PAUW was de late night talkshow van BNNVARA met presentator Jeroen Pauw. Het gesprek van de dag met de hoofdrolspelers uit het nieuws, live vanuit Amsterdam.
In 72 landen wereldwijd is homoseksualiteit nog steeds strafbaar
Van 29 juli tot en met 6 augustus staat 'Pride Amsterdam' weer op het programma, waarbij de lhbti-gemeenschap laat zien waarvoor ze staat. Overal in de hoofdstad zijn evenementen waarbij mensen vieren dat ze volledig zichzelf kunnen zijn, met als absolute hoogtepunt de wereldberoemde Canal Pride. Nog altijd is deze week meer dan relevant, omdat het lang niet overal in de wereld vanzelfsprekend is dat mensen mogen zijn wie ze zijn. Dat blijkt andermaal in het nieuwste rapport van de International Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex Association (ILGA).
Zo'n tweehonderd jaar nadat homoseksualiteit niet meer strafbaar is in Nederland, zijn er vandaag de dag nog steeds 72 landen en gebieden op de wereld waar homoseksuele relaties worden bestraft. In acht landen kan een relatie tussen mensen van hetzelfde geslacht zelfs leiden tot de doodstraf en in tientallen andere landen kunnen homoseksuele handelingen leiden tot een gevangenisstraf, meldt het rapport van de ILGA.
Zuid- en Oost-Afrika, het Midden-Oosten en Zuid-Azië blijven volharden in hun intolerante benadering ten aanzien van homo's en lesbiennes. Nog altijd is West-Europa en het westerlijk halfrond in het algemeen, het meest tolerant op dit vlak. Landen als Frankrijk, België, Nederland, maar ook bijvoorbeeld Brazilië en Argentinië zijn voorlopers en voorbeeldlanden als het gaat om gelijke rechten voor homo's. Allemaal legaliseerden ze voor 1900 homoseksualiteit. Engeland is wat dat betreft een vreemde eend in de bijt. In het van oorsprong protestantse Groot-Brittannië zijn ze pas sinds 50 jaar geleden overgegaan in het gedeeltelijk decriminaliseren van homoseksualiteit.
Bron: rapport ILGA, graphic door The Guardian
In Iran, Saoedi-Arabië en Jemen wordt homoseksualiteit nog steeds met de dood bestraft, onder Shariah-wetgeving. Hetzelfde geldt voor delen van Somalië en noord-Nigeria. In twee landen, Syrië en Irak, wordt de doodstraf uitgevoerd door niet aan de overheid verbonden groeperingen, waaronder Islamitische Staat. Het ILGA-rapport meldt dat, hoewel de doodstraf in potentie uitgevaardigd zou kunnen worden in zeker vijf landen (Pakistan, Afghanistan, de Verenigde Arabische Emiraten, Qatar en Mauritanië), er geen aanwijzingen zijn dat hij is toegepast voor homoseksuele handelingen van volwassenen in de privésfeer.
Relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht kunnen in verschillende landen leiden tot een gevangenisstraf op grond van sodomie of 'onnatuurlijke handelingen'. In Egypte is een relatie tussen mensen van hetzelfde geslacht technisch gezien toegestaan, maar worden in de praktijk honderden mensen aangegeven om te worden vervolgd op morele gronden.
Dit alles samen betekent dat meer dan 120 landen homoseksualiteit hebben gedecriminaliseerd. Maar nog steeds zitten er onder deze landen ook nog naties die niet echt als liberaal kunnen worden omschreven. Rusland, bijvoorbeeld. De Russen hebben recentelijk wetgeving geïntroduceerd die het promoten van homoseksualiteit verbiedt. Onlangs is Rusland nog bestraft door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens voor een wet uit 2013 die het verspreiden van 'homoseksuele propaganda' onder minderjarigen verbiedt.
Ondanks dat het in vele landen, waaronder Nederland, inmiddels bij wet is toegestaan relaties aan te gaan met iedereen van welk geslacht dan ook, is het niet gezegd dat we vrij zijn van discriminatie, stigmatisering of geweld tegen homoseksuelen. Sterker nog, co-auteur van het ILGA-rapport Aengus Carroll geeft aan dat er 'geen land ter wereld is, waar mensen vrij zijn van discriminatie, stigmatisering of geweld'.
Toch zijn er positieve ontwikkelingen gaande in de wereld. In landen als Botswana, Zimbabwe, Kenia en Tunesië hebben advocaten recentelijk rechtszaken gewonnen waarin het recht tot het vormen van lobbygroepen wordt toegestaan. Zodat het verdedigen van de belangen van minderheden, zoals homoseksuelen, wordt toegestaan. En het Duitse parlement zal later dit jaar stemmen voor de legalisering van het homohuwelijk. Met Malta erbij zal het aantal landen waar het homohuwelijk wordt toegestaan stijgen naar 24.
Er zijn dus ook genoeg goede ontwikkelingen te melden, wereldwijd. Toch is er nog een hoop werk te verzetten. Een goede reden om vanaf komend weekend weer te vieren dat we in Nederland mogen zijn wie we willen zijn en dat we relaties aan mogen gaan met wie we willen. Ongeacht onze geaardheid of sekse.