Het recht om vergeten te worden
Het constitutioneel gerechtshof in Kalsruhe
De Duitser, die was veroordeeld voor de moord op twee mensen op een zeiljacht in de Caraïben, kwam vrij in 2002. Er verschenen een boek en documentaire over de zaak. Ook het Duitse weekblad Der Spiegel zette in 1999 enkele oude artikelen online over de moord. Die kunnen nog steeds door zoekmachines worden gevonden.
Toen de Duitse man daarachter kwam in 2009, wilde hij dat zijn naam uit de zoekresultaten verwijderd zou worden, omdat ze volgens hem “zijn mogelijkheid voor persoonlijke ontwikkeling” in de weg stonden. In 2012 besloot een federale rechtbank dat zijn individuele rechten niet opwogen tegen het algemeen belang en de persvrijheid. De zoekresultaten over zijn zaak mochten online blijven.
Twee jaar later werd het recht op vergetelheid aangenomen in de EU. Het vergeetrecht is vastgelegd in artikel 17 van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Zij die van dit recht gebruik willen maken, moeten hiervoor contact opnemen met de eigenaar van de zoekmachine zelf, zo heeft het Europees Hof van Justitie op 13 mei 2014 besloten.
Het Costeja-arrest
De aanleiding voor het vergeetrecht komt voort uit een soortgelijke zaak als die van de Duitse man. Een Spanjaard genaamd Costeja spande een zaak aan, omdat via de zoekmachine van Google een krantenartikel uit 1998 terug te vinden was waarin de gedwongen verkoop van zijn bezittingen werd aangekondigd. Omdat de man vond dat de informatie zijn relevantie intussen had verloren en daarom alleen nog maar zijn reputatie schaadde, begon hij een proces tegen de krant en Google.
De rechter stelde de Spanjaard in het gelijk. Google moest dus de betreffende zoekresultaren voor Costeja verwijderen. Al kon het krantenartikel zelf wel online blijven staan. Sindsdien kunnen zoekmachines zoals Google als verwerker van persoonsgegevens aangemerkt worden, zodat dergelijke bedrijven voortaan onder de Europese Privacyrichtlijn vallen.
Uitspraak uit 2012 vernietigd
Privacy tegenover publiek belang
Het recht om vergeten te worden komt in conflict met twee fundamentele rechten uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens: het recht op privacy en het recht op vrijheid van informatie. Daarom wordt bij ieder verzoek om zoekresultaten te verwijderen altijd gelet op de juistheid en de relevantie van de informatie en daarnaast, niet in de laatste plaats, wordt het belang van de privacy van de betreffende persoon afgewogen tegen het publieke belang dat deze informatie beschikbaar blijft.
In de zaak van de Duitse man weegt het publieke belang niet op tegen het recht op privacy, omdat de zaak lang geleden speelde, de man al is veroordeeld en inmiddels ook al weer vrij is gekomen.
Wanneer geldt het recht op vergetelheid?
Niet meer nodig
De organisatie heeft je persoonsgegevens niet meer nodig voor het doel waarvoor de organisatie ze heeft verzameld of waarvoor de organisatie ze verwerkt.
Toestemming ingetrokken
Je hebt eerder toestemming gegeven aan de organisatie voor het gebruik van jouw gegevens, maar trekt die toestemming nu in.
Bezwaar
Je kunt bezwaar maken tegen het gebruik van je persoonsgegevens vanwege jour specifieke situatie (bijvoorbeeld vanwege bijzondere persoonlijke omstandigheden)
Onrechtmatige verwerking
De organisatie houdt zich niet aan de privacyregels bij het gebruik van jouw persoonsgegevens. Bijvoorbeeld omdat er geen wettelijke grondslag is voor de verwerking.
Wettelijk bepaalde bewaartermijn verlopen
De organisatie is wettelijk verplicht om jouw gegevens na bepaalde tijd te wissen.
Apps en websites bij kinderen
Je kind is jonger dan 16 jaar en zijn of haar persoonsgegevens zijn verzameld via een app of website. Of je eigen gegevens zijn op die manier verzameld toen je jonger was dan 16 jaar.
Uitzonderingen
Een van die situaties is wanneer de verwerking van persoonsgegevens noodzakelijk is om het recht op vrijheid van meningsuiting en informatie uit te oefenen. Daarmee doet de AVG recht aan het principe dat privacy en vrijheid van meningsuiting gelijkwaardige grondrechten zijn. In veel gevallen geldt dit voor publicaties van persoonsgegevens in de pers.
Andere uitzonderingen hebben te maken met een algemeen belang op het gebied van de volksgezondheid, rechtsvordering, openbaar gezag of omdat een organisatie een wettelijk vastgelegde taak van algemeen belang uit moet kunnen oefenen.