Hoe twee Noord-Koreaanse spionnen door de Oekraïense geheime dienst werden gepakt

De openbaringen van de Oekraïense geheime dienst zijn bedoeld om claims te weerspreken waarin wordt beweerd dat Pyongyang in het bezit zou zijn van rakettechnologie afkomstig uit gestolen ontwerpen uit Oekraïne.

Deze beweringen staan in een verslag afkomstig van analisten van het International Institute of Strategic Studies (IISS) op 14 augustus. Mogelijk zou bij recente Noord-Koreaanse rakettesten technologie gebruikt zijn die afkomstig is van Oekraïne's Yushnove Design Office in Dnipro. In juli testte het regime succesvol twee intercontinentale ballistische raketten (ICBM's). Destijds claimde Noord-Korea dat deze raketten in staat zijn tot het dragen van zware nucleaire kernkoppen, waarmee het vasteland van de Verenigde Staten bereikt zou kunnen worden.

Oekraïne ontkent elke link met Noord-Korea's langeafstandsraketten en zegt dat in hun plaats Rusland Pyongyang van de verbeterde rakettechnologie voorzien zou kunnen hebben, maar de Russen ontkennen dat ze het Noord-Koreaanse raketprogramma ondersteunen.

Nu heeft de Oekraïense geheime dienst informatie vrijgegeven die aantoont dat Noord-Korea wel degelijk pogingen heeft ondernomen tot het verkrijgen van kostbare rakettechnologie. De twee mannen waarom het gaat, worden in het rechtbankdossier aangeduid met de geheimzinnige codenamen X5 en X32. Ze zitten een 8-jaar lange gevangenisstraf uit in een Oekraïense cel. CNN heeft geprobeerd ze te interviewen, maar de mannen hebben dat geweigerd uit angst dat ze er later problemen mee zouden krijgen.

De oudere van de twee, X5, is in de 50 en afkomstig van de Noord-Koreaanse hoofdstad Pyongyang. Hij is magerder dan in het vrijgegeven beeldmateriaal van de beveiligingscamera's en spreek Russisch met een licht accent. Zijn jongere compaan, X32, is een technisch expert. Ze zijn de enige twee spionnen in Oekraïens gevangenschap, ook al beweren de autoriteiten dat ze op verschillende momenten Noord-Koreaanse pogingen tot het verkrijgen van raketgeheimen hebben verhinderd en als resultaat daarvan alle Noord-Koreanen uit het land hebben geweerd. 

De video van CNN met de korrelige beelden is opgenomen op 27 juli 2011 door verborgen camera's binnenin een garage. Het laat het einde van de operatie zien, die maanden tevoren gepland was. De twee verdachten zijn te zijn, vlak voordat de Oekraïense veiligheidsdiensten naar binnen breken en de mannen in de kraag vatten.

De twee nerveuze mannen fluisteren non-stop naar elkaar dat het materiaal dat ze zoeken 'geheim' is en maken zich druk dat de batterijen in hun zaklamp leeg zouden kunnen raken, terwijl ze foto's van het geheime materiaal maken met hun PowerShot en Coolpix camera's. De documenten die ze probeerden te fotograferen bleken nep te zijn. Tegenover CNN heeft X5 in het gevangeniscomplex waar hij ijzeren staven maakt, verteld dat hij gedeeltelijk zijn schuld heeft bekend.

De twee Noord-Koreaanse spionnen zitten hun straf uit in Zhytomyr, een Oekraïense stad op 140 kilometer ten westen van Kiev. De mannen hebben aanvankelijk gevraagd of ze hun straf in Noord-Korea mochten uitzitten, maar dit werd uiteraard geweigerd door de Oekraïense autoriteiten, omdat ze vastzitten op verdenking van spionage voor Noord-Korea.

De Oekraïense autoriteiten lieten CNN-journalisten toe binnen de gevangenis om te kijken of ze interviews met de twee spionnen konden doen, onder supervisie van de bewakers.