot misschien wel het einde van de mensheid?
Schrijver Isaac Asimov
I, Robot
De Amerikaanse schrijver en biochemicus Isaac Asimov is één van de eersten die al vroeg het potentieel van kunstmatige intelligentie en robots in de gaten had. De auteur behoort tot de grootste sciencefiction-auteurs aller tijden, maar wat hij schreef is helemaal niet zo fictief als het lijkt. Zijn bekendste werk is waarschijnlijk zijn verzamelbundel robotverhalen, getiteld
I, Robot
(1950). Hierin ontwikkelde hij een aantal gedragsregels die de robots uit zijn verhalen behoorden te volgen. Dit waren de wetten van de robotica, die niet alleen in de wereld van de sciencefiction, maar ook in de wetenschappelijke wereld beroemd zijn geworden. Dit verhaal werd in 2004
verfilmd
door regisseur
Alex Proyas met Will Smith in de hoofdrol.
Acteur Will Smith in de film I, Robot (2004)
Naast de wetten van robotica ontwikkelde Asimov ook het concept van het 'Positronisch brein'; het belangrijkste onderdeel van een
robot
, gelijk aan de hersenen van de mens. Asimovs robots hebben een
eigen bewustzijn
en kunnen in hoge mate autonoom functioneren. Ze blijven echter strikt logisch en zijn altijd te voorspellen als men hun drijfveren en de drie wetten (zie afbeelding hieronder) kent.
Een literaire bot
In
I, Robot
wordt het donkerste scenario geschetst. Wat als het fout gaat en robots niet langer luisteren naar de mens, maar hun eigen keuzes gaan maken? Dat is het angstbeeld dat vastkleeft aan alle ontwikkelingen die te maken hebben met kunstmatige intelligentie. Gelukkig vallen er ook nog positieve dingen te melden over de inzet en toepassing van robots. Neem bijvoorbeeld de literaire robot die
Ronald Giphart
kan helpen met het maken van een literair verhaal (dinsdagavond was hij te zien bij
Pauw
)!
En wat als een robot ingezet kan worden in de ouderenzorg, om maar eens een voorbeeld te noemen. Best handig toch?